Ang sorbetero

ANG SORBETERO

anong sipag maglako sa gitna ng kainitan

ng mamang sorbeterong talagang masikap naman

upang makapawi ng pagod ng binebentahan

upang makabawi sa mga pinagkagastusan

upang sa pamilya'y may pangtustos at may pangkain

upang kinabukasan ng bata'y paghandaan din

matumal man ang benta'y may umaga pang parating

sa katanghaliang tapat, kumikitang magaling

ice cream na iba't ibang flavor ang inilalako

may mangga, may niyog, tila sarap niyon ay luho

ang tamis niyon nga'y nakakawala ng siphayo

nakapapawi rin ng nadaramang pagkahapo

sa init, bumili ako ng ice cream na matamis

na nilagay sa tinapay, kinain kong kaybilis

habang ang mga kasama'y di na rin nakatiis

matapos ang pagkilos, bumili rin ng sorbetes

mabuti't naroon ang sorbetero sa lansangan

lalo na't wala roong natatanaw na tindahan

tila sinagip kami sa gutom at alinsangan

salamat sa mamang sorbetero't siya'y nariyan

- gregoriovbituinjr.

01.31.2022

Pagsisilbi

PAGSISILBI

"Serve the people", kasabihang tibak

noong kolehiyo'y nakahatak

din sa akin kaya napasabak

upang labanan ang mapangyurak

"Paglingkuran ang masa", anila

itayo'y makataong sistema

kaya patuloy na makibaka

at kamtin ang asam na hustisya

kaya tayo'y nagsisilbing tapat

sa bayan kaya sa lupa'y lapat

ang pangarap nating di man sapat

ay handang gawin anong marapat

para sa inaping mamamayan

para sa pinagsamantalahan

para sa obrero't kababayan

para sa dukhang nahihirapan

babaguhin ang sistemang bulok

patatalsikin ang trapong bugok

paglilingkod yaong naaarok

at dukha'y ilalagay sa tuktok

- gregoriovbituinjr.

01.30.2022

Puno

PUNO

kailangan nating pinuno'y sa puno'y may puso

na naiisip ding ang puno'y di dapat maglaho

na dapat mga ito'y nakatanim, nakatayo

upang bundok at gubat ay di makalbo't gumuho

halina't tamasahin ang kanyang lilim at lihim

lalo't puno'y nagbibigay ng bungang makakain

nagbibigay rin ng sariwang hangin at oxygen

pananggalang sa baha, tubig nito'y sisipsipin

di ba'y kaysaya ng daigdig na maraming puno

kaysa lupaing walang puno't tila ba naglaho

matiwasay ang bansang may makataong pinuno

na prinsipyo'y makamasa't di alipin ng tubo

tara, sa maraming dako puno'y itanim natin

upang pag-iinit lalo ng mundo'y apulahin

mga kagubatan ay protektahan, palaguin

upang buhay at daigdig ay tuluyang sagipin

- gregoriovbituinjr.

01.29.2022

Ang Klima, ang COP 26 at ang Reforestasyon

ANG KLIMA, ANG COP 26 AT ANG REFORESTASYON

Saliksik, sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr.

"Halina't magtanim tayo ng puno." Matagal ko nang naririnig ito. Noong nasa kolehiyo pa ako'y may nagyayaya nang mag-tree planting kami. Pag umuuwi ako ng lalawigan ay kayraming puno sa tabing bahay. Subalit maraming isyu ang kaakibat ng mga punong ito, tulad ng isyu ng illegal logging na nagdulot ng pagkaputol ng mga puno.

Sa Two Towers ng Lord of the Ring series ay nagwala at lumaban ang mga puno nang makita nilang pinagpuputol ang mga kapwa nila puno. Ang eksenang ito sa Lord of the Rings ay klasiko at kinagiliwan ng mga environmentalist.

At ngayon ay naging usap-usapan ang mga puno, lalo na ang reporestasyon, sa gitna ng mga pandaigdigang talakayan, tulad ng COP 26 o 26th Conference of Parties on Climate Change.

Ayon sa website ng International Union for Conservation of Nature (IUCN), na may 1,400 kasaping samahan at may input ng mahigit 18,000 eksperto: "Binibigyang-diin ng Glasgow COP26 Declaration on Forests and Land use, na inendorso ng 141 na bansa, ang pangangailangan para sa mga pagbabagong hakbang upang dalhin ang mundo sa isang napapanatili at nakakaangkop na landas sa paggamit ng lupa - hindi mapaghihiwalay na pinagbubuklod ang mga kagubatan at nilulutas ang pagbabago ng klima. (The Glasgow COP26 Declaration on Forests and Land use, endorsed by 141 countries, stresses the need for transformative steps to move the world onto a sustainable and resilient land-use path – inextricably tying forests and the fight against climate change.)

Mayroon na ring tinatawag na Glasgow COP26 Declaration on Forest and Land Use, kung saan ang mga lider mula sa 141 bansa na nagtayang itigil at bawiin ang pagkawala ng kagubatan at pagkasira ng lupa sa pagsapit ng 2030 sa pamamagitan ng pagpapalakas ng kanilang mga pagsisikap na pangalagaan at ibalik ang mga kagubatan at iba pang ekosistemang terestiyal at pabilisin ang kanilang pagpapanumbalik.

Ang mahalaga pa, muling pinagtibay ng nasabing Deklarasyon ang isang agaran at pinataas na pinansiyal na pagtataya para sa mga kagubatan na nakita sa ilang mga pinansyal na anunsyo na ginawa noong COP26 na nagkakahalaga ng $19 bilyon sa pampubliko at pribadong pondo, tulad ng sa Congo Basin, kasama ng mga katutubo. at mga lokal na komunidad, sa mga lugar ng kagubatan, agrikultura at kalakalan ng kalakal, na nakatuon sa mga regenerative na sistema ng pagkain, at sa pamamagitan ng Just Rural Transition, bukod sa marami pang iba.

