Alamat ng Aktibista - ni greg bituin jr.

ALAMAT NG AKTIBISTA
ni Gregorio V. Bituin Jr.
13 pantig bawat taludtod

bakit daw ba maraming aktibista ngayon
gayong walang tibak noong unang panahon
bakit daw may tibak na akala mo'y maton
at pawang maiinit, hindi mahinahon

may mga aktibista dahil nagsusuri
kung bakit ang lipunan ay maraming uri
bakit may ilang mayayamang pinupuri
habang naghihirap naman ay sari-sari

hindi ba't pantay-pantay tayong isinilang
kaya pantay-pantay dapat ang karapatan
bakit maraming tao yaong nanlalamang
ng kapwa at marami ring nahihirapan

marami ngang katanungan ang umuukilkil
sa maraming nakaranas din ng hilahil
nais nilang pagsasamantala'y masupil
at mga panlalamang sa kapwa'y matigil

silang nag-iisip niyon ay aktibista
silang mga kumikilos para sa kapwa
para sa pagkakapantay sa pulitika
sa ekonomya, lipunan, buhay ng masa

noon, walang tibak dahil pantay-pantay pa
nang lipunan ay primitibo komunal pa
ngayon, nagkaroon ng mga aktibista
dahil maraming mga mapagsamantala

may mapagsamantala nang dahil sa tubo
na kahit buhay ng kapwa'y handang ibubo
may nang-aapi, pumapatay ng kadugo
upang mabuhay lamang sa kanilang luho

dahil ito na'y lipunang kapitalismo
nasa panahon ng kalagayang moderno
napaunlad na ito ng mga obrero
ngunit maraming dukha sa panahong ito

sa panahong ito'y marami nang nangarap
na sa pagdurusa'y makawala nang ganap
kumilos na upang makaahon sa hirap
lipulin ang mga gahamang mapagpanggap

dito isinilang ang mga aktibista
sa kalagayang api ang maraming masa
na nakikibaka't nang maitayo nila
yaong lipunang walang pagsasamantala

Aktibista Ako Noon at Ngayon

AKTIBISTA AKO NOON AT NGAYON
ni Gregorio V. Bituin Jr.
12 pantig bawat taludtod

aktibista ako noon hanggang ngayon
at humaharap sa mga bagong hamon
kumikilos akong pawang nilalayon
bulok na sistema'y mabago na ngayon

aktibista akong nag-oorganisa
ng kapwa mahirap, at maraming masa
silang nais naming maging sosyalista
upang mabago ang bulok na sistema

walang sinasanto ang aking panulat
iba't ibang isyu'y aking inuungkat
at nakikibakang sabay pagmumulat
diwang sosyalismo ang dala sa lahat

marunong umibig akong aktibista
lalo na't makita'y magandang kasama
na para sa akin ay isang diyosa
sa puso ko't diwa'y naroroon siya

aktibista akong ang pinapangarap
ay kaginhawaan ang ating malasap
at mapawi na ang ating paghihirap
kaya makibaka na tayo nang ganap

aktibista ako magpakailanman
laging nagsusuri ng isyu ng bayan
nasa'y mabago na ang ating lipunan
kung saan wala nang mahirap, mayaman

Mga Kasabihang Tibak

MGA KASABIHANG TIBAK
nilikha ni Gregorio V. Bituin Jr.

ang di lumingon sa pinanggalingan
flags, banners at plakards ay naiiwan

ang taong nagigipit
sa tibak lumalapit

ang lumalakad ng mabagal
sadyang sa rali hinihingal

aanhin pa ang gobyerno
kung namumuno ay trapo

ang pagiging aktibista'y di isang biro
na parang kaning iluluwa pag napaso

ang tapat na kaibigan, tunay na maaasahan
ang tapat na aktibista ay tunay na sosyalista

magsama-sama at malakas
tulad din ng grupong Sanlakas
magwatak-watak at babagsak
kung di sama-sama ang tibak

huli man daw sila't magaling
sa rali'y nakakahabol din

pag tinyaga mo ang masa
nakakapag-organisa

ang sumasama sa rali
ay dakila at bayani
di inisip ang sarili
kundi buhay ng marami

buti pa sa barung-barong
ang nakatira'y tao
kaysa sa malakanyang
ang nakatira'y gago

aanhin pa ang kongreso
kung pugad na ng bolero
pati na yaong senado
kung batas nila'y pangtrapo

Mga Rosas sa Hardin ni Inang - ni Merck Maguddayao

MGA ROSAS SA HARDIN NI INANG
ni Merck Maguddayao

Nangawala ang mga rosas
Sa hardin ng aking Inang,
Dahil ito'y pinitas
Ng mga kabinataa't kadalagahang
Natangay sa agos ng pagliyag.

