Gawaing pagsasalin

GAWAING PAGSASALIN

nang maiburol si ama 

noong nakaraang taon

may gawaing pagsasalin

ako noong tinatapos

nang ibinurol si misis

na namatay din sa sakit

may gawaing pagsasalin

ako ngayong tinatapos

nitong Marso'y inilunsad

ang aklat kong isinalin

ilang taong nakaraan

ay tatlong aklat pambata

magmula sa wikang Ingles

ay isasa-Filipino

maging tapat sa pagsalin

at maunawaan ito

pagsasalin ay trabaho

kong pinagkakakitaan

trabaho'y tuloy, panahon

man ng pagdadalamhati

may deadline, nais tapusin

kahit nasa burol man din

isang gawaing niyakap

ng buong puso't layunin

- gregoriovbituinjr.

06.17.2025

Kay Libay, mula sa Kamalaysayan

KAY LIBAY, MULA SA KAMALAYSAYAN

naging bahagi rin si Libay ng Kamalaysayan

o Kaisahan sa Kamalayan sa Kasaysayan

bilang treasurer habang ako'y sekretaryo naman

noon pa, bago pa kami ikasal nang tuluyan

ang namayapang ama'y historyador kaya siya

ay nag-training sa NCCA para sa historya

o kasaysayan ng sariling pamayanan nila

sa Mountain Province, isulat ang kanilang kultura

habang sa akin ay Katipunan at Bonifacio

ang mga sulating makasaysayan ng Supremo

mga akda ni Gat Andres at Emilio Jacinto

pati Kartilya ng Katipunan ay sinaulo

pinapangarap naming ang bayan ay may liberty

mula sa mga pagsasamantala't pang-aapi

ngunit wala na, wala na ang aming si Liberty

alay ay dasal "From Your Kamalaysayan Family"

- gregoriovbituinjr.

06.16.2025

* ang litrato ay kuha mula sa ibinigay ni kasamang Dado Sta. Ana kay Greg sa panahon ng pagdadalamhati

* NCCA - National Commission on Culture and the Arts

Dad, Happy Father's Day po in Heaven

DAD, HAPPY FATHER'S DAY PO IN HEAVEN

Dad, Happy Father's Day po in Heaven

Thanks po sa ginawa n'yo sa amin

noong kayo pa po'y nabubuhay

upang kami'y lumaking matibay

aming edukasyon ay tiniyak

at pinalaki kaming marangal

natuto sa mga pangaral mo

na tindigan ang aming prinsipyo

sa gulang mong walumpu't dalawa

nang sa ospital ay pumanaw ka

mahigit isang taon na ngayon

nang sa piling, mawala ka noon

maraming maraming salamat, Dad

at kami'y pinalaking matatag

ngayon, ginugunita ka namin

Dad, Happy Father's Day po in Heaven

- gregoriovbituinjr.

06.15.2025

* litrato mula sa google

Panimdim

PANIMDIM

kaysakit sa dibdib, di siya maiburol

pagkat di pa buo ang bayad sa ospital

sa ganito nilang sistema, ako'y tutol

dalawang araw sa morgue, ganyan katagal

sana ospital aming mapakiusapan

kamag-anak, kaibigan na'y nagpaikot

upang makaambag sa pagkakagastusan

habang nahaharap sa panibagong gusot

ang mga nangyayari'y talagang kaysaklap

ay, maninikluhod na ako sa kanila!

promissory note ay ginawa naming ganap

dalawampu't anim na doktor mapapirma

tila nakabitin pa rin kami sa ere

sana may paraang agad magawa kami

- gregoriovbituinjr.

06.13.2025 ng madaling araw

CLAYGO - Clean As You Go

CLAYGO - Clean As You Go

magandang panuntuan ang CLAYGO

na kahulugan ay Clean As You Go

una kong nakita sa kantina

ng ospital at nang mabisita

ang napuntahan kong opisina

ganito'y una kong naranasan

bilang obrero sa pagawaan

ilang dekada nang nakaraan

di man nasulat noon ang CLAYGO

disiplina namin ay ganito

waiter kasi noon ay di uso

at di dapat astang senyorito

mag-aayos ng pinagkainan

ay yaong kumain, ikaw mismo

hanggang ngayon, ito'y aking dala

kahit pa saan ako magpunta

di sa restoran, kundi sa erya

ng manggagawa't maralita pa

sa panuntunang ito'y salamat

na sana'y magamit din ng bawat

opisina upang walang kalat

ginamit mo, hugasan mo dapat

- gregoriovbituinjr.

06.10.2025

* litratong kuha ng makatang gala sa kantina ng St. Luke's Medical Center, QC, at sa opisina ng Philippine Movement for Climate Justice (PMCJ)

Ang payo ni Mang Nilo

ANG PAYO NI MANG NILO

minsan, sa komiks nagmumungkahi

ng ideyang iyong mapupuri

tulad kay Mang Nilo pag sinuri

ang komiks na Bugoy ng may ngiti

nang makabawas sa mga hikbi

pinaksa niya'y riding-in-tandem

na ginamit madalas sa krimen

dalawang tao, pawang salarin

isa, motor ay patatakbuhin

isa pa, target ay babarilin

payo ni Mang Nilo ay pakinggan

ibahin daw ang disenyo naman

ng motor, upuan ay iksian

malaki ang gulong sa hulihan

wala ring kaangkas sa likuran

disenyong pang-isahan talaga

na dinadaan lang sa patawa

subalit nagmumungkahi siya

sino ang makikinig sa kanya?

nang riding-in-tandem, mawala na

- gregoriovbituinjr.

06.10.2025

* komiks mula sa pahayagang Pang-Masa, Hunyo 10, 2025, p.7

Payò ng mga ninunò

PAYÒ NG MGA NINUNÒ

aral ng mga ninunò

sana'y atin pang mahangò

huwag hayaang maglahò

ang kanilang mga payò

- gregoriovbituinjr.