Sa BBC News, ang balita'y pinamagatang "COP26: World leaders promise to end deforestation by 2030". Aba, maganda ito kung gayon. Nangako rin ang mga pamahalaan ng 28 bansa na alisin ang deporestasyon sa pandaigdigang kalakalan ng pagkain at iba pang produktong pang-agrikultura tulad ng palm oil, soya at cocoa. Ang mga industriyang ito ay nagtutulak sa pagkawala ng kagubatan sa pamamagitan ng pagputol ng mga puno upang magkaroon ng espasyo para sa mga hayop na manginain ng mga hayop o mga pananim na lumago.

Mahigit sa 30 sa mga pinakamalaking kumpanya sa pananalapi sa mundo - kabilang ang Aviva, Schroders at Axa - ay nangako rin na tatapusin ang pamumuhunan sa mga aktibidad na nauugnay sa deporestasyon. At isang £1.1bn na pondo ang itatatag upang protektahan ang pangalawang pinakamalaking tropikal na rainforest sa mundo - sa Congo Basin.

Ayon naman sa ulat ng World Resources Institute, pinagtibay ng mga bansang lumagda sa Glasgow Declaration ang kahalagahan ng lahat ng kagubatan sa paglilimita sa global warming sa 1.5 degrees C (2.7 degrees F), pag-angkop sa mga epekto ng pagbabago ng klima, at pagpapanatili ng malusog na mga serbisyo sa ecosystem. Sumang-ayon sila na sama-samang "itigil at baligtarin ang pagkawala ng kagubatan at pagkasira ng lupain sa 2030 habang naghahatid ng napapanatiling pag-unlad at nagsusulong ng isang inklusibong pagbabago sa kanayunan," nang hindi sinasabi nang eksakto kung ano ang kanilang gagawin upang makamit ang layuning ito.

Sana nga'y matupad na ang mga ito, ang muling pagbuhay sa mga kagubatan, at huwag ituring na business-as-usual lamang ang mga ito, na laway lang ito, kundi gawin talaga ang kanilang mga pangakong ito para sa ikabubuti ng klima at ng sangkatauhan.

Nakagagalak ang mga iminungkahing plano upang limitahan ang deporestasyon, partikular ang laki ng pagpopondo, at ang mga pangunahing bansa na sumusuporta sa pangako. Maganda ring tingnan ang pagpapalakas sa papel ng mga katutubo sa pagprotekta sa kagubatan. Ipinakita ng mga pag-aaral na ang pagprotekta sa mga karapatan ng mga katutubong pamayanan ay isa sa mga pinakamahusay na paraan ng pagliligtas sa kagubatan.

ANG KAGUBATAN AT ANG KLIMA

malaki pala ang papel ng mga kagubatan

upang pag-init ng mundo'y talagang malabanan

lalo't nagkaisa ang mga bansa at samahan

na nagsitaya sa pandaigdigang talakayan

nang klima'y di tuluyang mag-init, sila'y nangako

ng reporestasyon, maraming bansa'y nagkasundo  

kinilala rin ang papel ng mga katutubo

na gubat ay protektahan, di tuluyang maglaho

marami ring nangakong popondohan ang proyekto

subalit utang ba ito, anong klase ang pondo

ang mundo'y winawasak na nga ng kapitalismo

sana mga plano'y may bahid ng pagpakatao

tutulong ako upang mga puno'y maitanim

pag-iinit pang lalo ng mundo'y di na maatim

pag lumampas na sa 1.5. karima-rimarim

ang sasapitin, ang point-of-no-return na'y kaylagim

tara, sa pagtatanim ng puno tayo'y magtulong

upang buhayin muli ang kagubatang karugtong

ng ating buhay at hininga, ang plano'y isulong

upang mundo'y buhayin, di magmistulang kabaong

- gregoriovbituinjr.

01.28.2022

Mga pinaghalawan: 

litrato mula sa google

https://news.mongabay.com/2021/11/cop26-work-with-nature-in-forest-restoration-says-respected-journalist/

https://www.weforum.org/agenda/2021/11/3-reasons-why-forests-must-play-a-leading-role-at-cop26/

https://insideclimatenews.org/news/09112021/cop26-forests-climate-change/

https://www.reforestaction.com/en/blog/cop-26-forestry-issues-heart-climate-discussions

https://www.bbc.com/news/science-environment-59088498

https://www.iucn.org/news/forests/202112/what-cop26-does-forests-and-what-look-2022

https://www.wri.org/insights/what-cop26-means-forests-climate

Paglisan

PAGLISAN

"He who has gone, so we but cherish his memory, abides with us, more potent, nay, more present than the living man."

— Antoine de Saint Éxupéry

ililibing lang ba sa limot ang mga kataga

ng wala sa toreng garing na mga manunula

hindi, kaya marapat lamang sila'y malathala

lalo ang pinagsikapang tula nilang kinatha

mga tinta man ay nagmistulang luha sa papel

taludtod ma'y humahagulgol ay di nagtataksil

tahimik man ang makata'y lubha namang matabil

dahil sa mga obra niyang walang makapigil

pagkat di mamamatay ang kanyang obra maestra

na tulad ni Balagtas na may Florante at Laura

katha ng makatang Benigno Ramos, Abadilla,

Collantes, Teo Baylen, Huseng Batute't iba pa

ang makata'y lumabas man sa pintuan ng buhay

at mga nagmamahal ay sinakbibi ng lumbay

mga naiwan niyang akda'y pamana't patnubay

sa sunod na salinlahi'y matuturing na gabay

mabuhay kayo, makata ng bayang tinubuan

ako'y nagpupugay sa inyo, higit kaninuman

nais ko lang sabihin, isang tagay naman diyan

at sa ating pagtula, halina't magtalakayan

- gregoriovbituinjr.

