Ating kandidato

ATING KANDIDATO

sina Ka Leody de Guzman at Ka Walden Bello

sa pagkapangulo't pagka-bise ng bansang ito

mga matatag na lider, palaban, prinsipyado

sa halalang ito'y dapat nating maipanalo

kapado nila ang mga isyu ng sambayanan

kapado rin nila ang problema ng mamamayan

salot na kontraktwalisasyon ay dapat labanan

ititigil ang pangungutang ng dayong puhunan

buwis sa yaman ng bilyonaryo'y  isasagawa

sahod ay itaas, presyo ng bilihin ibaba

itaas sa living wage ang sahod ng manggagawa

paunlarin ang buhay ng magsasaka't dalita

ilan lang iyan sa aking nabatid at nasuri

silang lipunang makatao yaong minimithi

babaligtarin ang tatsulok, walang naghahari

sila'y karapat-dapat na iboto't ipagwagi

oo, sa halalang ito, sila'y ating pambáto

silang tinapatan ang mga dinastiya't tusong trapo

kasangga ng babae, pesante, dukha't obrero

silang magaling na lider na hanap ng bayan ko

- gregoriovbituinjr.

02.28.2022

Ang bag kong pula

ANG BAG KONG PULA

bumili ako ng bag na pula

na yaong tela'y satin o seda

kaykintab ng pagkapula niya

walang tawad, dalawang daan na

sticker ay agad kong dinikit

upang makita rin kahit saglit

ng balana sa bag kong sinukbit

ang lider-obrerong aming bitbit

yaong sticker ni Ka Leody

ay tingkad sa pulang mabighani

pulang sagisag ng bayang api

kulay ng magiting na bayani

bag na ito'y binili kong sadya

upang maikampanya sa madla

ang kandidato ng manggagawa

para pagkapangulo ng bansa

- gregoriovbituinjr.

02.28.2022

Klima at maralita

KLIMA AT MARALITA

Maikling sanaysay ni Gregorio V. Bituin Jr.

Sa Artikulo II, Pahayag ng mga Prinsipyo, Seksyon 7, ng Saligang Batas ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML) ay ganito ang nakasulat: "Kinikilala ng KPML ang kahalagahan ng pangangalaga sa kalikasan at kapaligiran dahil walang saysay anuman ang mga pagsisikap sa kaunlaran kung patuloy na winawasak ng tao at ng sistema ang likas na yaman at kalikasan."

Kaya mahalaga para sa mga lider at kasapian ng KPML ang isyu ng kalikasan (nature) at kapaligiran (environment) dahil dito tayo nabubuhay. Sapagkat dalawa lamang ang pinanggagalingan ng kabuhayan ng tao, ang Kalikasan at ang Paggawa.

Ibig sabihin, ang materyal na galing sa kalikasan at ang paggawang galing sa tao ang bumubuo sa lahat ng kalakal sa daigdig. Sa pangkalahatan, ang una ay libre at walang halaga sa pera. Ang ikalawa ay may bayad at ito ang nagbibigay ng halaga sa mga kalakal.

Ang isda na galing sa dagat ay libre. Ang binayaran ay ang lakas-paggawa ng mangingisda. Ang tubig ay libre subalit may bayad na pag nilagay sa boteng plastik.

Sa usaping basura, nagkalat ang plastik na di nabubulok at upos ng yosi na nagkalat sa lansangan at naglutangan sa dagat. Dapat ikampanya ang zero waste lifestyle kung saan wala nang ginagamit na plastik o anumang bagay na matapos gamitin ay ibinabasura na tulad ng styrofoam at single used plastics.

Sa usaping klima, naranasan ng maralita ang Ondoy kung saan bumagsak ang ulan ng isang buwan sa loob lang ng anim na oras. Mas matindi ang bagyong Yolanda at Ulysses na nagwasak ng maraming bahay at buhay.

Nagbabago na ang klima, at sa mga pandaigdigang usapan, hindi na dapat umabot pa sa 1.5 degri ang pag-iinit ng mundo dulot ng pagsusunog ng fossil fuel,  coal plants, at iba pa, na ayon sa mga siyentipiko, kung titindi pa ito sa 2030, aabot tayo sa "point of no return" kung saan mas titindi ang pag-iinit ng mundo na magdudulot ng pagkatunaw ng yelo sa Antarctica, pagtaas ng tubig, paglubog ng maraming isla, at sa paglikas ng maraming tao ay magbabago ang kanilang buhay. Paano na ang mga maralita sa mabababang lugar tulad ng Malabon at Navotas? Hanggang ngayon, hindi pa nakukumpletong magawa ang planong pabahay para sa mga nawalan ng bahay dulot ng Yolanda sa Samar at Leyte.

Kaya sa usaping kapaligiran at kalikasan, lalo na sa isyu ng klima, ay dapat kumilos ang maralita, na siyang pinaka-bulnerableng sektor sa lipunan. Kailangang kumilos para sa kinabukasan ng tao, ng kanilang mga anak at apo, at ng mga susunod na henerasyon. Ito ang esensya kung bakit noon pa man ay inilagay na ng KPML sa kanilang Saligang Batas ang tungkuling pangangalaga ng kalikasan at kapaligiran.

Kwento - Mga Huwad na Pangako

MGA HUWAD NA PANGAKO

Maikling kwento ni Gregorio V. Bituin Jr.

Sinasabing sikat ang mga maralita kapag kampanyahan. Aba'y akalain mong sa lugar ng mga iskwater ay pumupunta ang mga mayayamang pulitiko at sila'y nililigawan. Nangangako ng kung anu-ano para lang maboto. Kahit maputik ang daan ay nilalakaran. Gaano man kasikip ang looban ay pinupuntahan. Kayrami kasi ng maralita kaya ang bilang nila ay sapat na upang magpanalo ng kandidato.

Subalit kailangan pa ng mayayamang kandidato na masigurado ang kanilang panalo. Kaya madalas pag malapit na ang araw ng halalan, o isang araw bago ang botohan, ay naglipana na ang mga limangdaan piso upang matiyak na maiboto ang kandidato. 