06.10.2025

* lahok sa isang patimpalak sa dalit

Usapang keso

Usapang keso

Makasarap ba ang keso?

Sino kanyang binebeso?

Makamasa bang totoo?

O masa'y nagoyo nito?

O baka sara-sarado?

Kasintunog ng Senado?

Sinara ng hepe nito

Ang pinagbilhan ng keso?

O BugBog Man ay Sarado?

Pagkat natunaw ang keso?

Gayong may heart naman ito

Walang puso ba, ikamo?

Paumanhin sa tanong ko

Pagkat bansa'y nagugulo

Makasara daw sa pwesto

Makasarap na raw dito

Marahil duwag ang ulo

Pinuno pa naman ito

Urong bayag, O, bayan ko

Anong gagawin ng tao?

Ah, pababain sa pwesto

Ang di na lingkod ng tao

Na naging ganid sa keso

Este, suwapang sa pwesto

- gbj

06.07.2025

Libreng libing, sana libreng pagpapaospital din

LIBRENG LIBING, SANA LIBRENG PAGPAPAOSPITAL DIN

parang pampalubag loob na lang sa masa

sa ilalim ng kapitalistang sistema

iyang libreng libing para sa mahihirap

na aprub na raw sa Senado, anang ulat

kung kaya naman pala ang libreng libing

para sa mahihirap ay baka kaya rin

nilang magpasa ng batas na para naman

sa libreng paospital ng dukhang maysakit

kung dukha'y may libreng libing kapag namatay

sana dukhang maysakit ay libreng mabuhay

subalit sa ilalim ng lipunang ito

lahat pinagkakakitaan ng negosyo

pati na ang karapatan sa kalusugan

ay di na karapatan, dapat mong bayaran

at dapat pa'y kwalipikado kang mahirap

para sa Indigent Funeral Package nila

sino kayang mahirap ang kwalipikado?

yaong buto't balat na't payat na totoo?

yaon bang walang kayod, walang sinusweldo?

na sa barungbarong lang nakatira ito?

bagamat may batas na Cheaper Medicine Act

murang gamot imbes libreng gamot sa dukha

may Free Indigent Hospitalization Act ba?

libreng pagpapaospital na gagaling sila?

walang libre sa kapitalistang sistema

dapat sa karapatan mo sila'y kumita

dapat sa ganitong sistema'y palitan na

at maralita'y magrebolusyon talaga

- gregoriovbituinjr.

06.07.2025

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, Hunyo 3, 2025, pahina 2

Ibang pagkatao'y huwag hanapin sa akin

IBANG PAGKATAO'Y HUWAG HANAPIN SA AKIN

pag inisip mong maging negosyante ako

o ang maging kapitalista sa obrero 

o sa isang kumpanya ay maging C.E.O

ay baka ibang tao ang hinahanap mo

pag hiniling mong lagi akong nakabarong

o nakapolo, o mukhang disente roon

pumuti pa't kuminis ang balat ko ngayon

ay baka ibang tao ang hanap mong iyon

mapapalitan ko ba ang anyo't sarili

dahil iyon ang kanilang gusto't sinabi

baka ibang tao ang hanap nila dini

kung sino ako ay di ko maiwawaksi

tunay namang bawat isa'y dapat umunlad

subalit kapitalista'y di ko katulad

pag nagnegosyo ba'y tanda na ng pag-unlad?

habang karapata'y niyurakan nang lantad?

ibang tao'y huwag mong hanapin sa akin

di ko mababago ang katauhang angkin

kung ibang pagkatao'y aking gagayahin

aba'y di ako iyon ang dapat isipin

- gregoriovbituinjr.

06.07.2025

* CEO - Chief Executive Officer

Katapatan

KATAPATAN

katapatan sa rebolusyon at pag-ibig

panata iyan ng makatang tumitindig

sa prinsipyong patas, sa dukha'y kapitbisig 

kahit pa siya'y isang tuka, sampung kahig

tapat ang makatâ sa larangang pinasok

rebolusyon man o pag-aasawa'y tumbok

makata'y tapat kahit kanyang ikalugmok

nakikipaghamok ma't laksa ang pagsubok

abang makata'y aayaw magsalawahan

sumandali nating hibik niya'y pakinggan:

"iyan na ang buhay ko hanggang kamatayan"

"makata'y kikilos ng buong katapatan"

ganyan natin tingnan ang buhay ng makatâ 

ganyan hahangaan ng nagbabasang madlâ

katapatan niyang di maipagkailâ

lalo't sa bandila't altar siya'y sumumpâ

- gregoriovbituinjr.

06.07.2025

* litratong kuha sa isang pagpupulong ng Philippines-Cuba Cultural and Friendship Association (PhilCuba) ilang taon na ang nakararaan

Ang payo ni Inay

ANG PAYO NI INAY

tanda ko pa ang sinabi ni Inay noon

huwag mong basta pahihiramin ng payong

ang taong kilala ka lang pag umuulan

bagay na di ko pa noon maunawaan

tulad ngayong tag-ulan o kaytinding sigwa

sa pagsaklolo, ako kaya'y nakahanda

aba'y dapat may sarili rin silang payong

mawawalan ako pag pinahiram iyon

subalit payo niya'y naunawaan ko

pag binaha ka, sinong tutulong sa iyo

katotong tunay man ay kayhirap mahanap

katotohanan itong marahil kaysaklap

payo rin niya'y matutong magpasalamat

munti man ang tulong sa problemang kaybigat

pag nabigyang lunas, ang puso mo'y palagay

tulungan din ang nangangailangang tunay

maraming salamat sa sinumang nag-ambag

ng tulong sa asawa kong nasa ospital

ang payong ninyo'y pinahiram sa tulad ko

na nasa unos ng buhay, kaytinding bagyo

salamat, payong na ito ay ibabalik

upang magamit ng sinumang humihibik 

ng tulong sa panahong kinakailangan

iyan ang pangako ng makatâ ng bayan

- gregoriovbituinjr.