01.26.2022

Magkaibang hustisya

MAGKAIBANG HUSTISYA

"At ang hustisya ay para lang sa mayaman."

- mula sa awiting Tatsulok ng grupong Buklod

bigla akong nakakatha ng isang kawikaan

kung ano ang katarungan doon sa aming bayan:

"pinipiit ang matandang lublob sa karukhaan

kinaaawaan ang mayamang makasalanan"

ganyan ang nangyari sa balita ngayong Enero

matandang edad otsenta'y agad nakalaboso

nang nagnakaw umano ng manggang may sampung kilo

habang donyang guilty sa graft ay malayang totoo

dito nga'y kitang-kita ang magkaibang hustisya

ibang hustisya sa dukha, iba ang sa may pera

na katotohanang tatak ng bulok na sistema

kaya tama lang ang pasya kong maging aktibista

na adhikang wakasan ang pribadong pag-aari

na layuning ibagsak ang burgesyang naghahari

na misyong durugin ang mapang-api, hari't pari

na hangad ay itayo ang lipunang walang uri

ang nangyaring ito'y isang tunay na halimbawa 

na dapat mabatid ng masa't mayoryang dalita

magkaisang baguhin ang sistemang walanghiya

at lipunang makatao'y maitayo ng dukha

- gregoriovbituinjr.

01.26.2022

Angkas

ANGKAS

madalas, inaangkasan lang natin ang patawa

ng kaibigang kalog o ng simpleng kakilala

basta huwag 'below-the-belt' o nakasisira na

sa ating pagkatao o sa dignidad ng kapwa

maraming riding-in-tandem ang gumawa ng krimen

ang angkas ang madalas bumira't siyang asasin

dapat may katarungan at mahuli ang salarin

hustisyang panlipunan ang marapat pairalin

manggagawa ang motor ng pambansang ekonomya

sapagkat di uunlad ang bansa kung wala sila

di lamang sila simpleng angkas sa kapitalista

sila na ang nagmomotor, sila pa ang makina

minsan, sa kanyang motorsiklo ako'y angkas agad

nang marating namin ang pupuntahang aktibidad

nang isyung pangmasa'y malinaw naming mailahad

nang kabulukan ng sistema'y aming mailantad

- gregoriovbituinjr.

01.26.2022

Paggawa

PAGGAWA

dapat pang ipaglaban ang hiling at karapatan

ng mga manggagawang nagrarali sa lansangan

bakit? di ba't sila ang lumikha ng kabuhayan?

bakit ba sila'y api't tila di pinakikinggan?

bakit kapitalistang kuhila ang naghahari

at ginawang sagrado ang pribadong pag-aari?

bakit nasa ituktok ang burgesya, hari't pari?

bakit lugmok ang buhay ng manggagawa't kauri?

manggagawa ang tagalikha ng yaman ng bansa

pag-unlad ng ekonomya'y sila rin ang may gawa

kaya imortal ang misyong ito ng manggagawa:

ang daigdig ay buhayin ng kamay ng paggawa!

ganyan nga kahalaga ang paggawa sa daigdig

binubuhay ang sangkatauhan ng diwa't bisig

O, manggagawa, kapitalismo'y dapat malupig

kaya kayo'y magkaisang-diwa't magkapitbisig

- gregoriovbituinjr.

01.24.2022

Kalibre

KALIBRE

anong kalibre ng kakayahan at pagkatao

ang hanap natin sa sunod na lider ng gobyerno

yaon bang sa debate'y di nagpakita sa tao

o ang matagal naglingkod bilang lider-obrero

anong kalibre ng organisadong mamamayan

ang babago sa sistemang tadtad ng kabulukan

yaong magtatatag ng sistemang may kabuluhan

sa sambayanang nais ay makataong lipunan

dapat bang may kalibre ang tibak upang magwagi

laban sa sistemang bulok ng trapo't naghahari

puspusang nakikibaka, palaban, mapanuri,

makakalikasan, makatao, at makauri

ang kalibre'y di palyado pag iyong kinalabit

matibay din ang pulso pag umasinta't bumirit

tulad ng mahusay na lider na iginigiit

ang karapatan at hustisya sa mga ginipit

- gregoriovbituinjr.

01.23.2022

Construction worker

CONSTRUCTION WORKER

kaytaas ng inyong ginagawa

aba'y talagang nakalulula

buwis-buhay ang trabahong sadya

huwag sanang disgrasya'y mapala

upang pader ay palitadahan

ay parang gagambang nag-akyatan

sa mataas na gusaling iyan

tiyak ba ang inyong kaligtasan?

sapagkat kayo'y construction worker

na nagpapalitada ng pader

anumang atas ng inyong lider

ay tatrabahuhin n'yo, anywhere

sinuong ang panganib, sumunod

para sa pamilya'y kumakayod

buwis-buhay, magkano ang sahod?

sanay ba sa lula kayong lingkod?

isa n'yo nang paa'y nasa hukay

isang pagkakamali lang, patay

sana'y mag-iingat kayong tunay

pagkat isa lang ang inyong buhay

- gregoriovbituinjr.