"Sinong kandidato iyan? May ipit na limangdaan ba iyan?" ang agad tanungan ng mga maralita pag may namamahagi ng leaflet ng kandidato. Hindi ka papansinin pag polyeto lang ang ibibigay mo. Para bang nais nilang may kapalit ang ibibigay nilang boto para may makain ang pamilya. Para bang ang prinsipyo nila'y ipinagbibili. Para bang pumunta ka rito sa lugar namin nang wala kaming pakinabang. Para bang lahat ang botong hinihingi mo sa kanila sa isang araw na halalan ay laging may kapalit na limangdaang piso pantawid gutom. Ano nga ba namang mahihita nila sa mga pulitikong lagi na lang nangangako subalit lagi rin namang napapako? Na pag nanalo ay hindi na makita ang katawan, kita lang ay bumbunan. Tanging pakinabang na lang nila'y limangdaang piso sa mismong araw ng botohan upang may pantawid gutom, kapalit ng tatlo o anim na taong dusa.

Ganyan ang mga karanasan ni Igme habang namamahagi ng polyeto ng kanyang kandidato. Para bang lahat ay nabibili ng pera, pati prinsipyo. Nais nila ng pagbabago subalit... Ganyan ang sistema. Bulok.

Kinabukasan, sa miting de avance ng kandidato ng naghaharing uri. Pare-pareho pa rin ang apelyido na hindi na nagbago sa bawat eleksyong nagdaan. Dinastiyang pulitikal. Sa isang lungsod, pagkatapos ng ama, ang ina, tapos ay ang mga anak. Sa isang lalawigan naman, gobernador ang ama, kongresista ang ina, mayor ang panganay na anak, vice mayor ang ikalawang anak.

Para bang reunion ang nagaganap, hindi miting de avance.

Maya-maya, nagsimula na ang palatuntunan. Pinatugtog na ang nakakaaliw na musika. Paindak-indak ang mga pulitiko. Nagsisigawan naman ang mga manonood na akala mo'y mga dancer ang pinanonood.

Maya-maya ay tinawag na isa-isa ang mga kandidato. 

“Ipinapangako ko, ipagpapatuloy ko ang mga nagawa ng aking lolo, na paunlarin pa ang bayang ito.” Sabi ni Kongresman Tagay.

“Magpapatayo ako ng tulay.” ani Gobernadora Paltik.

“Pag ako ang binoto ninyo, pabababain ko ang lahat ng presyo ng mga bilihin sa bayang ito. Pati presyo ng gasolina, pabababain ko,”  pangako ni Mayor Kotong kahit nandiyan pa ang Oil Deregulation Law.

“Pag-aaralin natin ng libre ang mga bata,” sabi ni Konsehal Pusoy, gayong may batas nang libre ang pag-aaral sa elementarya at sekundarya.

Napakinggan ni Igme na nadismaya si Mang Kulet sa mga narinig. “Taon-taon na lang ay ganyan ang kanilang sinasabi. Wala namang bago. Pagpapatuloy lang talaga ng kapangyarihan ng kanilang pamilya sa bayang ito. Dinastiyang huwad ang pangako,” pailing-iling si Mang Kulet.

“Huwag kang maingay, baka ka marinig,” sabi ni Aling Mayang, na kanyang asawa. “Isulat na lang natin sa balota ang napupusuan natin.”

Umayon naman si Mang Kulot kay Mang Kulet, “Tama naman si Kuya. Paulit-ulit lang ang sinasabi nila. Naipangako na nila iyan noon, hindi naman natupad. Tapos ngayon ay ipapangako muli sa atin. Aba’y wala na bang iba?”

“Ano bang iba ang hinahanap mo? Ibang pangako o ibang pulitiko?” ang tanong naman ni Aling Mayang.

“Pareho. Subalit wala kasing nangangahas na bumangga sa mga mayayamang pulitikong iyan, kaya parang lagi na lang sirkus ang botohan dito sa atin. Wala na tayong ibang mapagpilian dito sa lokal. Buti pa doon sa nasyunal, may bagong mapagpipilian. May isang lider-manggagawa nga ang tumatakbo ngayon para pagkapangulo ng bansa. Kauri natin. Siya sana ay makapunta rito sa ating lalawigan,” ani Mang Kulot.

“Oo, maaaring pag-asa siya sa nasyunal, subalit dito sa lokal, habang namamayagpag ang mga trapo’t dinastiya, wala tayong mapagpipilian,” ani Mang Kulet, at maya-maya lang ay nag-uwian na rin sila.

* Unang nalathala sa pahayagang Taliba ng Maralita, ang opisyal na publikasyon ng pambansang samahang Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), isyu ng Pebrero 16-28, 2022, pahina 16-17.

Tula alay sa Piglas-Maralita

TULA ALAY SA PIGLAS-MARALITA

sa inyong asembliya'y pupunta

kaming naglilingkod din sa dukha

at ipaglaban, kayo'y kasama

ang bawat isyu ng maralita

lalo't usaping paninirahan

at kinabukasan nitong anak

isyu ng hustisyang panlipunan

nang dukha'y di gumapang sa lusak

pipiglas sa isyung di malunok

huhulagpos sa sistemang bulok

makikibaka, makikihamok

upang dukha'y ilagay sa tuktok

lipunang makatao'y itayo

at pagsasamantala'y masugpo

kung pagkakaisa'y makatagpo

maling sistema'y mapaglalaho

mabuhay ang Piglas-Maralita

at tayo'y nagkakaisang diwa

patungo sa mabuting adhika

para sa kagalingan ng dukha

- gregoriovbituinjr.

