Tiwakal

TIWAKAL

anang ulat: "Tinakot ng online lending act"

at "Lalaki, napahiya, nagpakamatay"

dahil sa pananakot ay nawalang ganap

ang pinakaiingatang sariling buhay

bakit? may kumpanyang pinakakautangan

lagi siyang ginugulo upang magbayad

pamamahiya sa kanya ang naranasan

ang kumpanyang iyon ay dapat mailantad

kumbaga, natulak siyang buhay ay kitlin

parang pinatay siya ng mga nanakot

hina-harass siya't pinagbabantaan din

pumatay sa kanya'y ang mga nananakot

tiyak magpatiwakal ay di niya gusto

subalit wala na siyang ibang atrasan

sinong dapat tumulong sa ganitong kaso?

hustisya ba'y paano niya makakamtan?

- gregoriovbituinjr.

07.09.2025

* tampok na balita (headline) sa pahayagang Bulgar, Hulyo 8, 2025, ulat sa pahina 2

Sa muling pagninilay

SA MULING PAGNINILAY

pangit bang tawanan ang kababawan

katulad ng payak naming biruan

ng kapatid, kasama, kaibigan

anong kahulugan ng kalaliman

na kapara'y laot ng karagatan

o ng di maarok na kalangitan

nginingitian ko anumang bagay

di sa lalim o kababawang taglay

kundi dahil napukaw akong tunay

lalo na't isa lang abang makatâ

na kahit paano'y handa sa sigwâ

bata pa ako'y sanay na sa bahâ

sana'y maarok gaano kalalim

ang karagatan, pati suliranin

ng maralitang di naman alipin

upang mas tumibay pa ang prinsipyo

karapatang pantao'y irespeto

at matayo'y lipunang makatao

- gregoriovbituinjr.

07.08.2025

Sa ika-7 taon ng church wedding

SA IKA-7 TAON NG CHURCH WEDDING

naaalala kita sa anibersaryo

ng Katipunan at ng tayo'y ikinasal

sa simbahan, ngayong ikapito ng Hulyo

ikapitong anibersaryo natin, mahal

ginunita ko rin kahapon ang Akamid

na sa tribu'y siyang seremonyas ng kasal

salamat sa pagsinta't paglingap mong hatid

at sa pitong taon natin, gayon katagal

ang kulang pa sana'y ang kasal sa Kartilya

ng Katipunan na binalak natin noon

ngunit di natupad, pagkat laging abala

sa trabaho't ibang aktibidad at layon

naaalala ka pagkat tayo'y iisa

habang kumakatha ng anuman sa cellphone

naaalala ka pagkat tangi kang sinta

lalo't anibersaryo ng church wedding ngayon

mababaw o malalim man ang metapora

bawat talinghaga sa diwa't puso'y baon

hinaharap ang bukas ng buong pag-asa

habang nagugunita ang ating kahapon

- gregoriovbituinjr.

07.07.2025

* litrato mula sa google, ctto

Walang pagod sa pagkilos

WALANG PAGOD SA PAGKILOS

walang pagod pa rin sa pagkilos

ang tulad kong makatang hikahos

nakikibaka pa rin ng taos

kikilos kahit walang panggastos

basta lang tula pa rin ng tula

ang prinsipyado't abang makatâ

paksa'y dukha't problema ng bansa

at kasanggang uring manggagawa

tuloy ang pagkilos sa kalsada

patuloy pa ring nakikibaka

asam ay makamtan ang hustisya

para sa obrero't aping masa

puso'y maalab, kapara'y apoy

nadarama ma'y hirap at kapoy

pasan man ay mabigat na kahoy

pagkilos dapat ay tuloy-tuloy 

- gregoriovbituinjr.

07.05.2025

Payo't payong mula CHR

PAYO'T PAYONG MULA CHR

namigay sa mga dumalo

ng payong ang CHR dito

sa ulan, agad nagamit ko

buti na lang at di bumagyo

payong, kapatid, tila sabi

ng mga katoto't kakampi

sa isyu ng bata, babae

obrero, maralita, IP

salamat sa payo at payong

nang karapatan ay isulong

salamat, binahagi'y dunong

ang problema ma'y patong-patong

may tatak: "Naglilingkod maging

sino ka man", aba'y kaygaling

sana'y tagos sa diwa natin

at puso ang gayong pagtingin

- gregoriovbituinjr.