01.23.2022

* litratong kuha ng makatang gala sa katapat ng napuntahang gusali

Enero 22, 1987 sa Mendiola

ENERO 22, 1987 SA MENDIOLA

Magbubukid na may isyung dala'y nagtungong Mendiola

Gobyernong pasista nama'y nagpasalubong ng bala

At naganap ang pagkalugmok ng mga magsasaka

Bumulagta'y labingtatlo, sugata'y limampu't isa

Ang panawagan ng magsasaka'y repormang agraryo

Yamang katatapos ng Edsa't mayroong pagbabago

Ang hiling nga'y dapat tugunan ng gobyernong Aquino

Ngunit nagrali'y binira ng mga unipormado

Isyung dugtong ng bituka ang dala ng magbubukid

Ngunit nagkibit-balikat lamang ang gobyernong manhid

Gayong isyung ito'y mahalaga sa mga kapatid

Magsasaka pa ang sa sariling dugo ibinulid

Ang kanilang panawagan ay binahiran ng dugo

Ginulantang sila't labingtatlong buhay ang naglaho

Samantalang sa bukid, tanim nilang palay ay ginto

At siyang bumubuhay sa mayoryang tao sa mundo

Sana isyung dinala nila'y mapag-usapan naman

At mabigyang katugunan at matupad kalaunan

Katarungan nawa'y kamtin ng magsasakang pinaslang

At mausig at mapanagot ang mga pusong halang

- gregoriovbituinjr.

01.22.2022

Ang ibon at ang pusa: Buhay ba o patay?

ANG IBON AT ANG PUSA: BUHAY BA O PATAY?

Maikling sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr.

Dalawang anekdota ang tila magkapareho. Ang isa'y tungkol sa pilosopiya at ang isa'y tungkol sa physics. Ang isa'y tungkol sa ibon at ang isa'y tungkol sa pusa. Animo'y pinahuhulaan sa atin kung ang mga ito ba'y buhay o patay?

May isa raw batang nakahuli ng ibon at pinahulaan niya sa kanyang lolo kung ang ibon bang nasa kamay niya't itinago sa kanyang likod ay buhay ba o patay? Nababatid ng kanyang lolo na pag sinabing buhay ay kanya itong pipisilin upang mamatay at kung patay naman ay pakakawalan niya ang ibon. Kaya ang sagot ng kanyang lolo ay ito: "Ang buhay ng ibon ay nasa iyong kamay."

Mas mahirap namang unawain ang naisip hinggil sa pusa ng physicist na si Erwin Schrodinger kung hindi talaga pag-aaralan. Sa haka-hakang eksperimento ni Schrodinger, na kaibigan ni Albert Einstein, naglagay ka ng pusa sa isang kahon na may kaunting radioactive substance. Kapag nabulok ang radioactive substance, nagti-trigger ito ng Geiger counter na nagiging sanhi ng paglabas ng lason o pagsabog na pumapatay sa pusa. Ngayon, ang pagkabulok ng radioactive substance ay pinamamahalaan ng mga batas ng quantum mechanics. Nangangahulugan ito na ang atom ay nagsisimula sa isang pinagsamang estado ng "pagpunta sa pagkabulok" at "hindi pagpunta sa pagkabulok". Kung ilalapat natin ang ideya na hinihimok ng tagamasid sa kasong ito, walang naroroon na may malay na tagamasid (lahat ay nasa isang selyadong kahon), kaya ang buong sistema ay nananatili bilang kumbinasyon ng dalawang posibilidad. Ang pusa ay  patay o maaaring buhay sa parehong oras. Dahil ang pagkakaroon ng isang pusa na parehong patay at buhay sa parehong oras ay hindi totoo at hindi nangyayari sa totoong mundo, pinapakita rito na ang pagbagsak ng wavefunction ay hindi lamang hinihimok ng mga may nakakaunawang tagamasid.

Nakita ni Einstein ang parehong problema sa ideyang hinimok ng tagamasid at binati si Schrodinger para sa kanyang matalinong paglalarawan, na nagsasabing, "gayunpaman, ang interpretasyong ito'y matikas na pinabulaanan ng iyong sistema ng radioactive atom + Geiger counter + amplifier + charge ng gun powder + pusa sa isang kahon, kung saan ang psi-function ng sistemang naglalaman ng pusa na parehong buhay at pinasabog ng pira-piraso. Ang kalagayan ba ng pusa ay malilikha lamang kapag ang isang physicist ay nag-imbestiga sa sitwasyon sa ilang takdang oras?"

Buhay ba o patay ang ibon sa kamay ng bata? Buhay nga ba o patay ang pusa sa kahon? Ang una'y nakasalalay sa kamay ng bata. Habang ang ikalawa'y nasa pagkaunawa sa pisikang mahiwaga, lalo na ang paglalarawan sa quantum, lalo na ang quantum physics at quantum mechanics. Ang quantum ay ang salitang Latin para sa amount (halaga, bilang) na sa modernong pag-unawa ay nangangahulugang ang pinakamaliit na posibleng yunit ng anumang pisikal na katangian, tulad ng enerhiya o bagay.

Dahil sa mga kwento, kaganapan, teorya at paliwanag na ito'y nais kong magbasa pa't aralin ang liknayan o physics, tulad ng pagkahumaling ko sa paborito kong paksang sipnayan o matematika.