02.27.2022

Ang EDSA

ANG EDSA

sa matinding trapik kilala ng madla ang EDSA

may estasyon ng M.R.T. at may bus carousel pa

di lang iyon, may mahalaga rin itong historya

napatalsik ang diktador nang masa'y nag-alsa

taos pasasalamat sa ating mga ninuno

sa kabayanihang ginawa't kanilang tinungo

ang pagbaybay sa demokrasya laban sa palalo

at nakibaka laban sa mga crony't hunyango

ngayon, EDSA'y larawan ng matinding nakalipas

ng kabayanihan ng bayan laban sa marahas

nangarap ng pagbabago, bus ay pakitang gilas

nagtataasan ang billboard, tadtad ng patalastas

EDSA'y pinangalan kay Epifanio Delos Santos

abogado, pintor, kritiko, may-akda ring lubos

at historyan din, para sa bayan ang ikinilos

upang buhay ng masa'y di maging kalunos-lunos

mainit ang panahon, ramdam ko ang alinsangan

at ginunita pa rin ang nagdaang kasaysayan

umaasang di maulit ang ganoong nagdaan

na yumurak sa dangal at karapatan ng bayan

- gregoriovbituinjr.

madaling araw, 3:47 am, 02.26.2022 litratong kuha sa MRT noong 02.25.2022

EDSA 36

SA ANIBERSARYO NG EDSA PEOPLE POWER

anibersaryo ngayon ng pagbagsak ng rehimen

ng tinuring na diktador sa kasaysayan natin

at kanina'y nagtungo sa People Power Monument

kami ni misis nang kasaysayang iyon ay damhin

di ako lumiliban sa makasaysayang araw

pagkat nakasama ako ni tatay noong araw

kasama'y mga katropa niya isang tag-araw

ng Pebrero upang sa nagtitipon ay dumalaw

namigay kami ng mga pagkain sa nagtipon

mga karaniwang taong nagpuntang EDSA noon

kinaharap ang mga sundalo, baril at kanyon

upang mapatalsik ang diktador na panginoon

masang nagkatipon noon sa EDSA'y nakiisa

kabilang kami't ang mga kaibigan ni Ama

napatalsik ang diktador nang mag-alsa ang masa

tila nakamit na nga ang asam na demokrasya

wala namang pinangako ang EDSA, ang alam ko

kundi mapatalsik si Marcos ang gusto ng tao

nanawagan ang Kardinal at naging ispontanyo

binatilyo na ako noon, di pa bumoboto

pag-aalsang EDSA'y malaking tagumpay ng bayan

nang magkaisa't magkapitbisig ang sambayanan

at kasama ko si Dad sa petsang makasaysayan

kaya araw na ito sa aki'y makahulugan

- gregoriovbituinjr.

02.25.2022

Sa aklat ng kasaysayan

SA AKLAT NG KASAYSAYAN

nakaukit na sa kasaysayan

ang di naman sikat na pangalan

manggagawang kauna-unahang

tumatakbo sa pampanguluhan

magaling, matalas, mapanuri

tinahak niya'y landas ng uri

nilalabanan ang naghahari

kasangga ng dukha't naaglahi

matatag ang prinsipyo sa masa:

labanan ang pagsasamantala

baguhin ang bulok na sistema

ikalat ang diwang sosyalista

na may respeto sa karapatan

adhika'y hustisyang panlipunan

para sa lahat, di sa iilan

kaya pangalan niya'y tandaan

kinakatawan niya'y paggawa,

babae, pesante, dukha, madla

Leody de Guzman, manggagawa

at magiging pangulo ng bansa

- gregoriovbituinjr.

02.25.2022

Sa rali

SA RALI

patuloy akong sumasama

sa mga rali sa kalsada

upang mga isyu't problema'y

malutas, kamtin ang hustisya

nakakadaupangpalad ko

ang samutsaring guro rito

sila'y mga lider-obrero't

lider-maralitang narito

minsan, bumibigkas ng tula

ang tulad kong abang makata

hinggil sa samutsaring paksang

pulitikal para sa madla

kaya ko pinaghahandaan

ang bawat rali sa lansangan

upang ipakita sa bayan

sila'y aming pinaglalaban

taospusong pasasalamat

pag naaanyayahang sukat

upang makasama ng bawat

nagraraling may diwang mulat

- gregoriovbituinjr.

02.22.2022

* litratong kuha ng makatang gala sa isang rali niyang nilahukan

Aralin

ARALIN

ngayon, nagtuturo muli sa kapwa maralita

ano ang karapatan natin sa paninirahan

mahalagang mabatid ng walang bahay na dukha

kung paano karapatang ito'y maipaglaban

iilan man silang natuturuan natin ngayon

bagamat nabigyan na'y marami-raming kapatid

lalo't marami pang iskedyul at pagkakataon

upang walang bahay ay talagang ito'y mabatid

may natutulugan sila ngunit di lupa nila

silang nakatira roong ilang dekadang higit

nais nilang tinirhang lupa'y mapasakanila

kaya lider-maralita'y agad nagmalasakit

Housing Rights and Climate Justice, isyung pinaglalaban

maraming bahay, sinira ng bagyo, sinalanta

iba'y dinemolis, relokasyon ay wala pa man

karapatan sa pabahay, iangkop din sa klima

pagtuturo ng klima't karapatan sa pabahay

ay kambal na tungkulin ng samahang maralita

upang mga ito'y kanilang ipaglabang tunay

nang kapwa maralita'y di maging kaawa-awa

- gregoriovbituinjr.

02.21.2022

* litratong kuha ng sekretaryo-heneral ng KPML sa kanilang tanggapan sa Pasig

Gawaing tambak

GAWAING TAMBAK

tumatambak ang mga gawain

na dapat lang piliting tapusin

subalit dapat alam mong tupdin

ang katungkulan kahit tipirin

inilagay ka diyan ng bayan

sa sinumpaan mong katungkulan

kaya pagbutihin ang paggampan

ang sa kalooban mo'y magaan

lalo't adhikain at pangarap

ay lipunang walang pagpapanggap

na taumbaya'y di naghihirap

lipunang sa kapwa'y mapaglingap

ang pagkasalansan ng trabaho

at time management nama'y batid mo

kung sa trabaho mo'y aburido

ay huwag mo lang ikapanlumo

gawaing tambak, dapat matapos

napunong salop, dapat makalos

hininga nawa'y di manggipuspos

ikaw pa rin ay makararaos

- gregoriovbituinjr.