07.04.2025

Ulat ng grupo hinggil sa torture

CAT - Convention Against Torture

ULAT NG GRUPO HINGGIL SA TORTURE

(binigkas para sa isa sa walong thematic groupings sa workshop sa CHR)

Anti-Torture Act na'y naisabatas

nagdaan na'y labing-anim na taon

nakasuhan ay iisa pa lamang

nag-tortyur kay Jeremy Corre iyon

niratipika ng bansa ang OPCAT

to prevent torture, at may NPM pa

ang National Preventive Mechanism

na CHR daw ay maitalaga

may panukalang batas sa NPM

sa Kongreso't Senado'y naitanim

na dapat maging ganap na batas na

upang kulungan ay nabibisita

upang walang torture na magaganap

at walang nakabilanggong maharap

sa tortyur na talaga ngang pahirap

sana nga ang bayan ito'y magagap

jail decongestion ay dapat i-address 

anti-terror act ay dapat maalis

bilanggo'y huwag ituring na ipis

sila'y tao ring di dapat matiris

- gregoriovbituinjr.

07.04.2025

Pahimakas kay kasamang Rod

PAHIMAKAS KAY KASAMANG ROD

(binigkas ng makatang gala sa pugay-parangal)

sa iyo, kasama, pagpupugay

sa pagpapatibay mo ng hanay

sa adhikaing lipunang pantay

para sa masa, misyon mo'y lantay

ating kasamang Rod Guarino

mahusay makitungo sa tao

kasama ng guro, prinsipyado

organisador siyang totoo

naging secgen namin sa BMP

naging pangulo namin sa XD

organisador pa ng TDC

at sa Ating Guro pa'y nagsilbi

salamat sa lahat ng nagawa

pinaglaban ang isyu ng madla

kasangga ng uring manggagawa

kaisa ng guro't maralita 

pakikibaka ang ibinunsod

ng pagkilos mo at paglilingkod

ginhawa ng masa'y tinaguyod

taasnoong pagpupugay, Ka Rod

- gregoriovbituinjr.

07.03.2025

* BMP - Bukluran ng Manggagawang Pilipino

* XDI - Ex-Political Detainees Initiative

* TDC - Teachers Dignity Coalition 

* Ating Guro party list

Nilay sa Fiesta Carnival

NILAY SA FIESTA CARNIVAL

kinakaya ko ang lahat

ang totoo'y di pa kaya

kunwari, kaya ko lahat

bagamat naluluha pa

kaya sa tambayan namin

ni misis ng isang beses

ay doon nagmuni-muni

ng salu-salong kaytamis

kanina, mga papeles

ay di ko maunawaan

bagamat naintindihan

ang sinabi ng kausap

di madali ang ganito

kunwari'y kinakaya ko

sa nakasamang totoo

pagpasensyahan po ako

di ko pa kaya? kaya pa?

kakayanin ko talaga

kahit na wala na siya

sana nga'y kayanin ko pa

- gregoriovbituinjr.

07.01.2025

P50 dagdag sahod sa Hulyo 18

P50 DAGDAG SAHOD SA HULYO 18

imbes na dalawang daang piso

dagdag sahod ay limampung piso

pabor ba ito sa mga grupo

ng manggagawa o ng obrero

mabuti nang may dagdag, sabi nga

ng kapitalista, kaysa wala

pabor ba ang uring manggagawa

na limos lang ang bigay na sadya

aba, ito'y sa NCR pa lang

paano ang nasa lalawigan

kaawa-awa ang kalagayan

ng mga lumikha ng lipunan

anong liit ng kanilang sahod

sa ekonomya, sila'y gulugod

likha ng likha, kayod ng kayod

kaysisipag sapatos ma'y pudpod

- gregoriovbituinjr.