BUHAY O PATAY: ANG IBON AT ANG PUSA

itinago ng pilyong bata ang ibon sa kamay

tinanong ang lolo kung ibon ba'y patay o buhay

ang sagot ng matanda'y talagang napakahusay:

"ang buhay ng ibon ay nasa iyong mga kamay"

isang haka-hakang eksperimentasyon sa pusa

upang ipaliwanag ang quantum physics sa madla

physicist na kaibigan ni Einstein ang gumawa

si Erwin Schrodinger nga noon ay nagsuring diwa

naglagay ka sa kahon ng isang pusang nalingap

kung ang kahong iyon ay may radyoaktibong sangkap

pag ito'y nabulok, tiyak sasabog itong ganap

pusa sa kahon ba'y mamamatay sa isang iglap

kamangha-mangha ang pilosopiya't ang pisika

na kaysarap basahin at unawain talaga

baka paliwanag sa atin ay magbigay-saya

at pag naibahagi sa kapwa'y nakatulong pa

Mga pinaghalawan:

http://lordofolympus99.blogspot.com/2013/04/book-1-mga-bagay-na-di-naman-dapat_2052.html

https://www.newscientist.com/definition/schrodingers-cat/

https://www.wtamu.edu/~cbaird/sq/2013/07/30/what-did-schrodingers-cat-experiment-prove/

* mga litrato mula sa google

Enerhiyang solar sa opisina

ENERHIYANG SOLAR SA OPISINA

naglagay ng enerhiyang solar sa opisina

kung saan mula sa araw, kuryente'y makukuha

bayad nga ba sa Meralco'y bababa ang halaga

iyon naman ang layunin, presyo'y mapababa na

kaya gayon na lamang ang saya naming totoo

sa opis na binabantayan ko't nagtatrabaho

dito sa Bukluran ng Manggagawang Pilipino

sa ikalawang palapag inilagay nga ito

sa buhay-aktibista't buhay-makakalikasan

sa simpleng pamumuhay, pakikibakang puspusan

ang solar-panel ay tulong na sa kapaligiran

lalo sa nais itayong makataong lipunan

pasalamat sa Philippine Movement for Climate Justice

sa kanilang tulong upang solar ay maikabit

mula sa mahal na kuryente'y di na magtitiis

pagtaguyod ng solar energy'y ating ihirit

- gregoriovbituinjr.

01.21.2022

* litratong kuha ng makatang gala sa opening ng solar panel sa tanggapan ng BMP sa Pasig, 11.27.2021

* kasama sa litrato sina Ka Leody de Guzman, chairman ng BMP at tumatakbong Pangulo sa Halalan 2022, si Ka Luke Espiritu, president ng BMP at tumatakbong Senador sa Halalan 2022, Kapitan Bebot Guevara ng Barangay Palatiw, Lungsod ng Pasig, at Konsehal Quin Cruz, Lungsod ng Pasig

Binhi

BINHI

maaga pa lang, kita kita

kasalamuha na ang masa

magaling kang mag-organisa

upang mabago ang sistema

kasangga kita at kauri

sa pagtatanim nitong binhi

ng pagbabago't walang hari,

walang burgesya, walang pari

isang makataong lipunan

ang ating itatayo naman

pagsasamantala'y wakasan

pairalin ang katarungan

patuloy ta sa misyon natin

upang magawa ang layunin

upang gampanan ang tungkulin

upang tupdin ang adhikain

yakap ang simpleng pamumuhay

puspusang makibakang tunay

taglay ang prinsipyong dalisay

aktibista hanggang mamatay

- gregoriovbituinjr.

01.19.2022

Maagap

MAAGAP

may kasabihan: "Daig ng maagap ang masipag"

kapara ng boyskawt na laging handa sa magdamag

at maghapon sa pangyayaring makababagabag

diyata't di dapat maging tuod, di natitinag

maging maingat sa anumang gawin at sambitin

lalo't mga trapong unggoy ay lalambi-lambitin

sa ginintuang baging ng kapitalistang matsing

na madalas pulutan kaya bundat ay balimbing

malapit na ang halalan, nangangamoy asupre

kaya dapat gapiin ang manananggal at kapre

ayaw nating halalang ito'y mangamoy punebre

baboy na malilitson ay talian ng alambre

sa panahon ngayong nananalasa ang omicron

huwag nawang lungkot ang sa atin ay sumalubong

di nakikita ang kalaban, di pa makaahon

dapat maging maagap pag nakita ang ulupong

tayo'y maging mapagbantay lalo't nasa pandemya

habang omicron sa libo-libo'y nananalasa

huwag sana nitong salingin ang ating pamilya

subalit asahan nating daratal ang pag-asa

- gregoriovbituinjr.

01.18.2022

Pangarap

PANGARAP

ah, napakatayog ng pangarap

nakatingala sa alapaap

kahit buhay ay aandap-andap

ay patuloy pa ring nagsisikap

nakatira man sa gilid-gilid

sa danas na pagkadukha'y manhid

basta't nabubuhay nang matuwid

mararating din ang himpapawid

nangarap ngunit di pansarili

kundi pag-asenso ng marami

sa sistemang bulok masasabi

palitan na't huwag ikandili

ang pangarap niyang itinakda

kasama'y organisadong dukha

pati na ang uring manggagawa

lipunang makatao'y malikha

- gregoriovbituinjr.

01.18.2022

Pula't dilaw

PULA'T DILAW

pinagninilayan ko pa rin

ang mga palad nating angkin

paano kaya tutukuyin

sinong mga lumalambitin

sa baging ng mga haragan

kasama ang trapo't gahaman

anang awit, pula't dilaw man

ay di tunay na magkalaban

pangmayaman daw ang hustisya

na nabibili ng sampera

kung ganyang bulok ang sistema

aba'y kawawa nga ang masa

kung sistemang bulok ang gawa

nitong mga trapong kuhila

wala na ba tayong kawala

sa pagsasamantalang sadya

pula't dilaw ba pag naupo

kabulukan ba'y maglalaho

magtutulong ba pag nagtagpo

o sa malaon ay guguho

sistema pa rin ay baguhin

ito pa rin ang pangarapin

ang masa'y ating pakilusin

tungo sa bayang asam natin

- gregoriovbituinjr.