02.21.2022

* litratong kuha ng makatang gala sa isang pader sa Katipunan, QC

02.20.2022

02.20.2022

World Day of Social Justice

mahalaga sa tao ang Hustisyang Panlipunan

lalo na't karapatang pantao'y niyuyurakan

di lamang sa biktima ang hangad na katarungan

kundi bawat pagpapasya'y dapat makatarungan

panawagan namin ngayong World Day of Social Justice

patuloy tayong makibaka, huwag magtitiis

sa kahirapang dinulot ng elitista't burgis

na mapagsamantalang sistema'y dapat mapalis

bakit may laksang dukha, bakit may ilang mayaman

lipunang ito'y para sa lahat, di sa iilan

sana lipunan ay makatao't makatarungan

iyan ay taas-kamao naming pinaglalaban

ang inaadhika ngayong World Day of Social Justice

ay makataong sistema, na di dapat Just-Tiis

ito ang sa puso't diwa ko'y prinsipyong malinis

panawagan itong sa madla sana'y magpabigkis

- gregoriovbituinjr. 

Sa hagdanan

SA HAGDANAN

naroon lang ako sa hagdanan

kung saan ko pinagninilayan

ang samutsaring isyu ng bayan

at kalagayan ng kalikasan

lalo't isa akong aktibista

na lagi nang laman ng kalsada

lipunang makatao ang nasa

kaya naritong nakikibaka

at patuloy akong kumikilos

upang ating baguhin ng lubos

ang kalagayang kalunos-lunos

ng masang api't binubusabos

niyakap ang simpleng pamumuhay

puspusang nakikibakang tunay

sa hagdanan ding iyon nanilay

anong mga dahilan ko't pakay

linisin ang lipunang mabaho

labanan ang burgesyang hunyango

tangan ang prinsipyo'y pinangako

lipunang makatao'y itayo

- gregoriovbituinjr.

02.19.2022

Luntiang lungsod

LUNTIANG LUNGSOD

asam ko'y luntiang kalunsuran

mapuno at masarap tirahan

may maayos na kapaligiran

maraming tanim ang kalikasan

kulay-lunti ang buong paligid

payapa ang kasama't kapatid

walang sa dilim ay binubulid

kapanatagan sa diwa'y hatid

mamamayan doo'y mahinahon

ang mga batas ay naaayon

hanging kaysarap, walang polusyon

basura'y sa tama tinatapon

lunti't walang pagsasamantala

ng tao sa tao, anong ganda

ng buhay ng mga magsasaka,

ng dukha't obrero, at iba pa

sa ganyang lungsod, sinong aayaw

kung di maalinsangaw ang araw

kung payapang mamuhay, gumalaw

kung paligid, malinis, malinaw

lipunang lunti at makatao

na ipinaglalabang totoo

sana'y makatahan sa ganito

sa lungsod na pinapangarap ko

- gregoriovbituinjr.

02.19.2022

Sa araw mg Hustisyang Panlipunan

SA ARAW NG HUSTISYANG PANLIPUNAN

World Day of Social Justice ang a-bente ng Pebrero

marapat lang alalahanin ang araw na ito

tulad ng isa pang mahalagang araw sa mundo:

ang Daigdigang Araw ng Karapatang Pantao

lalo't marami nang inhustisya ang nagaganap

na ang mga biktima'y pawang mga mahihirap

tulad ng pagtakbo ng mga trapong mapagpanggap

at tulad sa pagpaslang sa dukha sa isang iglap

nahan ang hustisya, sa araw na ito'y itanong

bakit mga inosente'y nilagay sa kabaong

bakit sa pagpaslang, tuwang-tuwa ang mga buhong

mga ina'y nagsiluha, humihingi ng tulong

"ang hustisya ay para lang sa mayaman," kainis

isa man itong katotohanang walang kaparis

alalahanin natin ang World Day of Social Justice

hustisya'y dapat kamtin, di ito dapat Just-TIIS

- gregoriovbituinjr.

02.18.2022

Bakit bawal magkasakit?

BAKIT BAWAL MAGKASAKIT?

pag may sakit ka'y di na papansinin

lalayuan ka na lang nilang kusa

tila ba wala ka nang kayang gawin

kundi sa maghapon ay tumunganga

tingin na sa iyo'y namamalimos

ng awa upang makabiling gamot

at batid nilang wala kang panggastos

di ka na pansin, ikaw na'y nalimot

iyan ang masaklap na sasapitin

ng tulad kong may sakit sa kabila

ng katapatan mo sa adhikain

na sadyang tagos sa puso mo't diwa

maliban kung may hawak kang tungkulin

nagagampanan ang misyong dakila

ah, subalit kung pabigat ka lang din

turing sa iyo'y wala ka na, wala

nabuhay na puno ng sakripisyo

ngunit sa gawain ay nagkasakit

nabuhay na niyakap ang prinsipyo

na sa puso't diwa mo'y nakaukit

may sakit ka na, walang pakinabang

ah, magpagaling ka na lang sa bahay

turing sa iyo'y pabigat ka na lang

marami kang kapalit, mas mahusay

tulad ka ng T.V. o radyong sira

di ka aayusin, papalitan ka

para ka nang kagamitang naluma

di na aayusin, papalitan na

kaya sa atin, bawal magkasakit

kaya dapat manatiling malusog

ang katawan ay alagaang pilit

at sa trabaho'y huwag pabubugbog

kung may magmalasakit, ay, mabuti

may kasangga kang nagpapahalaga

ngunit huwag kang basta mawiwili

pagkat bihira lang ang tulad niya

- gregoriovbituinjr.

02.18.2022

Pagninilay

PAGNINILAY

nakatitig muli sa kawalan

at pulos pagninilay na naman

sana'y di mapunta sa kangkungan

ang ginagawa para sa bayan

patuloy na itinataguyod

ang pangarap ng mananaludtod

isang lipunang kalugod-lugod

para sa dalita't kumakayod

tunay na lipunang makatao

na iginagalang ang proseso

walang pagpaslang doon o dito

karapatan ay nirerespeto

mayroong panlipunang hustisya

sa lahat ng namatayang ina

yaong maysala'y makulong sana

para sa kapakanan ng masa

sa mga nagtatanim ng palay,

puno, bakawan, o kaya'y gulay

tamang subsidyo yaong ibigay

upang may dignidad na mabuhay

lipunang makatao'y itayo

at karahasan ay mapaglaho

paggagalangan ang tinutungo

kaya prinsipyo'y di isusuko

- gregoriovbituinjr.