07.01.2025

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, Hulyo 1, 2025, tampok na balita (headline) at pahina 2

Sa huling araw ng Hunyo

SA HULING ARAW NG HUNYO

pulos sulat

di maawat

pulos tulâ

ang mahabâ

ang pasensya

habang masa

ninanasa

ay hustisya

iyan pa rin

ang gagawin

tatapusin

ang labahin

magsasampay

magninilay

kahit panay 

luha't lumbay

diwa'y tuon

sa nilayon

inspirasyon

yaong misyon

basahin mo

ang akdâ ko

kahit ako

ay ganito

pag nahagip

ang nalirip

naiisip

ang nasagip

tapusin na

ang giyera

mundo nawa'y

pumayapa

- gregoriovbituinjr.

06.30.2025

Keychain

KEYCHAIN

tila isa na niyang pamana

ang keychain na may aming larawan

ito'y isang remembrance talaga

na aking dapat pakaingatan

gagamitin ko na rin ang susi

sino pa nga bang gagamit nito?

mga Mulawin ba't mga Sangre?

gayong sila'y nasa ibang mundo

ang keychain ay naroon sa kitchen

kung pakikinggan mo'y magkatugma

keychain, nasa kitchen, walang chicken

sa pagtutugma'y nakatutuwa

buti't itong aking diwa'y gising

sa panahong kaysarap magsulat

mamaya'y tiyak nang mahihimbing

upang bukas muli ay magmulat

- gregoriovbituinjr.

06.30.2025

Bagong gupit, bagong pagharap sa buhay

BAGONG GUPIT, BAGONG PAGHARAP SA BUHAY

pagdating sa lungsod, plano kong magpagupit

tanda iyon ng bagong pagharap sa buhay

semikalbo ang sa barbero ay sinambit 

at ako nama'y ginupitan niyang tunay

haharapin ang buhay nang wala si misis

haharap sa buhay nang wala ang kabiyak

hindi araw-gabing laging paghihinagpis

dapat patuloy ang buhay sa tinatahak

bagamat may lumbay sa kanyang pagkawala

subalit minsan nga'y aking naitatanong

ilang taon kaya bago muling sumigla?

tulad ng puno bang taon din kung yumabong?

magpapatuloy ang buhay, titindig ako

haharapin anumang sigwa ang dumatal

ayaw ni misis na napapabayaan ko

ang sarili, salamat sa payo ni mahal

- gregoriovbituinjr.

06.29.2025

Subic, sakop pa ba ng U.S.?

SUBIC, SAKOP PA BA NG U.S.?

natanggal higit tatlong dekada na

ang base militar ng Amerika

may panukala mga solon nila:

Subic ay gawing imbakan ng bala

Pilipinas ba'y kanila pang sakop?

ang ating bansa ba'y bahag ang buntot?

ay, tayo pa ba'y kanila pang sakop?

balita itong nakabuburaot

di ba't iyang base na'y pinatalsik

kasama na pati ang Clark at Subic

bantang digmaan ay kanilang hibik

habang tayo rito'y nananahimik

panukala nila'y ating tutulan

halina't kumilos na, kababayan

baka madamay pa ang mamamayan

sa gerang di naman natin digmaan

- gregoriovbituinjr.

06.29.2025

* ulat mula sa pahayagang Abante, Hunyo 29, 2025, pahina 3

Pagkatha

PAGKATHA

ang pagkatha'y kawili-wili

ngunit pagbabakasakali

sapagkat madalas madugo

ang pinagdaanang proseso

dugo't pawis ang kumakatas

animo'y ritwal ng pag-utas

mainit ay nangangaligkig

pinagpawisan sa malamig

itim na tinta'y pumupula

at sa kwaderno'y nagmamantsa

kayraming dukhang humihibik

na parang kandilang tumirik

sinulat ang dama ng api 

siniwalat ang namumuni

- gregoriovbituinjr.

06.29.2025

Apoy

APOY

nagluluto ba ng inapuy

o niluluto ay sinangrag

napatitig ako sa apoy

nakatulala, di tuminag

nakakatula ng nalirip

na araw-gabing ginagawa

anumang makita't maisip

na isyu't paksa'y kumakatha

karaniwan man ang usapin

o pambihira man ang isyu

agad na iyong ninilayin

nang malikha'y tula o kwento

sinangrag pala ang ininit

na inagahan ko't ininom

sa sarap ako'y napapikit

nag-almusal na rin at gutom

- gregoriovbituinjr.