Nangawala ang mga kabinataan,
Sa romansang pambata sila'y umalpas.
Maging mga kadalagaha'y di nagpaiwan,
Sila'y tumindig at nangahas,
Natangay sa agos ng pag-aaklas.

Nangawala ang mga nagsipag-aklas -
Silang mga tumungo sa kalsada,
Naging aktibista, organisador o di kaya'y nag-armas,
Hinarap ang kulog ng "truncheon" at ulan ng bala,
At natangay ng agos ng pandarahas.

Nangawala ang mga mararahas
Sa Gobyernong tiwali at puno ng ahas,
Isinuko ang kapangyarihan at armas,
Sa taongbayang sama-samang bumalikwas.
Lumang sistema'y nilamon ng
Pag-agos ng Rebolusyon.

Tumubong muli ang mga rosas
Sa puntod ng aking Inang
At ng libong mapangahas
Na kabinataa't kadalagahan.
Ang tubig ay muling umagos
Sa bukal ng malayang lipunan.

Kalayaan at Pagbabago - ni Ka Oca

Kalayaan at Pagbabago
- Ka Oka (Political Detainee; Manila City Jail, 2009)

Mga detenido
at bilanggong pulitikal
Kung gaya ng ibon...
lilipad sa kalawakan
Upang makalaya
sa loob ng bilangguan.

Kalooban panatagin
Prinsipyo'y hawakan
Sigaw ng bayan,
Demokrasya!
Baguhin ang lipunang
Naghihikahos!

Dapat na ibigay
ang tunay na hustisya.
Maunlad na sambayanan
Tungo sa kapayapaan.

A poem made by Ka Oka, one of the Political Detainees of Manila City Jail. Given during the Paskuhan Sa Kampo 2009 to the Task Force Detainees of the Philippines.

proletaryo, mala-proletaryo, lumpen-proletaryo

proletaryo, mala-proletaryo, lumpen-proletaryo
ni Gem de Guzman

Sa pagsusuri ng mga uri, may tinatawag na uring manggagawa (proletaryo) at meron ding uring mala-manggagawa (mala-proletaryo) at lumpen-proletaryo. Hindi pare-pareho ang mga ito pero may komon na problema at interes. Pare-pareho silang maralita o kalakhan sa kanila ay maralita liban sa mga manggagawa ng malalaking korporasyon at gubyerno na may malalaking sweldo at di na maituturing na nagdarahop o dumadanas ng karalitaan. Ang mga manggagawa ng Victoria Textile and Garment sa Cainta ay maituturing na maralita, kabilang sila sa uring manggagawa. Ang mga vendors sa na kasapi ng MMVA sa Philcoa ay maituturing na maralita, kabilang sila sa mala-manggagawa. Ang mga nakatira sa tabing creek sa likod ng Philcoa Building ay maituturing na maralita, sila rin mismo ang mga nagtitinda sa Philcoa. Ang mga manggagawang bukid sa kanayunan ay maralita rin, sila ay kabilang sa uring manggagawa. At ang maliliit na magsasaka sa mga probinsya ay mga maralita rin, sila ay matatawag na mala-manggagawa kung di kasya ang ani nila sa kanilang ikabubuhay at kailngang magpaupa ng lakas-paggawa para mabuhay.

Yung mga isnatcher, GRO sa mga bar, pick-up girls ay tinatawag na lumpen-proletariat. Maralita rin sila. Yun ang ikinabubuhay nilang gawain.

Ang proletaryo, mala-proletaryo at lumpen-proletaro ay pawang walang ari-ariang kagamitan sa produksyon.