02.18.2022

Ang maging tinig

ANG MAGING TINIG

"The least I can do is speak out for those who cannot speak for themselves." ~ ayon sa pabalat ng isang kwadernong ginagamit ko

anong ganda ng tinuran sa isa kong kwaderno

binili ko iyon dahil sa pabalat, tanda ko

kaylapot ng paninindigan, kaygandang prinsipyo

tinig niya'y para sa walang tinig sa bayan ko

parang ako, isang sagad-sagaring aktibista

sa mahabang panahon ay naging boses ng masa

di sa Kongreso o Senado kundi sa kalsada

na sa mga rali'y pinagsasalitang talaga

pagkat tungkulin ko bilang sekretaryo heneral

ng ilang organisasyon, sa diwa ko'y nakintal

sa init man ng araw, patuloy sa pagpapagal

lalo't sa poder o pader, dukha'y di nakasandal

magpapatuloy akong isang mabangis na tinig

para sa mga dukha't api nang magkapitbisig

ipapakita ang marangal na prinsipyo't tindig

pagbabago man ng sistema'y lumabas sa bibig

isa itong pagtaya o commitment ko sa madla

ang maging tinig ng mga di makapagsalita

ang maging boses ng mga inapi't mahihina

ang kanilang isyu'y sasabihin o itutula

- gregoriovbituinjr.

02.17.2022

Ipanalo ang atin

IPANALO ANG ATIN

ipanalo ang atin

na lider na magaling

plataporma n'ya'y dinggin

namnamin at isipin

pinanday ng panahon

ang lider nating iyon

na tatanggal paglaon

sa kontraktwalisasyon

pakinggang magsalita

ang lider-manggagawa

na ang inaadhika

kabutihan ng madla

dala n'yang pagbabago'y

pangmasa, pang-obrero

na hangaring totoo'y

lipunang makatao

Ka Leody de Guzman

para sa panguluhan

ipanalo't ilaban

para sa sambayanan

- gregoriovbituinjr.

02.16.2022

Leyon sa talampas

LEYON SA TALAMPAS

tila kami'y leyon sa talampas

mukhang mahina ngunit malakas

iniisip lagi'y pumarehas

at itayo ang lipunang patas

ganyan naman talaga ang tibak

kasangga ng api't hinahamak

na trosong bulok ay binabakbak

na trapong bugok ay binabagsak

di manhid sa mga nangyayari

sa mga isyu ng masa'y saksi

nilalabanan ang trapong imbi

at sa kalsada'y laging kasali

asam ay tunay na pagbabago

para sa kapwa dukha't obrero

na upang maging totoong tao

lubus-lubusin ang sosyalismo

pagpupugay sa nakikibaka

upang mabago na ang sistema

durugin ang trapo, dinastiya

hari, pari, burgesya, pasista

tayo man ay leyon sa talampas

hinuhubog ay magandang bukas

nasa isip lagi'y pumarehas

at itayo ang lipunang patas

- gregoriovbituinjr.

02.14.2022

Tigatlo

TIGATLO

di man planado ngunit minsan ito'y nagagawa

sa bawat araw nakakatha ng tigatlong tula

marahil dahil sa buhay na ito'y naasiwa

kaya may kuro-kuro sa napagdaanang sigwa

bigay ko sa mga pamangkin ay tigatlong prutas

langka, pinya, pakwan, rambutan, kalumpit, bayabas

madalas magkwentuhan habang ngata'y sinigwelas

pakikisamang tulad ng alak mula sa ubas

tigatlong rosas tanda ng pagsinta sa maybahay

o kaya sa kasintahang minamahal mong tunay

pinagbibigyan ang kaibigan ng tatlong tagay

habang hagilap sa putik ay tatlong gintong lantay

sa triyanggulo'y kita mo agad ang tatlong sulok

ngunit paano ba mababaligtad ang tatsulok

na marapat lang nating gawin lalo't nasa rurok

ang trapong bugok, ah, ilagay ang dukha sa tuktok

- gregoriovbituinjr.

02.13.2022

Sticker

STICKER

bumili ako ng dalawang sumbrero kahapon

sa Quiapo, singkwenta pesos lang ang isa niyon

upang dikitan ko ng sticker, ito ang layon

upang sa bawat kong pagbiyahe'y masuot iyon

upang mabasa ng sinumang makasalubong ko

na tumatakbong pangulo'y isang lider-obrero

at kaharap sa dyip at M.R.T.'y mabasa ito

may kandidatong manggagawa sa pagkapangulo

kaya pagdating sa bahay, ito'y agad nilabhan

sa Surf powder ay dalawang oras binabad naman

binanlawan ko't piniga, nilagay sa sampayan

magdamag pinatuyo, kinuha kinabukasan

imbes pagkain, pera'y ibinili ng sumbrero

bilang aking pagtaya at ambag sa kandidato

ng uring manggagawang tumakbong pagkapangulo

ako sa kanya'y nagpupugay ng taas-kamao

ambag ko sa kampanya'y batay lang sa kakayanan

lalo't kumikilos pa ring buong panahong pultaym

di man sapat ang pera sa bulsa, may kakayahang

itaguyod ang ating kandidato sa halalan

- gregoriovbituinjr.