06.26.2025

* mapapanood ang maikling bidyo sa kawing na: https://www.facebook.com/share/v/19F9gSyAxe/ 

Imortal

IMORTAL

sa akin, ikaw na'y imortal

ganyan kita ituring, mahal

sa puso ko, ika'y espesyal

na nilagay ko sa pedestal

nasa dampi ka nitong hangin

nasa ulap sa papawirin

akin kitang titingalain

bituin sa gabing madilim

di mauubos ang salita

kahit maupos ang kandila

imortal ka sa puso't diwa

at buhay ka sa aking tula

ang buti mong taglay palagi

ang kaysarap hagkan mong labi

ang kaygandang mukha mo't ngiti

sa puso ko'y mananatili

- gregoriovbituinjr.

06.24.2025

* larawan mula sa google

Nakakapanibago ang lahat

NAKAKAPANIBAGO ANG LAHAT

nakakapanibago ang lahat

ay, di na pangkaraniwang araw

ang araw-araw na di ko sukat

akalaing lalaging mapanglaw

binubuhay na lang ang makatâ

ng kanyang kasipagang tumulâ

na samutsari ang pinapaksa

para kay misis, para sa madla

kaylambing niyang ngiti'y wala na

di na marinig ang kanyang tawa

kayakap matulog ay wala na

nilalambing-lambing ko'y wala na

buti't may Taliba pa ring dyaryo

na daluyan nitong tula't kwento

para sa dukha't uring obrero

na asahan pong itutuloy ko

sa uri't bayan pa'y maglilingkod

sariling wika'y itataguyod

ikampanyang itaas ang sahod

kahit ang sapatos ko na'y pudpod

- gregoriovbituinjr

06.23.2025

Pagkakape ng sinangrag

PAGKAKAPE NG SINANGRAG

kung tapuy ay rice wine, ang sinangrag

ay rice coffee, bigas na sinangag

hanggang masunog, pinakuluan

sa tubig nang maging kape naman

tatak sa tasa, may sinasabi

naroon ay "This is you. This is me."

nagsinangrag umaga at gabi

sa sarap nito'y di magsisisi

isa lamang sa natutunan ko

kaysarap, nalasahang totoo

panlinis pa raw ng tiyan ito

pampatatag ng katawa't buto

noong araw, walang gatas kundi am

mula sa bagong aning palay man

nabuhay rito ang kabataan

kaya malalakas ang katawan

maganda ang epekto sa ating

kalusugan, kaygandang inumin

natutunang ito'y gagamitin

upang ang iba'y makainom din

- gregoriovbituinjr.

06.23.2025

Dalawang tulos ng kandila

DALAWANG TULOS NG KANDILA

may dalawang tulos ng kandila

sa tabi ng kanyang hinimlayan

habang naritong sinasariwa

ang aming mga pinagdaanan

tila nakatindig lang ang apoy

di makasayaw dito sa silid

habang dama ko'y kapoy na kapoy

at luha sa pisngi'y nangingilid

tila kami ni misis ang tulos

ng kandila, magkasama lagi,

na balang araw ay mauupos

ngunit pagsinta'y mananatili

sing-init ng apoy ang pag-ibig

di magmamaliw kahit maglaon

na mananaig kahit malamig

ay, kahit malamig ang panahon

- gregoriovbituinjr.

06.21.2025

Nilay

NILAY

di lang ilang araw pagod

di lang ilang araw puyat 

kundi ilang araw tulala

ay, baka di lang ilang araw

baka ilang linggong tulala

baka ilang buwang tulala

subalit dapat magpalakas

at makapag-isip ng tama

dapat huwag magpagutom

huwag laging matutulala

dinggin ang bawat paalala

ni misis, sarili'y ingatan

ay, di ko sukat akalaing

kay-aga niyang mawawala

sa edad apatnapu't isa

ay kay-aga niyang nawala

dalawang beses naospital 

nang tumama sa kanya'y blood clot

kung saan namuo ang dugo

ang una'y sa kanyang bituka

na nilunasan ng blood thinner

ikalawa'y doon sa utak

pagitan ng vein at artery

pagsasama nami'y napugto

nang kanyang buhay ay naglaho

ay, di ko sukat akalaing

kay-aga niyang mawawala 

sa edad na kwarenta'y uno

buhay niya'y agad naglaho

- gregoriovbituinjr.