01.16.2022

Ituloy ang laban

ITULOY ANG LABAN

"Ituloy ang laban" ay kilalang islogang tibak

ito'y batid na ng bayan, panawagang palasak

makasaysayan, prinsipyo ng api't hinahamak

upang baguhin ang sistemang loko't mapanlibak

ngunit sa basketbol pala'y ginamit nang totoo

"Ituloy ang laban" sa mga kasagupang grupo

ito ba'y katanggap-tanggap o nakakatuliro

bagamat walang may-ari ng panawagang ito

maganda ngang masanay ang tao sa panawagan

marehistro sa isip nila'y "Ituloy ang laban!"

paalala sa gawa ng bayani't Katipunan

sistema'y baguhin tungong makataong lipunan

"Ituloy ang laban" nilang atleta sa basketbol

habang diwa ng islogang ito'y dapat masapol

buhay ng tibak ang sa islogang ito'y ginugol

laban sa pagsasamantalang sadya silang tutol

"Ituloy ang laban" ng dukha't uring manggagawa

tunay na kahulugan nito'y isapuso't diwa

lipunang makatao'y dapat itayo ng madla

"Ituloy ang laban" at kamtin ang ating adhika

- gregoriovbituinjr.

01.15.2022

- selfie ng makatang gala sa tarpouline ng Philippine Basketball Association (PBA) nang mapadaan siya sa Araneta Coliseum sa Cubao, Lungsod Quezon

Ulat

ULAT

matalim ang pagkatitig ko sa balitang iyon

na tila ba mga kuko sa likod ko'y bumaon

nagkasibakan na sa kalahating milyong kotong

napakalaki pala nang nakurakot na datung

buti't nabubulgar pa ang ganitong gawa nila

pinagkakatiwalaan pa naman ang ahensya

ngunit maling diskarte'y bumulaga sa kanila

kumilos na nga ba ang nakapiring na hustisya

balat-ahas ba ang ilang nakasuot-disente

o di lang sila iilan kundi napakarami

dahil sa pera't kapangyarihan, dumidiskarte

iba't ibang raket ang pinasok ng mga imbi

sadyang may pakpak ang balita't may tainga ang lupa

at nakakahuli rin pala ng malaking isda

di lang sa karagatan kundi sa putikang lupa

habang ang maliliit ay gutom pa rin at dukha

- gregoriovbituinjr.

01.13.2022

* balita mula sa Abante Tonite, Enero 5, 2022, pahina 2

Wakas

WAKAS

sa malao't madali, sa mundo'y mawawala na

sa madla'y walang maiiwang bakas o pamana

kundi pawang tula't sanaysay ng pakikibaka

upang kamtin ng bayan ang panlipunang hustisya

wala na tayong mararamdaman pa pag namatay

kaya gawin natin ang wasto habang nabubuhay

sa pakikibaka man, isang paa'y nasa hukay

sa pag-oorganisa ng masa'y magpakahusay

nais ko mang mawala sa edad pitumpu't pito

ngunit baka abutin naman ng walumpu't walo

si F. Sionil Jose'y namatay siyamnapu't pito

gayong edad ay di ko na aasahang totoo

basta gawin kung anong wasto, sulat man ng sulat

bagaman ang binti'y malimit nang pinupulikat

ang mahalaga'y nakikipagkapwa't nagmumulat

tungo sa makataong lipunang siyang marapat

- gregoriovbituinjr.

01.13.2022

Paalala sa dyip

PAALALA SA DYIP

minsan, lulan akong inip

sa tabi ng tsuper ng dyip

may paalalang nahagip

na agad namang nalirip

paalalang tunay naman

nang disgrasya'y maiwasan

"tingin muna sa likuran

bago buksan ang pintuan"

payong tunay ang abiso

sa bababang pasahero

nang siya'y maging alisto

di mahagip ng totoo

ng parating mang sasakyan

o tao mang nagdaraan

"tingin muna sa likuran

bago buksan ang pintuan"

oo, iniingatan ka

sa kanan tumingin muna

upang di ka madisgrasya

upang di makadisgrasya

- gregoriovbituinjr.

01.11.2022

* litratong kuha ng makatang gala minsang sakay ng dyip patungong opisina

Exchange gift

EXCHANGE GIFT

katatapos lamang ng masigabong pagdiriwang

bawat isa sa kanila'y may pangregalo naman

ano kayang matatanggap mula sa kapalitan

sana'y bagay naman sa iyo't iyong magustuhan

hanggang isang larawan ang nakapukaw sa isip

na pag pinagmasdan mo'y iyo agad malilirip

inaalay ng puno'y anong gandang halukipkip

habang ang tao'y kasamaang walang kahulilip

mabuti pa ang isa'y bunga ng kanyang paggawa

habang ang isa naman ay palakol na hinasa

hanggang sa pagdiriwang ba naman ay may kuhila

parang tunggaliang kapitalista't manggagawa

bakit puputlin ang punong nagbibigay ng prutas

kundi upang tumubong limpak-limpak ang pangahas

nais laging manlamang, sa kapwa'y di pumarehas

ah, paano ba kakamtin ang makataong landas

maiiwasan ba natin ang mga tusong imbi

na nais kumita ng milyon, perang anong laki

kung magbigayan sana'y para sa ikabubuti

ng kapwa, tanda ng pagkatao, di pangsarili

- gregoriovbituinjr.