06.06.2025

* litrato mula sa google

Nilay ng tibak na Spartan

NILAY NG TIBAK NA SPARTAN

kahit nadarama ang panghihina

ay malakas pa rin, di nanlalata

kunwari ay walang nararamdaman

kahit na nanghihina ang katawan

ano nga kaya ang nasasadiwa 

ng tibak na Spartan at makatâ 

di raw nanghihina, laging palaban

at mandirigma sa larangang tangan

subalit dapat din namang isipin

kaligtasan at kalusugan natin

mula ulo, katawan, hanggang paa

huwag ipagkaila ang nadama

pag ulo'y masakit o nahihilo

sa isang tabi'y uupo lang ako

nagpapahinga, iinom ng gamot

upang lumakas, upang di manlambot

pagkat di dapat makita ng madla

na tulad kong tibak ay nanghihina

agad nang gagamutin ang sarili

kaya sa iba'y di na nagsasabi 

sakaling mata'y bigla lang pumikit

mamamatay akong di mababatid

subalit tula ko'y di mamamatay

balang araw, babasahin ding tunay

- gregoriovbituinjr.

06.06.2025

Dalawang aklat ng glosari

DALAWANG AKLAT NG GLOSARI

dinaluhan ko minsan sa UP

ang isang forum sa pagsasalin

doon ay akin namang nabili

ang dalawang aklat ng glosari

muling nabuhay yaong mithiin

kong mag-ambag sa sariling wika

mga librong ito'y babasahin

upang kaalama'y palaguin

iambag sa pagkwento't pagtula

ang mga salita kong nalaman

lumawak ang kabatira't diwa

sa glosari ng mga salita

na hinggil sa pagpaplanong urban

at rehiyonal, sa paggawa ng

damit, kaygandang maunawaan

ng tulad kong makata ng bayan

- gregoriovbituinjr.

06.06.2025

* nabili ang 2 aklat sa forum ng Kasalin Network, sa Gimenez Gallery, UP Diliman, Mayo 27, 2025

Wika't adhika

WIKA'T ADHIKA

aking adhika

bilang makatâ 

sariling wika'y

isulong pa nga

sa kwento, tula,

dagli't pabula

lumang salita

bagong kataga

ang tagubilin

ay paunlarin

ating gamitin

ang wikang atin

sa bawat kathâ

sa bawat likhâ

sa bawat akdâ

bilang makatâ 

banal na layon

para sa nasyon

pag-unlad niyon 

yakap ko't misyon 

- gregoriovbituinjr.

06.04.2025

* ang sanligan o background ay mula sa pahayagang Bulgar, Hunyo 4, 2025, pahina 9

Puwing at langgam

PUWING AT LANGGAM

kasabihan ng ating ninuno:

maliit lang ang nakapupuwing

sa atin ay mahalagang payo

upang di tayo api-apihin

kikilos din tayong parang langgam

gaya'y masipag na manggagawa

kakagatin yaong mapang-uyam

hanggang mata nila'y magsiluha

pag mga aktibistang Spartan

tulad ko'y sama-samang kikilos

ay babaguhin itong lipunan

wawakasan ang pambubusabos

maliit man ang tingin sa atin

kung kikilos tayong sama-sama

parang langgam nating kakagatin

at pupuwingan iyang burgesya

- gregoriovbituinjr.

06.04.2025

* litratong kuha ng makatang gala

Ang pesbuk bilang diary

ANG PESBUK BILANG DIARY

talaarawan o diary na

itong pesbuk ng nasasaisip

dito na nilalagay ang kathang

sanaysay, kwento't tulang naliriip

anumang balita ang nasagap

anumang nangyari sa paligid

anumang paksa ng mahihirap 

o anumang isyu ang nabatid

nababasa ng tanan ang tulang

galing sa puso't may tugma't sukat

kwento't sanaysay para sa madlang

pinaglilingkura't sinusulat

paumanhin po sa mambabasa

kung personal ang laman ng pesbuk

ako nama'y makatâ ng masa

na binabahagi'y ang naarok

pagkat personal ko'y pulitikal

bilang tibak, makatang Spartan

pagkat pulitika ko'y personal 

buhay ay para sa sambayanan 

- gregoriovbituinjr.

06.03.2025

Ang Kawasaki at ang pinasukan kong PECCO

ANG KAWASAKI AT ANG PINASUKAN KONG PECCO

Mahigpit akong nakikiisa sa mga manggagawa ng Kawasaki United Labor Union (KULU) na nakawelga ngayon na ipinaglalaban ang kanilang mga karapatan! Taaskamaong pagpupugay sa inyo! Uring manggagawa, hukbong mapagpalaya!

Malapit sa akin ang mga manggagawa ng Kawasaki dahil tatlong taon din akong pumapasok sa gate ng Kawasaki nang nagtatrabaho pa ako. Nasa loob kasi ng compound ng Kawasaki ang aming pabrika, o nasa loob ang right of way patungong trabaho.

Naging manggagawa ako ng tatlong taon bilang machine operator sa Metal Press Department ng Precision Engineered Components Corporation (PECCO) sa Alabang, Muntinlupa noong Pebrero 1989 hanggang Pebrero 1992. Kagagaling ko lang ng training ng anim na buwan sa isang pabrika sa Japan, Hulyo 1988 - Enero 1989. Tinawagan ako ng kumpanya upang magtrabaho sa PECCO at nag-umpisang magtrabaho roon. Edad 20 ako noon.