Meron ding uring magsasaka -- maliit, panggitna (na nahahati pa sa 3 saray) at mayaman. Yung maliit na magsasaka ay maituturing ng mala-proletaryado sa kanayunan dahil may bahagi ng kita niya sa isang taon na galing sa pagbebenta ng lakas-paggawa bukod pa sa inani o tinubo sa tanim sa kanyang lupa. Kabilang sa uring manggagawa (proletaryo) ang mga magbubukid na walang saka at nagpapaupa ng lakas-paggawa para mabuhay. Sila man ay maralita rin.

Ang tinatawag ninyong "maralita" ay misnomer sapagkat ang terminong maralita ay malawak ang sinasaklaw na mga uri o grupo ng tao. Pero sa pagkakagamit ninyo, ang maralita ay tumutukoy lang halos sa grupo ng tao na di-swelduhan (kaya alien sa kanila ang P125 na kahilingan) at nakatira sa di niya lupa, o sa relocation area ng gubyerno. Sa totoong buhay, hindi lang sila ang maralita. Ang terminong maralita ay isang deskripsyon ng kanilang kalagayan sa buhay hindi pangalan ng isang uri o grupo ng tao.

Sa kabilang banda, ang mga manggagawa sa modernong panahon ay ang mga swelduhan--sa industriya, komersyo, agrikultura, gubyerno, serbisyo. atbp. Meron silang employee-employer relationship, pormal man o di-pormal. Yaong mga di kabilang dito ay di manggagawa. Let's call a spade a spade.

Ang pagsusuri sa mga uri ay gabay ng mga rebolusyonaryo sa kanilang pagkilos at pagtatakda ng linya at taktika ng rebolusyon. Sino ba ang kaibigan, kaaway, panadalian, pangmatagalan, maasahang pwersa etc. Hindi iyon ginawa para sa diskusyong akademiko, manapay magsilbi sa praktikal na plano ng rebolusyon.

Mahalaga ang pagsusuri sa mga uri sapagkat ang nagdedetermina o nagtatakda ng consciousness o kamalayan ng isang tao o grupo ng mga tao ay ang kanyang pang-ekonomyang kalagayan. Iba ang kamalayan ng manggagawa sa isang taong tumutubo o kumikita mula sa pawis ng iba. Iba ang kamalayan ng manggagawang sumusweldo kaysa sa masang kumikita pero alang employer o panginoon.

Tungkol naman sa islogang "uring manggagawa, hukbong mapagpalaya". Di talaga naiintindihan pa yan ng malawak na masa. Sinasalamin yan sa halimbawang ipinrisinta ng kasama na ang masang "maralita" ay hinahanap ang mga manggagawa para iligtas sila sa demolisyon. Yan ang pagkakaunawa niya sa islogang nabanggit. Black Rider o Darna ang kanilang inaasam-asam o MANUNUBOS. Ang islogang ito ay pinaikling salita sa (1) namumunong papel ng uring manggagawa sa rebolusyon, bakit uring manggagawa lang ang maasahan, anong katangian meron sila na wala sa ibang uri?, (2) Ano ang gagawin ng talibang partidong proletaryo para magampanan ng uring manggagawa ang istorikal na tungkulin nito para sa sangkatauhan? pagmumulat sa malawak na manggagawa hanggang sa maging class-conscious ang uring manggagawa, pangunguna ng uring manggagawa sa pakikibaka para sa demokrasya bilang preparasyon niya sa kanyang tungkuling kunin ang kapangyarihan at itatag ang gubyerno ng manggagawa at sosyalismo. Pag naririnig ko ang islogang yan, naitatanong ko sa sarili ko---sino ang nakakaintindi dun? ano ang silbi nito kung alang nakakaintinding masa?


Gem

Dahil Babae Ako! - ni Michelle Licudine

Dahil Babae Ako!
ni Michelle Licudine

Sapagkat ikaw ay nalikha
ngunit tinakdaan...

Sapagkat ikaw ay gumagawa
ngunti hind binabayaran ng tama....

Sapagkat ikaw ang lumikha
ngunit halaga ay binalewala...

Tumindig ka... Tumindig ka! Tumindig Ka!

Sapagkat ang ating responsibilidad ay hindi
ang mag hugas ng pinggan,
kundi ang marapat na kanin ng kaibuturan...

Sapagkat ang ating responsibilidad ay hindi
ay hindi ang mag Yaya sa anak,
kundi ay pag panday sa kanilang kinabukasan...