01.11.2022

* litrato mula sa google

Kape't tula sa umaga

KAPE'T TULA SA UMAGA

tuwina'y kape't tula ang almusal ng makata

bago umalis ng bahay at maglingkod sa dukha

bago kumilos sa kalsada at sa manggagawa

mag-aagahan muna't magpapalakas ngang sadya

isasawsaw ang pandesal sa kape, anong sarap!

buti nang umalis ng busog kahit naghihirap

upang tuparin ang tungkulin, kamtin ang pangarap

lipunang makataong walang trapong mapagpanggap

gigising at babangong tula ang nasa isipan

habang iniinda ang mga sugat ng kawalan

isusulat sa kwaderno ang mga agam-agam

iinom ng kape bagamat amoy ang tinggalam

almusal ay kape, salita, saknong at taludtod

samutsaring tula'y katha kahima't walang sahod

katagang nahuli sa mga patak sa alulod

habang inilalarawan ang mga luha't lugod

- gregoriovbituinjr.

01.11.2022

* tinggalam - sa Botanika, mabangong uri ng palutsina, UP Diksiyonaryong Filipino, pahina 1258

Pag-asa

PAG-ASA

isang marubdob na pakikiisa sa Partido

Lakas ng Masa na sa ngayon ay nagpapatakbo

ng kandidatong manggagawa sa pagkapangulo,

bise presidente at tatlo para sa senado

ating ipanalo ang Partido Lakas ng Masa

sa partylist, at biguin ang mga dinastiya

Manggagawa Naman ang iluklok sa pulitika

sila'ng dahilan kaya umunlad ang ekonomya

ibabagsak natin ang mga trapong mapagpanggap

mga kandidato ng kapitalistang mahayap

na sa manggagawa't dukha'y di naman lumilingap

kaya ang mga ito'y patuloy sa paghihirap

ah, pag-asa ang sa Partido'y aming natatanaw

na sa kabulukan ng sistema'y siyang lulusaw

pagbabago't lipunang makatao ang lilitaw

na siyang ating adhikain sa bawat pag-igpaw

- gregoriovbituinjr.

01.09.2022

* selfie ng makatang gala sa tapat ng tanggapan ng Bukluran ng Manggagawang Pilipino (BMP) sa Pasig

Paracetamol

PARACETAMOL

kahindik-hindik na balitang umabot sa masa

wala nang mabiling paracetamol sa botika

nagkakaubusan, paano ngayong maysakit ka

ubo't nilalagnat, sana'y di COVID iyan, iha

sa usaping supply and demand, tataas ang presyo

ng produktong kulang sa suplay na nais ng tao

kung sobra ang suplay, dapat magamit ang produkto

ay tiyak na magmumura naman ang presyo nito 

lalo ngayong omicron variant daw ay lumalala

at mas matindi pa raw sa ibang virus ang taya

kaya sa mga botika ang mga tao'y dagsa

nang makabiling gamot sa sakit na nagbabadya

di natin masisisi kung mga tao'y dagsaan

lalo sa balitang gamot ay nagkakaubusan

dahil iyon ay mayor nating pangangailangan

upang buhay ng pamilya'y agad masagip naman

sana'y walang mag-hoarding ng mga produktong iyon

ilalabas saka ibebentang mas mahal yaon

bulsa ng kapitalista'y tiba-tiba na roon

dapat parusahan ang gagawa ng krimeng iyon

- gregoriovbituinjr.

01.09.2022

* balitang halaw sa pahayagang tabloid na Pilipino Star Ngayon, Enero 5, 2022, pahina 2

Lansangan

LANSANGAN

madalas kong tahakin ang aspaltadong lansangan

na sa tuwina'y mabibilis yaong mga hakbang

animo'y hinahabol ng mga sigbin at aswang

habang nangangamoy asupre yaong lupang tigang

di ko mawari sinong sa akin ay sumusunod

tatambangan ba dahil sa bayan ay naglilingkod

dahil ba ako'y isang masugid na tagasunod

bilang aktibistang sa rali raw sugod ng sugod

ngunit payapa pa rin akong sa daan tumawid

panatag ang loob na sa dilim di mabubulid

habang samutsaring isyu ng bayan ay di lingid

patuloy ang pagbaka habang nagmamasid-masid

dapat pandama'y patalasin at laging ihasa

upang maging handa sa mga daratal na sigwa

lalagi akong kakampi ng uring manggagawa

habang tinatahak ang landas ng kapwa dalita

- gregoriovbituinjr.

01.09.2022

Bawal dumura sa basurahan

BAWAL DUMURA SA BASURAHAN

paalala yaon bagamat nakakairita

payak na abiso subalit nakakataranta

bawal dumura sa basurahan, ang paalala

nakakadiri kung sa basurahan dudura ka

maghahanap ka pa ba ng kubeta o lababo

kung malayo pa iyon sa kinaroroonan mo

upang makadura lang ay lalakad at tatakbo

saan dudura, lilinga doon, lilinga dito

sinong pipigil na dumura ka sa basurahan

kung kailangan mo nang ilabas sa lalamunan

ang plemang idadahak, ay, nakakadiri naman

mabuti nga't sa basurahan, di kung saan-saan

na sa nag-aayos ng basura'y kadiri iyon

lalo't di mo sila sinuswelduhan sa pagtapon

may dignidad din sila, dapat respetuhin iyon

kahit basurero man ang napasukang propesyon

wala ka pang dalang tissue, doon sana dumahak

kung may sakit ka, kapwa'y di mahawa't mapahamak

tipunin sa isang plastik, sa bag muna iimbak

saka itapon sa basurahan, payo ko'y payak

tawag na ng kalikasan ang bigla mong pagdura

uhog man o plemang nais mong agad na mawala

kaysa nasa lalamunan at malunok mong bigla

kadiri nga lang pag sa basurahan idinura

- gregoriovbituinjr.