Bibiyahe ako mula Sampaloc, Maynila, at sasakay ng Pasay Rotonda, at mula roon ay magdi-dyip biyaheng Alabang - Kaliwa. Mula sa dyip ay sa harap ng Kawasaki ako bababa papunta sa aming pabrika kaya hindi iba sa akin ang Kawasaki. Nag-resign ako matapos ang tatlong taon upang mag-aral sa kolehiyo. At sa unibersidad ko na natagpuan ang landas na akin ngayong tinatahak bilang aktibistang Spartan.

Kaya marubdob ang aking pakikiisa sa laban ng mga manggagawa ng Kawasaki bagamat hindi pa ako nakakapunta sa kanilang welga dahil sa pagbabantay kay misis sa ospital dahil siya'y na-stroke. 

Matapos ang anim na buwan ay naging regular na manggagawa ako sa PECCO, 1989, sa taon nang maipasa ang Herrera Law, na dahilan kaya lumaganap ang sistemang kontraktwalisasyon.

Nabatid ko kalaunan na napalitan na ang pangalang PECCO, kaya wala na ang PECCO ngayon.

Mabuhay ang mga manggagawa ng Kawasaki! Mabuhay ang uring manggagawa!

- gregoriovbituinjr.

06.01.2025

* litrato mula sa kawing na: https://www.facebook.com/LukeEspirituPH 

Anag-ag at dapat walang gitling sa ika

ANAG-AG AT DAPAT WALANG GITLING SA IKA

ako'y natigilan sa "Malabong liwanag"

tanong yaon sa Tatlumpu't isa Pahalang

sa krosword nitong Pilipino Star Ngayon

pagkat may tatlong sagot na simula ay "A":

salitang ANINAW, ANINAG, at ANAG-AG

at ANAG-AG ang lumabas na tamang sagot

subalit sa Dalawampu Pahalang naman

bakit may gitling sa "ika-sampung bahagi"

aba'y nakasanayan na ang gayong mali

habang walang matang sa mali'y nagsusuri

bilang makatâ kaya iyon pinapansin

ang "ika" ay isang panlaping kinakabit

sa salitang ugat kaya idinidikit

ito ng walang gitling, at sa balarila

kung numero na saka lalagyan ng gitling

ang wasto ay ikasampu, di ika-sampu

pag numero, ika-10, di ika10

dapat matuto sa paggamit nitong gitling

lalo sa panlaping" ika", tandaan natin

ang mali punahin, ang wasto pairalin

- gregoriovbituinjr.

06.01.2025

* palaisipan mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Mayo 31, 2025, pahina 11

Pahimakas kay Ka Freddie Aguilar

PAHIMAKAS KAY KA FREDDIE AGUILAR

bata pa lang ako nang marinig ko't mapanood

na nanalo sa internasyunal ang kanyang ANAK

sa Student Canteen yata iyon nang mapakinggan

nang premyadong pyesa'y inawit ni Freddie Aguilar

nineteen eighty eight noong ako'y magtungo sa Japan

bilang iskolar, on-the-job training, anim na buwan

pinadalhan ako ng cassette tape ng aking ama

ng mga kanta ng Boyfriends at ni Freddie Aguilar

nang pinatugtog ko sa pabrikang pinaglingkuran

ay gustong-gusto ng mga Hapon na manggagawa

ang melodiya o himig ng ANAK na narinig

at proud ako bilang Pinoy doon, nakakikilig

nang maglaon, nadagdagan ang liriko ng Anak

inspirasyon itong sa aking pagkatha'y nagtulak

kaya ako'y kanyang tagapakinig na masugid

bukod sa Anak, kayrami niyang kaygandang awit

dapat gawaran ng National Artist si Ka Freddie

ngunit noong nabubuhay pa'y di iyon nangyari

sa puso ng marami, siya na'y national artist

mga awit niya'y maipagmamalaking labis

paalam, Ka Freddie, taaskamaong pagpupugay

mga awit mo'y mananatili, di mamamatay 

sa tulad kong makata ay inspirasyon kang tunay

maraming salamat sa mga awit mong kayhusay

- gregoriovbituinjr.

05.29.2025

* litrato mula sa google

Ani Bianca, patibayin pa ang sariling wika

ANI BIANCA, PATIBAYIN PA ANG SARILING WIKA

si Bianca Gonzales nga'y may panawagan ngayon

na sariling wika'y patibayi't gamiting higit

nangamote raw kasi sila sa Tagalog ng EAST

sa Pinoy Big Brother Celebrity Collab Edition

patibayin daw ang pagtuturo sa kabataan

ng wikang Filipino, at pahalagahan ito

sa mga paaralan, sa bahay, saanman tayo

upang di mangamote sa pagsalin ng Silangan

kaylungkot daw na unifying language nati'y English

imbes wikang Filipino, na batay sa Tagalog

tingin yata'y wikang bakya itong pumaimbulog

may pagtingin pang matalino basta nagi-Ingles

sa iyong pagpuna, Bianca, maraming salamat

upang pahalagahan natin ang wikang sarili

sana'y pakinggan ng gobyerno ang iyong sinabi

upang edukasyon sa ating bansa'y mapaunlad

- gregoriovbituinjr.

05.25.2025

* mula sa pahayagang Pang-Masa, Mayo 25, 2025, pahina 1 at 5

Tula't paliwanag sa forum ng maralita

TULA'T PALIWANAG SA FORUM NG MARALITA

sadyang kaybigat ng tema, “Nothing for Us, Without Us”

sa sistemang bulok ba dukha pa’y makaaalpas

sa lipunang mapagsamantala at di parehas

laksa’y mahihirap, mayamang iilan, di patas

kahit sa isyung pabahay ng mga maralita

4PH ay para sa may pay slip, di sa wala

para lang sa may Pag-ibig, wala niyan ang dukha

mungkahi’y public housing ang ipatupad na sadya

dapat pabahay, serbisyong panlipunan, trabaho

ay magkasamang pag-usapan ng masa't gobyerno

pabahay ay hindi dapat batay sa market value

kundi sa capacity to pay ng dukha't obrero

subalit habang kapitalismo pa ang sistema

dukha'y lugmok ngunit huwag mawalan ng pag-asa

nararapat lamang ang maralita'y magkaisa

at wakasan ang pang-aapi't pagsasamantala

halina't katotohanang ito'y ipalaganap

baguhin na ang sistema nang malutas ang hirap

magagawa kung patuloy tayong magsusumikap

lipunan nati’y itayo nang ginhawa’y malasap

- gregoriovbituinjr.