Sapagkat ang ating responsibilidad ay hindi
pandag-dag sa kapos na sahod ng asawa,
kundi ay pagsulong sa kabuhayan at hustisya...


Bumangon ka! Tumindig Tayo!
Kapit-Bisig...
Pandayin ang saril.. Halina at sumama.,,,

Halina at mag matrsa.

Humilagpos tayo sa posas na itinakda...

Kumawala sa kadena ng lipunang nagtakda.

(nakita ko ito sa mga luma kong note book, mga 2005 ko ginamit yun, ang ganda siguro agit mode ako ng naisulat ko ito)

Ang Pansit at ang Pambobola ni Gloria

ANG PANSIT AT ANG PAMBOBOLA NI GLORIA
ni Maria Lita Dimang
Hulyo 30, 2008

Sa dako roon, sa katatapos na pangako na naman
Nang SONAng nakatutuliling sa magkabilang tenga
Nang kakatwang gawing mascot ang iilang nakatanggap ng biyaya
Nang serbisyo na dapat ay tama
Lahat sa tao, hindi sa mga nagmimistulang papet lamang
Nang buong pagmamalaking biyakin ang text
Nang nasa VAT ang pag-asa na magsasalba sa bayang aba?
Na "Dios por Santo Santisima..."
Nang sandamakmak na dusa
Patalsikin si Gloria, nang ang kasalanan niya'y mahinto na.
Nang mambobola
Nang mamumudmod ng pera
Nang walang kahiya-hiyang gamiton pa ang mga bayaning nagbuwis ng buhay
"Dalawang daal na lang!
Huwag na limang daan!"
"Letse! Letse! Putulin ang aking dila sa aking pagkakasala!"

Nang pagkalam ng sikmura sa haba ng pila
ng bente singko pesos na bigas
Nang pagkaawa sa masa ng pagpapakain
ng pansit na mula sa agrikultura
Nang pagkaramdam ng kaunlaran ng maralitang
sadlak sa kahirapan
Nang ang gabi ay hindi na muling aarawan
kung mananatiling nasa tuktok si Gloria

* Si Maria Lita Dimang ay isang ginang na nakatira sa isang komunidad sa Maynila

Sistema - ni Maria Lita Dimang

SISTEMA
ni Maria Lita Dimang
Hulyo 19, 2008

I.
Ang kalabisan ay kalabisan
Di maaaring ang para sa bayan ay para sa iyo
Ang lahat ay para sa lahat
Pantay-pantay
sa distribusyon
sa pagkilala

II.
Ang pagkamulat ay pagkamulat
Di sinasabi, iniutos ng basta-basta
Ang pag-aaral ay itinitimo para sa bayan
Sa pantay-pantay
pag-aadhika
pagsasapuso.

III.
Ang pagkilos ay pagkilos
Di nagtataeng bolpen sa paghakbang
Ang kapangyarihan ay sa mamamayan
di sa ganid na iilan
May prinsipyo
itinitindig
isinasadiwa.

IV.
Ang sistema ay sistema
Di baluktot na pagtingin sa masa
Ang pang-aabuso sa karapatan ay wakasan na
Rebolusyonaryong sosyalista
di komandista
di diktadura

* Si Maria Lita Dimang ay isang ginang na nakatira sa isang komunidad sa Maynila

O, Inang Kalikasan (Hagupit ni Ondoy)

O, Inang Kalikasan (Hagupit ni Ondoy)
ni Anthony Barnedo

Dumating na ang panahon at ang ngitngit ay sumabog
Isang matalim na paghamon buong mundo'y kinabog
Daang buhay ang nagbuwis mula sa bagyong nahubog
Hagupit ni Inang Kalikasan sa pagkakabugbog.

Naggagandahang tahanan, nasa paanan ng bundok
At bahay sa tabi ng ilog na tila marurupok
Sa ragasa nitong mababangis na bahang naghahamok
O, si Inang Kalikasan ay sadyang naghihimutok.

Kinalbong kagubatan basta iniwan pagkaraan
Dinungisang karagatan walang paking pinagmasdan
Umiyak ang langit nakiramay sa karahasan
Pagkayurak sa kapurihan ni Inang Kalikasan.

Marami ang nagdadalamhati sa sakunang naganap
Kapitalista'y nagkaisa biyaya'y lumaganap
E, sila ang pasimuno kaya delubyo'y nalasap
kay Inang kalikasan troso't usok ang nagpahirap.