01.07.2022

* paskil na nakita sa loob ng isang mall

Mga halaw na salawikain

MGA HALAW NA SALAWIKAIN

sinumang di lumingon sa kanyang pinanggalingan

ay di makararating sa dapat na paroonan

kung naging mahinahon ka sa panahon ng poot

tiyak maiiwasan mo ang sandaang sigalot

ang taong gumagamit ng pwersa laban sa bayan

sakim sa kapangyarihan at sala sa katwiran

marami riyang matapang sa kapwa Pilipino

subalit nakayuko naman sa harap ng dayo

anumang hiniram mo'y isauli o palitan

upang sa susunod, di madala ang hiniraman

hangga't maikli ang kumot, magtiis mamaluktot

pag mahaba na'y umunat nang likod ay di hukot

ang di lumalaban sa mga mapagsamantala

kundi duwag ay utak-alipin o palamara

ang batang mausisa at tuwina'y palatanong

sa kalaunan ay lalaki itong anong dunong

yaong ganid sa yaman at pribadong pag-aari

siya ring mapagsamantala't nag-aastang hari

kung saan may asukal, tiyak naroon ang langgam

yaong tapat ang pagsinta'y di agad mapaparam

bungang hinog sa pilit, kung kainin ay mapait

matamis na kendi'y sisira sa ngipin ng paslit

kung anong bukambibig ay siyang laman ng dibdib

tulad ng binatang sa dilag nagmahal ng tigib

- gregoriovbituinjr.

01.03.2021

Pagdiga

PAGDIGA

kaibig-ibig ang bawat sandaling kasama ka

pagkat binigyan mong liwanag ang buhay kong aba 

kandila ka ba sa madilim kong espasyo, sinta 

o isa kang katangi-tanging tala sa umaga

isa kang diwatang nakasalubong ko sa daan

isa kang mutya sa naraanang dalampasigan

isa kang diyamante sa naapakang putikan

isa kang ada, tunay na kaygandang paraluman

subalit isa lang akong abang makatang tibak

na may pangarap na payak sa bayang walang pilak

na nagsisikap upang makaani sa pinitak

na nahalina sa kaytamis mong mga halakhak

gayunman, patuloy kong tangan ang iwing prinsipyo

upang maitaguyod ang karapatang pantao

upang hustisya't dignidad ng kapwa'y irespeto

upang itayo ang lipunan ng dukha't obrero

kung abang makatang ito sa puso mo'y palarin

lipunang makatao'y sabay nating pangarapin

magandang bayan at mabuting pamilya'y buuin

habang unang nobela'y patuloy kong kakathain

- gregoriovbituinjr.

01.03.2022

Kuyom ang kaliwa kong kamao

KUYOM ANG KALIWA KONG KAMAO

kuyom ang kaliwa kong kamao

hangga't wala pa ring pagbabago

hangga't api ang dukha't obrero

at nariyan ang kapitalismo

na sistemang mapagsamantala

sa lakas ng karaniwang masa

hangga't naghahari ang burgesya

at trapong sakim at palamara

ramdam ang sa lupa'y alimuom

hangga't manggagawa't dukha'y gutom

ibig sabihin, sa simpleng lagom

manananatiling kamao'y kuyom

itaas ang kamaong kaliwa

bilang simbolo't kaisang diwa

ng bawat dalita't manggagawa

sa pakikibaka'y laging handa

- gregoriovbituinjr.

01.02.2022

* drawing mula sa google

Pag-asa

PAG-ASA

umaasa pa ba tayong maglilingkod ng tapat

sa sambayanan ang mga trapong burgis at bundat

na upang mahalal, sa masa'y sasayaw, kikindat

habang korupsyong gawa nila'y tinatagong sukat

umaasa pa ba tayong maglilingkod na tunay

sa bayan yaong mga trapong kunwa'y mapagbigay

na pag naupo sa pwesto'y di ka na mapalagay

dahil limot na nila ang mga pangakong taglay

o lider-obrero ang ipantapat sa kanila

na ang dala'y pag-asa't pagbabago ng sistema

may prinsipyong angkin at tagapaglingkod ng masa

lider ng paggawang lalabanan ang dinastiya

hahayaan bang bulok na sistema'y manatili

at muling manalo yaong burgesya't naghahari

saan tayo tataya kung tumakbo na'y kauri

iwaksi na ang trapo, manggagawa'y ipagwagi

- gregoriovbituinjr.

01.02.2022

#manggagawanaman

#laborpower2022

Pambungad na tula sa 2022

PAMBUNGAD NA TULA SA 2022

di paramihan ng nakakatha itong pagtula

kundi pagsulat ng danas sa bawat kabanata

niring buhay tulad ng pagdaan ng mga sigwa

sa tulad kong nasalanta'y nakapagpatulala

sinalanta ng unos ang tula ko ng pag-ibig

tula mang sa uri'y nanawagang magkapitbisig

buhay ko na ang pagkatha ng tula, di lang hilig

tinatanim ay mga binhing laging dinidilig

isa lang akong karaniwang taong tumutula

bilang aktibistang kumikilos sa maralita

nilalarawan ang buhay ng uring manggagawa

at kasama sa pakikibaka ng mga dukha

sa tuwina'y tahimik lamang akong nagmamasid

lalo na't alam kong kayraming paksa sa paligid

may pakpak ang balita, kasabihang aking batid

may tainga ang lupa, mga mensahe'y walang patid

para sa hustisyang panlipunan, di paninikil

para sa karapatang pantao, laban sa sutil

hangga't may hininga'y lalabanan ang paniniil

at patuloy kong tatanganan ang bolpen at papel

- gregoriovbituinjr.

01.01.2022

* litratong kuha ng makatang gala sa isang pagtitipon, Disyembre 19, 2021