05.21.2025

* matapos ang pagbigkas ng kinathang tula ay nagpaliwanag din ang makatang gala hinggil sa isyu ng maralita bilang sekretaryo heneral ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML); sumagot din ng ilang katanungan sa ginanap na urban poor forum sa Pilar Herrera Hall sa Ground Flr ng Palma Hall ng UPD, Mayo 21, 2025

Mga binoto ko sa Dist. 4, Manila

Mga binoto ko sa Dist. 4, Manila

(Sana may pumasok, este, sana may lumabas sa mga binoto ko, sana may manalo)

Mayor - Sam Versoza (para maiba naman)

Vice Mayor - Yul Servo Nieto (siya lang kilala ko sa tumatakbong Vice Mayor)

Congressman - Trisha Bonoan David (independent, ilang beses ko nang ibinoto at nanalo)

6 Councilors:

Science Reyes (ilang taon ko nang sinusuportahan, incumbent councilor)

DJ Bagatsing

Lady Quintos (2 Quintos ang tumatakbo)

Doktora Nieto

Omeng Bagay

Bong Marzan (ang apelyido niya ang pumalit sa Pepin St., na ngayon ay Marzan St.,)

12 Senador:

Jerome Adonis - lider manggagawa

Ka Leody de Guzman - lider manggagawa

Atty. Luke Espiritu - lider manggagawa

Atty. Ernesto Arellano - lider manggagawa

Atty. Sonny Matula - lider manggagawa

France Castro - lider kaguruan

Arlene Brosas - lider kababaihan

Roberto Ballon - lider magsasaka

Danilo Ramos - lider magsasaka

David D'Angelo - kaibigang environmentalist

Roy Cabonegro - siya ang nagdala sa akin sa environmental movement circa 1995

Mimi Doringo - lider maralita na minsang nakapulong at nakasama sa rali sa DHSUD at NHA

Partylist:

#33 Pamilyang Magsasaka

- sila ang mga nakasama ko sa sa mahigit sampung araw na Alay Lakad Laban sa Kaliwa Dam mula Gen. Nakar, Quezon hanggang Maynila

Bumoboto ako sa Moises Salvador Elementary School, simula pa noong binata ako hanggang ngayon. Sino si Moises Salvador? Isa siya sa 13 martyrs ng Bagumbayan na binitay ng mga Kastila.

Tahimik na pangangampanya sa ospital

TAHIMIK NA PANGANGAMPANYA SA OSPITAL

naisuot ko lang itong t-shirt kagabi

na bigay sa akin sa Miting de Avance

nina Ka Luke Espiritu at Ka Leody

de Guzman na Senador ng nakararami

ngayon na ang huling araw ng kampanyahan

at tahimik akong nangangampanya naman

bagamat bantay kay misis sa pagamutan 

habang siya'y nasa banig ng karamdaman

dapat magwagi ang dalawang kandidato 

upang may kasangga ang dalita't obrero 

bagong pulitika na ito, O Bayan ko

lilong dinastiya't trapo'y dapat matalo

sa pasilyo ng ospital naglakad-lakad 

sa kantina o parmasya ay nakaladlad

itong t-shirt, sa billing man ay magbabayad

sa physical therapy mang pawang banayad

dahil huling araw na, dapat may magawa

makumbinsi ang kapamilya, ang kadukha

kapuso, kumpare, sa layuning dakila

ipanalo ang kandidato ng paggawa

- gregoriovbituinjr.

05.10.2025

Tatlumpung segundong katahimikan, ani Ka Leody

TATLUMPUNG SEGUNDONG KATAHIMIKAN, ANI KA LEODY

tatlumpung segundo ang hiningi ni Ka Leody

kaunting katahimikan sa Miting de Avance

upang alalahanin ang pagpaslang sa Supremo

dahil kinabukasan ang anibersaryo nito

salamat, Ka Leody, sa iyong sinabing iyan

paggunita sa kinakalimutang kasaysayan

na sa tatlumpung segundo'y nakiisa ang madla

pati na nagsidalong manggagawa't maralita

kaarawan ng Supremo tuwing Nobyembre Trenta

ay sasabayan natin ng pagkilos sa kalsada

ngunit araw ng pagpaslang, bihirang gunitain

kagabi lang, buti't nasabi ni Ka Leody rin

maraming salamat sa paalala niyang iyon

sobra na ang kataksilan, lalo't mag-eeleksyon

burgesyang nagpapatay sa Supremo'y nararapat

mawala pati dinastiya'y mangatalo lahat

- gregoriovbituinjr.