Kahabaghabag nga itong larawang pinagmamasdan
Hanapin ang may kasalanan, sukdulang parusahan
Pag-uusig ay dumating, sinong biktima sa atin?
Sisihin si Inang Kalikasan, s'yang kanlungan natin.


Tulang may labing anim na pantig bawat taludtod.

Ang tulang ito ay nabuo noong Sept. 28, 2009 habang ang lahat ay nakatutuk sa bawat detalye ng balita sa sinalanta ng bagyong Ondoy.

"Sa-rap"

"Sa-rap*"
ni Anthony Barnedo
4-13-0810:30:08
Pili Ilawod, Bacacay, Albay

Papalaot sa kadiliman ng hatinggabi
Ang daladala'y sagwan at lambat na hinabi
Dadaladalangin, sana'y dumami ang huli
Nang maibsan ang gutom, bigas ay makabili.

Kasama si "aki" at kaisa-isang bangka
Baliwalain ang lamig para lang sa isda
Kikilos, para sa pagsikat nitong umaga
Ngumiti ang pamilya, makamtan ang pag-asa.

Ngunit sa pag-aasam ay may bumabalakid
Karagata'y sinakop ng makataong huwad
Pag-asa'y binigay sa iilang naghahangad
Kahit ang karagata'y pinagtitilad- tilad.

Doon sa pusod ng dagat ay wala na ngang puwang
Sapagkat komersyal na bangka ang nakasalang
Nagtitiis na nga lamang ng latak sa pampang
Minsan palaisdaan pa ang nakikinabang.

Ang iba nama'y sa dinamita umaasa
walang paki sa panganib basta magka-kwarta
Si Inang Kalikasan sadyang kaawa-awa
Ang saksi'y buwan lamang sa kanyang pagkasira.


*Ang "Sa-rap" ay katawagan ng mga Bakayano sa pangingisda sa pampangng dagat.

Ang Tunay na Hukbong Mapagpalaya

ANG TUNAY NA HUKBONG MAPAGPALAYA
ni Gregorio V. Bituin Jr.
13 pantig bawat taludtod

uring manggagawa, kayo pa ba'y tulog pa?
rebeldeng sundalo sa inyo'y papalit na

sila daw ang bagong hukbong mapagpalaya
payag ba kayo dito, mga manggagawa?

di na ba maaasahan itong obrero
kaya ipapalit ay rebeldeng sundalo

tila nagbago ang landas ng rebolusyon
rebeldeng sundalo'y pangunahin na ngayon

nagbago na ba ang inyong paniniwala
na uring manggagawa ang mapagpalaya?

hindi na ba ninyo pinaninindigan pa
na kayong obrero ang pag-asa ng masa

bakit tayo naghahanap ng ibang pwersa
kung sa manggagawa'y naniniwala ka pa

yayakapin ba nitong rebeldeng sundalo
ang sosyalismong nilalayon ng obrero

payag ba silang ang pag-aaring pribado
ay tanggalin sa kanila sa sosyalismo

natitiyak nyo bang magiging sosyalista
ang rebeldeng sundalo o sila'y pasista?

paano mo matitiyak na di pasismo
ang kanilang paiiralin pag nanalo

baka pag nangyaring sila ang nakapwesto
ay agad durugin ang kilusang obrero

nasaan na ba ang iyong sampalataya
sa rebeldeng sundalo ba o manggagawa?

alam mo bang magkaiba silang dalawa
sa kung paano palalayain ang masa?