02.12.2022

#ManggagawaNaman

#KaLeodyDeGuzmanforPresident

Sa pagkalagas ng pakpak

SA PAGKALAGAS NG PAKPAK

saan susuling kung ako'y nalagasan ng pakpak

at di na mabatid bakit sa putikan nasadlak

tiningnan ko ang lipunan, bakit may hinahamak

bakit dukhang kaysipag ay gumagapang sa lusak

di naman katamaran ang sanhi ng luha't dusa

bakit mahirap ang masisipag na magsasaka

na madaling araw pa nga'y nasa kabukiran na

upang tingnan ang tanim nilang alaga tuwina

walong oras sa pagtatrabaho ang manggagawa

madalas pang mag-overtime, sahod kasi'y kaybaba

ngunit bakit naghihirap ang kawal ng paggawa

binabarat kasi ang sahod nilang kaysipag nga

kapalaran nga ba iyang sanhi ng paghihirap?

ika nga ng pastor, mapapalad ang naghihirap!

populasyon ba ang sa hirap ay nagpalaganap?

mangmang ba ang dukha kaya di sila nililingap?

payo ng isang guro, pag-aralan ang lipunan

bakit laksa'y naghihirap at may ilang mayaman

ah, bakit nga ba may iskwater sa sariling bayan

pribadong pag-aari nga'y ugat ng kahirapan

magsasaka'y walang masarap na kaning masandok

dalagang bukid ay sa pagpuputa inaalok

bakit ba kayraming taong sa hirap nakalugmok

ika nga, panahon nang baligtarin ang tatsulok

lagas man ang aking pakpak, dapat pa ring kumilos

upang baguhin ang kalagayang kalunos-lunos

ngunit wala tayong maaasahang manunubos

kundi sama-samang pagkilos ng mga hikahos

sa gayon ay mapapanumbalik ang mga pakpak

muli tayong babangon mula sa pagkapahamak

upang makalipad sa himpapawid na malawak

at ang bulok na sistema'y tuluyang maibagsak

- gregoriovbituinjr.

02.12.2022

Buhay ko na ang rali

BUHAY KO NA ANG RALI

tandaan mo, di ako simpleng kasama sa rali

buhay ko na ang rali, kaya sa rali kasali

para akong hinayupak pag nag-absent sa rali

na tungkulin ay di ginagampanan ng mabuti

para akong nananamlay, nawalan ng pag-asa

gayong estudyante pa lang, kasama na ng masa

sa puso, diwa't prinsipyo'y tangan-tangan talaga

ang simpleng pamumuhay, puspusang pakikibaka

sa rali ko natutunan ang iba't ibang isyu

sa mga guro kong lider-maralita't obrero

sa rali ko napapatibay ang angking prinsipyo

bakit dapat itayo ang lipunang makatao

habang nag-oorganisa ng mga maralita

habang tumutulong din sa laban ng manggagawa

pagkat hustisyang panlipunan ang inaadhika

sistemang bulok ay mapalitan, mapawing sadya

kaya rali'y paaralan kong kinasasabikan

maglakad man ng kilo-kilometro sa lansangan

manlagkit man sa pawis ang aking noo't katawan

tuloy ang kilos tungong pagbabago ng lipunan

upang maibagsak ang mapagsamantalang uri

lalo iyang elitista, burgesya, hari't pari

palitan ng matino ang uring mapang-aglahi

ipalit ang lipunang makataong aming mithi

- gregoriovbituinjr.

02.11.2022

* litratong kuha ng makatang gala sa rali sa harap ng Senado, 01.31.2022

Biyaya

BIYAYA

"The rich want a society based on punishment because a society based on care will render them obsolete" - a quote from someone

lubos-lubos na ang biyaya

ng kapitalista't burgesya

namayagpag ang dinastiya

di nagbago ang pulitika

ah, dahil sa pribilehiyo

ng pagmamay-aring pribado

kaya sapot-sapot ang tukso

sa mga tusong pulitiko

kaya paano na ang dukha

na sadya namang walang-wala

ang mayroon lang silang sadya

ay kanilang lakas-paggawa

simple lang ang aming pangarap

isang lipunang mapaglingap

namumuno'y di mapagpanggap

at ang masa'y di naghihirap

kaya narito kaming tibak

na kasama ng hinahamak,

inaaglahi't nililibak

na ang layon naming palasak:

ibagsak ang sistemang bulok,

burgesyang ganid, trapong bugok

upang masa'y di na malugmok

at dukha'y ilagay sa tuktok

- gregoriovbituinjr.

02.10.2022

* litrato mula sa google, CTTO (credit to the owner)

Pagtula sa rali

PAGTULA SA RALI

nais kong magtanghal ng tula

doon sa harapan ng madla

ipadama ang mga katha

ibahagi ang nasa diwa

sa rali bumibigkas minsan

ng tula, isang karangalan

pati sa pulong ng samahan

na sa puso ko'y kasiyahan

rali'y pinaghahandaan ko

dapat alam mo anong isyu

minsan, mababatid lang ito

pag nasa rali ka na mismo

kwaderno't pluma'y handa lagi

isusulat ang isyu't mithi

pag natapos ay ibahagi

sa madla'y bigkasin kong iwi

ngunit madalas, di pagbigyan

tumula sa harap ng bayan

gayunman, tatahimik na lang

kung tula'y di pahalagahan

kaya buong pasasalamat

kung ako'y tawagin ngang sukat

bibigkas ng tulang sinulat

isyu'y ipaunawang mulat

- gregoriovbituinjr.

02.10.2022

Paglingon

PAGLINGON

napapalingon sila sa poster ng kandidato

na marahil napapaisip, sino kaya ito?

at maitatanong pag nalaman nila kung sino:

bakit bumabangga sa pader ang lider-obrero?

inspirasyon ng kandidato'y manggagawa't dukha

kaya karapatan nila'y nilalaban ng kusa

kaytagal na lider ng mga samahang paggawa

kanyang pagtakbo'y makasaysayan, kahanga-hanga

para sa pagkapangulo, Ka Leody de Guzman

upang sagipin ang masa mula sa kahirapan

nang mapalitan ang sistemang para sa iilan

ipalit ay ekonomyang para sa sambayanan

ang kanyang kandidatura'y pagsalunga sa agos

dahil nakitang buhay ng masa'y kalunos-lunos

dapat nang sagipin ang bayan, ang buhay ng kapos

kapitalismong walang awa'y dapat nang makalos

si Ka Leody, makakalikasan, makamasa

lider-manggagawa, kauri, kasama, pag-asa

ang paglingon nila sa poster niya'y mahalaga

nang mabatid na mayroon silang alternatiba

- gregoriovbituinjr.