05.10.2025

* naganap ang Miting de Avance nina #21 Ka Leody de Guzman at #25 Luke Espiritu para Senador sa Liwasang Bonifacio, Maynila, Mayo 9, 2025, kasabay ng ika-150 kaarawan ni Gregoria "Oriang" de Jesus, asawa ng Supremo at Lakambini ng Katipunan

* Mayo 10, 1897 nang pinaslang ng tropang Aguinaldo ang magkapatid na Procopio at Gat Andres Bonifacio sa Bundok Buntis, Maragondon, Cavite

Sa ika-128 anibersaryo ng pagpaslang sa Supremo

SA IKA-128 ANIBERSARYO NG PAGPASLANG SA SUPREMO

pag-alala sa kamatayan ng Supremo

at ating bayaning Gat Andres Bonifacio

kasama ng kapatid niyang si Procopio

pinaslang sila ng pangkating Aguinaldo

kaya inaral ko ang ating kasaysayan

na sa wari ko'y pilit kinakaligtaan

bakit kapwa Katipunero ang dahilan

ng pagpaslang sa Supremo ng Katipunan

Mayo a-Nwebe, kaarawan ng maybahay

na si Oriang, Mayo a-Dyes, siya'y pinatay

ng mga taksil sa ating bayan, niluray

pati kanyang pagkatao, nakalulumbay

marahil si Oriang siya na'y hinahanap

sa kaarawan nitong dapat ay kalingap

kinabukasan pala'y napatay nang ganap

hanggang huli'y di man lang sila nagkausap

taaskamaong pagpupugay kay Gat Andres

sa adhikain nila't pakikipagtagis

upang lumaya ang bayan, di na magtiis

sa lilong burgesya't dayong mapagmalabis

- gregoriovbituinjr.

05.10.2025

Garapalan sa halalan

GARAPALAN SA HALALAN

dalawang komiks istrip mula sa

pahayagang kilala ng masa

na naglalarawan sa halalan

at sa kandidato't dinastiya

sa kampanyahang garapalan na

pawang magaling mag-analisa

yaong sumulat at dibuhista

hinggil sa parating na eleksyon

di raw boboto sa magnanakaw

kundi sa nagbigay ng ayuda

pawang mga patama talaga

sa pulitiko't sa pulitika

kaya dapat nang may pagbabago

upang magkaroon ng hustisya

ang masa't mabago ang sistema

- gregoriovbituinjr.

05.09.2025

* komiks na may petsang Mayo 8, 2025 mula sa pahayagang Remate, p.3, at Bulgar, p,5

Kampanyador nagbabantay man sa ospital

KAMPANYADOR NAGBABANTAY MAN SA OSPITAL

bagamat nasa ospital at tensyonado

si misis ay nasa banig ng karamdaman

ay ginagawa pa rin ang mga layon ko

upang ipagwaging tunay ang kinatawan

ng mga manggagawa't dukha sa Senado

ipanalo sina Ka Leody de Guzman

at Luke Espiritu, mga lider-obrero

na pawang kasangga ng taong karaniwan

kaya kapag may pagkakataong lumabas

ang ilang polyeto'y ipinamamahagi

at ipinakikilala ang bagong landas

manggagawa naman sa Senado'y magwagi

mga simpleng kataga: sila'y ipanalo!

upang sa Senado'y may tinig ang paggawâ

Ka Leody de Guzman at Luke Espiritu

tiyak na may magagawa sa ating bansa!

- gregoriovbituinjr.

05.08.2025

* litratong kuha ng makatang gala sa isang lugar na nadaanan

Ilang araw nang di makatula

ILANG ARAW NANG DI MAKATULA

ilang araw na rin pala akong di nakatula

planong bawat araw isang tula'y di na nagawa

ano kayang sanhi bakit di agad makakatha?

tensyonado't nasa ospital pa? natutulala?

gayong sa paligid ay kayrami ng isyu't paksa

nagtatampo ba sa akin ang musa ng panitik?

di na ba niya madama ang sa puso ko'y hibik?

dahil sa nangyari kay misis ay di makaimik?

dahil pag-usad ng pluma'y wala nang pagkasabik?

nangangayayat na't katawan ba'y tila titirik?

o dahil araw-araw ay pagod sa paglalakad

upang Guarantee Letter ay matanggap niring palad

upang maghanap ng perang sa ospital pambayad

laging pagod, mabilisang kilos, bawal makupad

ang nangyayari'y sa tula na lang nailalahad

- gregoriovbituinjr.

05.03.2025

Diskriminasyon (?) sa unang araw sa ospital

DISKRIMINASYON (?) SA UNANG ARAW SA OSPITAL

Abril 3, 2025 ng umaga nang isinugod namin si misis sa ospital. Hindi na niya maigalaw ang kanyang kanang braso, kamay, hita, binti hanggang paa.

Dinala siya sa Emergency Room. Nagkaroon na pala siya ng stroke, ayon sa mga doktor na tumingin sa kanya. Kaya pala, nasa likod ng kanilang jacket ay nakasulat ang Stroke Team.

Nandito rin kami sa ospital na ito ng 49 na araw noong Oktubre hanggang Disyembre 2024 dahil sa nakitang blood clot sa kanyang bituka. Makakalabas lang kami, ayon sa head ng billing section, pag nabayaran na namin ng buo ang hospital bill, at sa professional fees ng mga doktor ay kung papayag sila. Tumagal kami ng ilang araw pa sa ospital dahil upang mapapirmahan sa 14 doktor niya ang promissory note na magbabayad kami ng professional fee sa Enero 15, 2025, na nagawa naman. P2.1M sa hospital bill, at P900,000 sa professional fee ng mga doktor. Na P3M kung susumahin.

Bandang ikalima o ikaanim ng gabi ng Abril 3, dumating ang taga-inhouse billing ng ospital. Naroon si Mr. M. na head ng billing at si Ms. MA na staff doon. Sinabi nilang walang bakanteng kwarto, tulad ng sinabi ng taga-ER. Subalit kasunod noon ay sinabi niyang dahil walang kwarto, maaari kaming umalis at kumuha ng kwarto sa ibang ospital. Lohikal naman ang sinabi niya, kung hindi kami naospital doon noon.

Sa isip ko lang naman, sa isip ko lang: Noon kasing 49 days namin noong 2024, na-redtag na kami ng dalawang beses sa ospital, at nakalabas lang kami thru promissory note noong Disyembre 10, 2024.

Kaya marahil, naiisip ng mga ito, ito na naman ang dalawang ito na walang kadala-dala. Maraming utang at hindi makabayad sa tamang oras.