mga rebeldeng sundalo'y nasyunalista
uring manggagawa'y internasyunalista

kalaban ng rebeldeng sundalo'y Arroyo
kalaban ng manggagawa'y kapitalismo

mga sundalo'y hanggang elektoralismo
pag napwesto'y baka mauwi sa pasismo

ang uring manggagawa'y hanggang sosyalismo
na kaganapan ng misyon nila sa mundo

iniisip ng rebeldeng sundalo'y bansa
at maglilingkod kahit buhay ay itaya

manggagawa'y walang kinikilalang bansa
pagkat lahat ng bansa'y dapat mapalaya

di misyon ng sundalo itong sosyalismo
pagkat ito'y dakilang misyon ng obrero

hinay-hinay lang, mga kasama't kapatid
baka iwing buhay nati'y agad mapatid

hindi ba't maraming aktibista'y pinaslang
ng mga ala-Palparang sundalong halang

kung di ka sang-ayon sa nangyayaring ito
aba'y organisahin ang kapwa obrero

maaasahan pa ba itong manggagawa
oo, pagkat sila'y hukbong mapagpalaya

gumising na manggagawa sa pagkaidlip
ating itatag ang lipunang nasa isip

huwag ipasa sa iba ang inyong misyon
palayain ang mundo ang sa inyo'y hamon

sintalim ng karit ang talas ng isipan
at sintigas ng maso ang paninindigan

ganyan dapat manggagawa'y mailarawan
pagkat sila ang magbabago ng lipunan

tanging ikaw lamang, o uring manggagawa
sa mundo'y tunay na hukbong mapagpalaya

kaya manggagawa, huwag mag-alinlangan
pagiging mapagpalaya'y pangatawanan

manggagawa sa buong mundo, magkaisa
halina't palitan ang bulok na sistema

walang mawawala kundi ang tanikala
ng pagkaalipin ng uring manggagawa

pasiklabin na ang rebolusyong obrero
at maghanda nang itatag ang sosyalismo

Aktibista'y Matatag

AKTIBISTA'Y MATATAG
ni Greg Bituin Jr.
tulang siyampituhan

Aktibista kaming matatag
Kami man ay nasa lagalag
Sa prinsipyo'y di lumalabag
At di basta nababagabag.
Kung ang gobyerno nati'y bulag
Dapat palitan na't ilaglag
Ng aktibistang matatatag.

Aktibista'y Kailangan

AKTIBISTA'Y KAILANGAN
ni Gregorio V. Bituin Jr.
tulang siyampituhan

Aktibista ako ng bayan
Akin pong ipinaglalaban
Ang kagalingan nitong bayan
At ng kapwa ko mamamayan.
Ngunit kung ang pamahalaan
At lipunan ay matino lang
Aktibista ba'y kailangan?

Pulubing Tibak

PULUBING TIBAK
ni Gregorio V. Bituin Jr.
8 pantig bawat taludtod

pahingi-hingi ng pera
sa kanyang mga kasama
kumikilos walang kwarta
at sa "sub" lang umaasa

nanghihingi sa kasama
ngunit pulubi ba siya

pinaglalaban ang dukha
pati mga manggagawa
lalo yaong walang-wala
tungo sa nasang paglaya

siya'y naging aktibista
pinaglalaban ang masa

tangan lagi ang prinsipyo
na maglilingkod sa tao
at ang pasya niyang ito
ay dapat lang irespeto

kumikilos pa rin siya
kahit laging walang pera

kaya nga ako'y saludo
sa ganitong mga tao
sadyang may mga prinsipyo
na para sa pagbabago

sige lang, magpatuloy ka
hanggang lumaya ang masa

Ang Tibak

ANG TIBAK
ni Gregorio V. Bituin Jr.
malayang taludturan (free verse)

internasyunalista
sosyalista

di lang para sa bayan
para rin sa pandaigdigan

nakikibaka
sa lansangan

sa Mendiola
at saan pa man

laban sa kawalan
ng hustisyang panlipunan

hangad ay pagbabago
ng tiwaling gobyerno

hangad ay mapalitan
ang palpak na lipunan

tuloy ang laban
para sa karapatan

ng lahat ng inaapi
at pinagsasamantalahan

hindi kapitalista
at mga elitista

ang dapat mamuno
at dapat tumubo

kundi ang buong bayan
na lumikha ng lipunan

hustisya
sa masa

maralita
manggagawa

magsasaka
mangingisda

kababaihan
kabataan

nakikibaka
aktibista

habang tangan
at nginangata

ang mga teorya
marxista-leninista

nagsusuri
nag-iisip

nangangarap
sumusulyap

pagkat di dapat tumunganga
sa mga usaping nagbabaga

bagkus dapat makialam
ang mga may pakiramdam

tuloy ang laban
para sa kinabukasan

ng bayan
ng lipunan

taas-kamao
aktibista

Kung Paano Magmalasakit ang mga Tibak

KUNG PAANO MAGMALASAKIT
ANG MGA TIBAK
ni Gregorio V. Bituin Jr.
12 pantig bawat taludtod

maluwag ang pusong walang hinanakit
sa pagtulong itong mga aktibista
sa kanilang kapwang tigib ng pasakit
na nabubuhay sa bulok na sistema