02.09.2022

Tagumpay ang proklamasyon ng Manggagawa Naman

TAGUMPAY ANG PROKLAMASYON NG MANGGAGAWA NAMAN

matagumpay ang naganap kagabing proklamasyon

ng Partido Lakas ng Masa, sadyang lingkod ngayon

Ka Leody de Guzman bilang pangulo ng nasyon

na sa mga suliranin ng bayan ay may tugon

mga kandidato ng P.L.M., pawang kaisa

ng taumbayan, ay nagpahayag ng plataporma

walang nagsayaw na artista ngunit nagsikanta'y

Kulay, Teatro Proletaryo't Pabrika, iba pa

nagsalita ang mabuting Propesor Walden Bello

ang pambatong senador na si Ka Luke Espiritu

ang makakalikasang kasamang Roy Cabonegro

at makakalikasan ding si David D'Angelo

mga nominado ng Partido Lakas ng Masa

Baldwin Sykimte, Lidy Nacpil, na mga kasama

Flor Santos, Manny Toribio, Jhuly Panday, pag-asa

ng bayan, para sa Kongreso'y ilagay talaga 

mabuhay kayong magigiting, ituloy ang laban

tunggalian na ng uri sa buong kampanyahan

mga kandidato ng burgesya'y huwag payagan

kundi ipanalo'y kandidato ng sambayanan

huwag hayaang ang trapo'y mabudol tayong muli

kundi baklasin na ang elitistang paghahari

di na dapat neoliberalismong siyang sanhi

ng dusa't kahirapan ng masa ay manatili

- gregoriovbituinjr.

02.09.2022

* litratong kuha ng makatang gala sa Bantayog ng mga Bayani, 02.08.2022

Bardagulan na!

BARDAGULAN NA!

ang sabi sa U.P. Diksiyonaryong Filipino

ang bardagol ay nangangahulugang dambuhala

na ibig sabihin, dambuhalang halalan ito

kaya "Bardagulan na" ang pamagat ng balita

salamat sa Abante sa kanilang pag-uulat

at ang litrato ng lider-manggagawa'y kasama

sa labanan sa panguluhan, ulat na matapat

upang kandidato ng manggagawa'y makilala

si Ka Leody de Guzman para pagkapangulo

nitong bansang ang mayorya ng masa'y naghihirap

dala niya ang paninindigan ng pagbabago

upang iahon ang masa sa buhay na masaklap

baligtarin ang tatsulok ang matinding mensahe

upang neoliberalismong dahilan ng dusa

ng mayoryang madla ay bakahin at maiwaksi

at lipunang patas at makatao'y malikha na

si Ka Leody de Guzman ang pambato ng dukha

si Ka Leody ang kasangga ng kababaihan

si Ka Leody ang kandidato ng manggagawa

ipanalo si Ka Leody! MANGGAGAWA NAMAN!

- gregoriovbituinjr.

02.09.2022

* bardagol (pang-uri) - dambuhala mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, p. 143

* postcard, leaflet at sticker ni Ka Leody, at litrato mula sa frontpage ng Abante, 02.09.2022

Ambag ng dukha

AMBAG NG DUKHA

nagpinta na ng "Leody for President" ang dukha

bilang ambag nila sa kandidatong manggagawa

si Ka Leody, tumatakbong pangulo ng bansa

na pagbabago ng sistemang bulok ang adhika

tunay na lider ng manggagawa si Ka Leody

na karapat-dapat iboto bilang presidente

may paninindigang ramdam mo sa bawat debate

na taos sa puso ang bawat niyang sinasabi

kaya gumawa ng flaglet at ipininta roon

ang "Leody for President", anong ganda ng layon

si Ka Leody ay kapwa mahirap at may misyon:

ang pamunuan ng uring manggagawa ang nasyon

di man kagandahan yaong kanilang naipinta 

ay ginawang kusa, taospuso't buong suporta

mga dukha'y tunay palang ganyan magpahalaga

sa kanilang kandidatong presidente ng masa

- gregoriovbituinjr.

02.08.2022

Pagmumuni

PAGMUMUNI

simpleng tibak lang ngunit tahimik

ang kagaya kong di palaimik

datapwat lagi kong hinihibik

ang pagbabagong sa diwa'y siksik

habang patuloy na nagmumuni

na sa sistemang bulok ay saksi

ano nga ba ang makabubuti

para sa lalong nakararami

palasak ang pagsasamantala

at kaapihan ng dukhang masa

nais kong mabago ang sistema

na misyon ng bawat aktibista

bulok na sistema'y mapaglaho

lipunang makatao'y itayo

ibabagsak ang tuso't hunyango

sa pagbabago tayo patungo

- gregoriovbituinjr.

02.08.2022

Ka Popoy Lagman

KA POPOY LAGMAN

estudyante pa ako nang una siyang makita

mula sa pagkapiit ay kalalaya lang niya

simpleng tibak lang ako, estudyanteng aktibista

hanggang napagkikita ko siya sa opisina

kaya pala, nag-above ground na pala siya niyon

habang ako'y istaf pa ng dyaryong pangkampus noon

magaling siyang magpaliwanag ng nilalayon

bakit sistemang bulok sa lupa'y dapat ibaon

magaling na lider na isang paa'y nasa hukay

iminulat ang manggagawa sa magandang pakay

na magkapitbisig, sosyalismo'y itayong tunay

inspirasyon sa manggagawa upang magtagumpay

lumabas din siya sa debate sa telebisyon

naipanalo ang Sanlakas noon sa eleksyon

sa mga manggagawa'y nagbigay ng edukasyon

isinulat ang pagsusuri tungong rebolusyon

nagsulat siya sa Tambuli hinggil sa Paggawa

iyon ang magasin ng Bukluran ng Manggagawa

sa Tambuli, ako'y nagsulat ng akda't balita

natigil iyon at dyaryong Obrero'y nalathala

karangalan nang makasama siya sa magasin

isang bayani ng paggawa kung siya'y ituring

mabuhay ka, Ka Popoy Lagman, lider na magiting

salamat sa iyo sa mga aral mo sa amin

- gregoriovbituinjr.