Marahil iyan ang nasa isip nila kaya nasabi nilang lumipat kami ng ospital dahil walang kwartong available. Hindi ba diskriminasyon iyan, o wasto lang ang sinabi nila upang hindi kami mahirapan sa pagbabayad?

Hindi lang ako ang kausap, bagamat sa akin nakatingin. Naroon din ang ka-officemate ni misis, at si misis mismo habang nakahiga. Pagkaalis ng mga taga-billing, napag-usapan namin ni misis iyon. Tanong niya, lilipat ba tayo? Na di ko agad nasagot.

Kung gagamitin ang emergency na sasakyan ng ospital tungo sa isang ospital, ayon sa taga-ER, P18,000.

Lumabas muna ako at naiwan ang ka-officemate ni misis na si R upang magbantay dahil isa lang ang pwedeng bantay sa ER.

Maya-maya, tinawag ako ni R na may kakausap sa akin. Si Dr. O na dating doktor ni misis, bakit hindi pa raw kami mag-decide na magpa-admit, maghintay lang ng kwarto. Dahil doktor iyon ni misis, sumang-ayon agad ako, at pumirma ng admission.

Maya-maya, dumating na rin ang kuyang panganay ni misis. Bandang ikasampu ng gabi ng Abril 3, nadala na si misis sa NeuroCritical Care Unit ng ospital. Di kami pwedeng magbantay at dadalaw na lang sa visiting hours.

04.28.2025

Pag di na ako nakatula

PAG DI NA AKO NAKATULA

sabi ko sa kanila, pag ako'y di na tumulâ

mag-alala na't baka may nangyari sa makatâ

baka ako'y naospital, patay na, o nawalâ

lalo't adhika ko, bawat araw may tulang kathâ

ngunit sino ba naman ang nagbabasa sa akin?

may pakialam ba sila sa tula ko't gawain?

madali lang naman nila akong balewalain

makatang laging tulala, na di dapat pansinin

nais ko lang sa manggagawa't bayan ay mag-ambag

ng kakayahan kong inaalay nang buong tatag

lalo na't bawat tula'y tulay sa pagpapahayag

upang bako-bakong daan ay tuluyang mapatag

maraming salamat sa lahat, maraming salamat

habang itinutula ko anumang madalumat

- gregoriovbituinjr.

04.28.2025

Walang pag-aari

WALANG PAG-AARI

pribadong pag-aari ang ugat ng kahirapan

at isa iyang katotohanang matutuklasan

pag pinag-aralan ang ekonomya at lipunan

katotohanang dapat tumagos sa sambayanan

subalit di iyan tinatanggap ng mga sakim

sa kapangyarihan at ng may budhing maiitim

tulad ng trapo't kapitalistang dulot ay lagim

kasamaan at kadilimang karima-rimarim

bago pa si Marx ay mayroon nang Marcus Aurelius

noong unang panahon ay batid na nilang lubos

pribadong pag-aari'y sanhi ng pambubusabos

at pagyurak ng dangal ng mga dukha't hikahos

halina't katotohanang ito'y ipalaganap

baguhin na ang sistema nang malutas ang hirap

magagawa kung patuloy tayong magsusumikap

upang ating kamtin ang ginhawang pinapangarap

- gregoriovbituinjr.

04.17.2025

Bata, batay, bantay

BATA, BATAY, BANTAY

bata pa ako'y napag-aralan

sinong bayani't kabayanihan

kung saan kanilang pinaglaban

ang paglaya mula sa dayuhan

batay sa kasaysayan ng lahi

na kayraming bayaning nasawi

na paglaya ng bayan ang mithi

kalayaang dapat ipagwagi

kaya bantayan natin ang bansa

laban sa mga tuso't kuhila

tiyaking madla'y maging malaya

laban sa anumang pagbabanta

patuloy ang pagpapakasakit

sa masang ang buhay ay winaglit

patuloy tayong magmalasakit

upang ginhawa'y ating makamit

- gregoriovbituinjr.

04.16.2025

Bastos na kandidato sia

BASTOS NA KANDIDATO SIA

may bastos na kandidato

na ngayon ay tumatakbo

na vlogger ang sinisisi

imbes na kanyang sarili

binastos ang solo parent

na nais na makasiping

tila para siyang praning

eh, abogado pa man din

parang may toyo sa utak

nang-aapi't nanghahamak

di batid ang Safe Space Act

dapat kasuhan ang tunggak

sino siya? Ian Sia?

iyan siya, bastos siya!

di dapat iboto Sia

ng mamamayan, ng masa

- gregoriovbituinjr.

04.15.2025

* litrato mula sa Philippine Star, Abril 14, 2025, p.C2

Pinainom si alaga

PINAINOM SI ALAGA

bago umalis sa tahanan

at tumungo sa pupuntahan

ay akin munang pinainom

si alagang uhaw na uhaw

at sabay din kaming kumain

sa akin ang tiyan ng isda

sa kanya ang ulo't iba pa

na ginagawa sa tuwina

sa bahay siya tumatambay

sa tahanan ay nagbabantay

laban sa dagang sasalakay

sadyang alaga siyang tunay

madalas ako'y may bitbit na

kay alaga kapag umuwi

sabay na kakain talaga

may bigay ako kahit munti

- gregoriovbituinjr.