"ako'y nauuhaw," ang sabi ng dukha
"ito ang tubig," anang aktibista
"maraming salamat," anang maralita
"ngunit ang nais ko'y tubig at hustisya"

"ako'y nagugutom," sabi ng mahirap
"ito ang pagkain," anang aktibista
"o, salamat ngunit di ko matatanggap
pagkat gutom ka rin kaya nakibaka"

"sahod ko'y kaybaba," anang manggagawa
"ni di makabuhay sa aking pamilya
gayong laging laspag ang lakas-paggawa"
"sahod mo'y itaas!" anang aktibista

"lipuna'y di pantay," sabi ng babae
"mula sa pabrika'y may gawaing bahay
at di na ako makaugaga dine,"
anang tibak, "tayo nang lumabang sabay"

"nais kong mag-aral," anang kabataan
"ngunit kaymahal na nitong edukasyon"
anang aktibista, "dapat libre iyan
o pamurahin nang abot-kaya ngayon"

anang magsasaka, "nais nami'y lupa
na sasakahin at tatamnan ng palay"
anang tibak, "nang di na kayo lumuha
malalaking lupa'y dapat ipamigay"

"o, bayani kayong mga aktibista"
agad na papuri nitong sambayanan
"di kami bayani," sagot sa kanila
"pagkat lahat ito'y dapat ipaglaban"

"kami'y sadyang wala namang ibibigay
pagkat ang serbisyo'y negosyo na ngayon
dapat karapatan ay ilabang tunay
at ito'y diwang sa puso'y nakabaon"

"halina't baguhin ang lipunang bulok
ibagsak ang salot na kapitalismo
at sa bawat isa't atin nang iudyok
na ipaglaban na itong pagbabago"

Ngayong Gabi

Ngayong Gabi
tula ni Merck Maguddayao

(paumanhin kay Pablo Neruda)

Ngayong gabi, makalilikha ako ng libong pagmumura.

Isulat, halimbawa, “Ginahasa ng kapabayaan ang gabi
At pinilahan ng korupsyon ang aking mga kababayan.

Nananampal ang hangin at nandudura ang langit.

Ngayong gabi, makalilikha ako ng libong pagmumura.
Minahal ko ang aking bayan, at sana’y minahal din n’ya ako.

Sa gabing tulad nito, dama ko ang daing ng aking bayan;
Pinaglingkurang lagi sa tag-araw man o tag-ulan.

Minahal niya ako, at minahal ko rin s’ya;
Sinong hindi mamamahal sa sariling bayan; liban sa iilan.

Ngayong gabi, makalilikha ako ng libong pagmumura:
Ang maisip na binagyo siya ng mga may kapangyarihan;

Ang marinig ang kanyang daing, higit na kalunos-lunos;
At bumaha ang pagdurusa sa gitna ng pagpapabaya.

Hindot nilang nangurakot kaya bayan ay nalubog
Hindot nilang mga sinungalin, mandaraya’t mga hambog!

Ganyan na lang ba? Sa di kalayuan, may tumataghoy.
Sa buong kapuluan: pandarahas, kawalang-tinig, gutom,

Hinahanap ko ang mga nalalabing makakatulong.
Nais kong makiisa upang bumalikwas, lumaban, tumutol.

Gabing tulad nito ang gabi ng ating ninuno at lipi
Ako, tayong lahat, mauubusan ng pagtitimpi.

Itatakwil natin, sa ngalan ng mga nalugami
Ang mga tiwaling opisyal at sistemang tiwali

Agawin man ng mga politiko, sa kanilang mga donasyon,
Ang bayang kapit sa patalim, tayo’y tututol;

Upang mula sa putik, tayo’y babangon.
Kay tagal na ng pagsasamantala, panahon na ng pag-aalsa

Sapagkat dama natin ang hirap sa mga gabing ganito,
At alumpihit tayong lahat sa palusot at panloloko

Kayat kahit luhaan tayo ngayong gabi, tayo nang magmura
Magalit, magbalikwas. Bukas, babawiin natin ang ating dignidad