02.06.2022

* Ka Popoy Lagman, Working Class Hero

(Marso 17, 1953 - Pebrero 6, 2001)

Sabi ng lola

SABI NG LOLA

sabi ng lola, pangalagaan ang kalikasan

dahil binibigay nito'y buhay sa santinakpan

tulad ng paglitaw ng ulan, ng araw at buwan

tulad ng hamog at ng simoy ng hanging amihan

sabi ng lola, sa paligid ay huwag pabaya

malaking bagay ang punong pananggalang sa baha

kaya kung puputulin ito'y daranas ng sigwa

tara, magtanim ng puno nang tayo'y may mapala

sabi pa ng lola, pabago-bago na ang klima

adaptasyon, mitigasyon, unawain, gawin na

paghandaan ang bagyong matindi kung manalasa

tulungan ang kapwa tao lalo na't nasalanta

sabi ng lola, huwag iwang basura'y nagkalat

nabubulok, di nabubulok, pagbukluring sukat

ang plastik at upos nga'y nagpapadumi sa dagat

ang ganitong pangyayari'y kanino isusumbat

sabi pa ng lola, tagapangalaga ang tao

ng kalikasan, ng nag-iisang tahanang mundo

huwag nating hayaang magisnan ng mga apo

ang pangit na daigdig dahil nagpabaya tayo

- gregoriovbituinjr.

02.05.2022

#123 Partido Lakas ng Masa (PLM) partylist

#123 Partido Lakas ng Masa (PLM) partylist

numero Uno-Dos-Tres ay ating pakatandaan

para sa Partido Lakas ng Masa, atin iyan

ang P.L.M. partylist natin ay ihalal naman

nang may kasangga tayo sa Kongreso o Batasan

dala ng ating partylist ay mabuting layunin

para sa maliliit, sa dukha't kauri natin

iyang salot na kontraktwalisasyon ay tanggalin

mapanirang batas sa kalikasan ay alisin

sa halalan, ang Partido Lakas ng Masa'y lumahok

upang labanan at palitan ang sistemang bulok

ng Lipunang Makatao, upang masa'y di lugmok

upang manggagawa naman ang ilagay sa tuktok

tunay na partidong makatao at may prinsipyo

una ang tao, di tubo; una'y kapakanan mo

bilang dukhang dapat kasama sa lipunang ito

sa ngayon, kailangan ang totoong pagbabago

P.L.M. partylist, panlaban sa trapong hunyango

tandaan ang Uno-Dos-Tres, pinatakbo't uupo

tunay na lingkod ng masa, tapat sa pamumuno

P.L.M. partylist, sa sistemang bulok susugpo

- gregoriovbituinjr.

02.04.2022

Sa ika-123 anibersaryo ng Fil-Am War

SA IKA-123 ANIBERSARYO NG FIL-AM WAR

petsa Pebrero a-Kwatro ngayon, anibersaryo

ng madugong gerang Pilipino-Amerikano

pagpatuloy ng pakikibakang Katipunero

upang lumaya ang bayan mula sa tuso't dayo

nangyari matapos isuko ng mga Kastila

sa mga Amerikano ang pagsakop sa bansa

binaril ng isang sundalong Kano sa Maynila

ang isang kawal-Pinoy kaya digma'y nagsimula

digmaang tinuloy ng bayaning Macario Sakay

at ibang bayaning nais ay kalayaang tunay

dalawang daang libong Pinoy daw ang nangamatay

gawa ng mga Kano'y war crimes, nang-tortyur, nambitay

mayroon umanong peace protocol na nilagdaan

nang matigil ang digmaan at may kapayapaan

subalit Pilipino'y patuloy sa sagupaan

dahil pangarap kamtin ang tunay na kalayaan

sa anibersaryong ito, ating alalahanin

mga bayaning nangarap malayang bansa'y kamtin

talagang nakibaka ang mga ninuno natin

na nagbuwis ng buhay upang bansa'y palayain

- gregoriovbituinjr.

02.04.2022

Pinaghalawan ng datos:

litrato mula sa google

https://en.wikipedia.org/wiki/Philippine%E2%80%93American_War

https://www.filipinoamericanwar18991902.com/filamwarbreaksout.htm

https://ncca.gov.ph/about-ncca-3/subcommissions/subcommission-on-cultural-heritagesch/historical-research/the-philippine-american-war-1899-1902/

Ang paskil

ANG PASKIL

aba'y "pangma-manyak sa pampublikong transportasyon"

ayon sa nakita kong paskil sa M.R.T. doon

malaswang titig, salitang sekswal ang konotasyon

at dinagdag pang sa Safe Spaces Act, bawal iyon

sa usapan sa paskil ay mababasa ang siste

datapwat bawal mag-usap sa loob ng M.R.T.

"Tol, tagal mong tumitig sa boobs at legs ng babae"

na sinagot, "Pre, ang ganda kasi ng view dito, eh."

sa pader ng napuntahang M.R.T. nakakalat

ang mga ganyang paskil na talagang mapangmulat

na sa atin ngang kamalayan ay sumasambulat

"igalang ang kababaihan," ang sabing marapat

batas na "Safe Spaces Act" ay ating saliksikin

bakit may batas na ito'y namnamin at basahin

di dahil makukulong kundi esensya'y alamin

na tayo'y may nanay at kapatid na babae rin

- gregoriovbituinjr.

02.04.2022

* litratong kuha ng makatang gala habang naglalakbay mula bahay patungong opisina

Kabayo muna bago kalesa

KABAYO MUNA BAGO KALESA

huwag paunahin ang kalesa

pagkat dapat kabayo ang una

kausapin mo muna ang masa

bago ka magbuo ng alyansa

ito nama'y akin lang narinig

sa usapan ng magkapitbisig

nang sa gawain, di matigatig

hakbang baytang-baytang ang ulinig

kaya huwag laging tira-pasok

palaging magsuri nang maarok

ang pagpalit sa sistemang bulok

kung dukha'y ilalagay sa tuktok

ang kalesa'y hila ng kabayo

pagkat iyan ang takbo sa mundo

kabayo'y di rin tulad ng awto

na makaaatras pag gusto mo

ah, kailan ka ba nakakita

na kabayo'y sunod sa kalesa

unawain ang diyalektika

at gamiting wasto sa taktika

- gregoriovbituinjr.

02.03.2022

* litrato mula sa google