04.11.2025

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://www.facebook.com/share/v/1BdeeK3Vr2/ 

Pag-ambag ng dugo

PAG-AMBAG NG DUGO

nasalinan siya ng dugo ng Oktubre

nang maospital si misis hanggang Disyembre

ngayong Abril, nasa ospital muli kami

muling sinalinan ng dugo si Liberty

di na niya maigalaw ang paa't kamay

nakailang bag na rin ng dugo si Libay

lalo't hemoglobin niya'y kaybabang tunay

kaya naisip ko ring dugo'y makapagbigay

nang minsang makita ko ang Philippine Red Cross

sa isang mall ay nag-ambag na akong lubos

dugo ko'y binigay para sa mga kapos

five hundred CC lang, di naman mauubos

ang dugo kong B na dumaloy sa katawan

na nais kong iambag para sa sinuman

isang bag man lang sa loob ng tatlong buwan

nang may maitulong sa nangangailangan

panata ko na ngayong dugo ko'y iambag

upang sa pasyente'y may dugong maidagdag

upang may kailangan nito'y mapanatag 

tulad ni misis na sana'y magpakatatag

- gregoriovbituinjr.

04.09.2025

* kinatha sa Araw ng Kagitingan, Abril 9, 2025

* litratong kuha noong Marso 6, 2025

Bastos na pulitiko, huwag iboto

BASTOS NA PULITIKO, HUWAG IBOTO

bastos na pulitiko 

na walang pagkatao

huwag SIA iboto

di dapat ipanalo

ang tulad niyang bastos

sa etika ay kapos

ay dapat kinakalos

nang di tularang lubos

tila ba puso'y halang

sapagkat walang galang

nasa puso't isipan

ay pawang kalaswaan

ang mga trapong ulol

na ugali'y masahol

ay dapat pinupukol

ng bato ng pagtutol

ang tulad niya'y praning 

na mababa ang tingin

sa mga solo parent

abogadong libugin

akala'y macho siya

ay wala palang kwenta

ang pagkatao niya

lalo't bastos talaga

- gregoriovbituinjr.

04.09.2025

* sinulat sa Araw ng Kagitingan, Abril 9, 2025

* editoryal mula sa Bulgar, Abril 8, 2025. p.3

Tangi kong asam

TANGI KONG ASAM

tinitigan kita nang matagal

habang nakaratay sa ospital

hanggang ngayon ay natitigagal

loob ko'y di mapanatag, mahal

nakatitig sa iyong paghimbing

inaasam ko't tangi kong hiling

ay ang iyong agarang paggaling

upang kita'y muling makapiling

hinawakan ko ang iyong kamay

di mahigpit kundi malumanay

narito lang ako't nakabantay

bagamat di pa rin mapalagay

sana'y mapakinggan yaring samo

na muli ay magkasama tayo

hiling ko'y gumaling kang totoo

at mabigyang lunas ang sakit mo

- gregoriovbituinjr.

04.07.2025

Dalawang aklat na pumapaksa sa kalusugan

DALAWANG AKLAT NA PUMAPAKSA SA KALUSUGAN

Maikling sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr.

Pagkagaling ko sa ospital kanina nang dinalaw ko si misis na nakaratay sa banig ng karamdaman, ako'y lumisan doon bandang tanghaliang tapat.

Mula sa ospital ay sumakay na ako ng dyip puntang Gateway sa Cubao. Naglakad hanggang makarating sa Book Sale sa gilid ng Fiesta Carnival. Pumasok ako doon at agad na bumungad sa akin ang aklat na "40 Days of Hope for Healthcare Heroes" ni Amy K. Sorrells, BSN, RN. Ang RN ay registered nurse.

Naintriga ako sa mga salitang "Healthcare Heroes" lalo na't nasa ospital si misis na pinangangalagaan ng mga doktor at nars.

Isa pang aklat ang nakatawag pansin sa akin dahil sa nakasulat na A. Molotkov Poems, at agad isinama ko sa binili dahil bilang makata, nais kong basahin ang mga tula ng di ko kilalang awtor. Pag-uwi ko na sa bahay, saka ko na napansin ang pamagat, "Future Symptoms". Batid kong ang salitang symptoms ay may kaugnayan sa health o kalusugan.

Sa blurb nga sa likod ng aklat na ito ay nakasulat: In this stirring collection of poetry, A. Molotkov considers a country on the brink of collapse, plagued by virus and violence, haunted by history, asking of himself - and us - "How do I move / with my love / caught in concrete... How do I sing with all / this past / in my lungs?" Muli, tinukoy sa blurb ang dalawang salita: virus at lungs, na tumutukoy sa kalusugan at paghinga ng tao.

Ang "40 Days of Hope for Healthcare Heroes", may sukat na 5" x 7", at naglalaman ng 176 pahina (12 ang naka-Roman numeral), ay nagkakahalaga ng P130 habang ang "Future Symptoms: A. Molotkov Poems", may sukat na 6" x 9", at naglalaman ng 118 pahina, ay nagkakahalaga naman ng P70. Kaya bale P200 silang dalawa.

Marahil nga'y di ko bibilhin ang dalawang libro kung malakas si misis at wala sa ospital. Subalit nahikayat akong bilhin dahil sa kanyang kalagayan, at dahil na rin sa paksa hinggil sa kalusugan. Batid kong marami akong matututunan sa mga aklat na ito.

Nais ko silang basahin dahil sa isa na namang yugto sa buhay naming mag-asawa ang bumalik uli kami sa ospital. At ang mga librong ito'y tila ba nagbibigay sa akin ng pag-asa. Lalo na't noong panahon ng pandemya, maraming bayaning frontliners na dapat saluduhan.

pumapaksa nga sa kalusugan

ang dalawa kong nabiling aklat

na tagos sa puso ko't isipan

na talagang makapagmumulat

noong panahon pa ng pandemya

ang naririto nga'y pinapaksa

nars at doktor, bayani talaga

kinatha pa'y sanaysay at tula

bumulaga nga agad sa akin

sa Book Sale yaong nasabing libro

kaya di nag-atubiling bilhin

dagdag kaalaman pang totoo

"40 Days of Hope for Healthcare Heroes"

at "Future Symptoms: A. Molotkov Poems"

tiyak na maraming makakatas

pag binasa ko sa libreng oras

04.06.2025