06.18.2025 

Payo sa tulad kong Libra

PAYO SA TULAD KONG LIBRA

tinapik ako ng malamig na hangin

tulad ng pagtapik ni misis sa akin

habang may musika sa silid ng lumbay

may naggigitara habang naglalamay

di ako naniniwala sa horoscope

subalit payo nito ay tila angkop

gamot daw sa lungkot ang ihip ng hangin

tulad ng tumapik na hangin sa akin

nakahiligan kong bumili ng dyaryo

nagsasagot ng palaisipan dito

sa Bulgar, may horoscope itong katabi

na minsan, mababasa ko ang sinabi

oo, isa akong Libra, Oktubre Dos

kaya horoscope ko'y binasa kong lubos

salamat po sa payo nitong kaysidhi

sa panahon ngayong nagdadalamhati

- gregoriovbituinjr.

06.19.2025

* mula sa horoscope sa pahayagang Bulgar, June 17, 2025, p.9

Gawaing pagsasalin

GAWAING PAGSASALIN

nang maiburol si ama 

noong nakaraang taon

may gawaing pagsasalin

ako noong tinatapos

nang ibinurol si misis

na namatay din sa sakit

may gawaing pagsasalin

ako ngayong tinatapos

nitong Marso'y inilunsad

ang aklat kong isinalin

ilang taong nakaraan

ay tatlong aklat pambata

magmula sa wikang Ingles

ay isasa-Filipino

maging tapat sa pagsalin

at maunawaan ito

pagsasalin ay trabaho

kong pinagkakakitaan

trabaho'y tuloy, panahon

man ng pagdadalamhati

may deadline, nais tapusin

kahit nasa burol man din

isang gawaing niyakap

ng buong puso't layunin

- gregoriovbituinjr.

06.17.2025

Kay Libay, mula sa Kamalaysayan

KAY LIBAY, MULA SA KAMALAYSAYAN

naging bahagi rin si Libay ng Kamalaysayan

o Kaisahan sa Kamalayan sa Kasaysayan

bilang treasurer habang ako'y sekretaryo naman

noon pa, bago pa kami ikasal nang tuluyan

ang namayapang ama'y historyador kaya siya

ay nag-training sa NCCA para sa historya

o kasaysayan ng sariling pamayanan nila

sa Mountain Province, isulat ang kanilang kultura

habang sa akin ay Katipunan at Bonifacio

ang mga sulating makasaysayan ng Supremo

mga akda ni Gat Andres at Emilio Jacinto

pati Kartilya ng Katipunan ay sinaulo

pinapangarap naming ang bayan ay may liberty

mula sa mga pagsasamantala't pang-aapi

ngunit wala na, wala na ang aming si Liberty

alay ay dasal "From Your Kamalaysayan Family"

- gregoriovbituinjr.

06.16.2025

* ang litrato ay kuha mula sa ibinigay ni kasamang Dado Sta. Ana kay Greg sa panahon ng pagdadalamhati

* NCCA - National Commission on Culture and the Arts

Unang gabi ng lamay

 

UNANG GABI NG LAMAY

hapon nang tumawag sa akin ang punerarya

ready for viewing na raw, pwede na raw pumunta

nakahiga na si misis sa kanyang himlayan

habang ako'y nangangatal sa aking nagisnan

di ako makapaniwala sa nangyayari

loob ko'y lumuluha, di ako mapakali

tulala pa rin, nagdatingan man ang marami

sa labi ko'y walang lumabas, walang masabi

nagdatingan ang mga Climate Walker sa lamay

at pinadama ang kanilang pakikiramay

noon nga si misis ay kanilang nasilayan

nang maglakad kaming Maynila hanggang Tacloban

ika nga namin, kami nga'y magkakaPAAtid

adbokasya'y paglalakad, isyu'y hinahatid

sa napupuntahan ay ipinauunawa

tulad na lang ng isyung climate justice sa madla

pasasalamat ko'y sa tula na lang dinaan

nanginginig pa rin at nagugulumihanan

nakakatula man, ako'y natulala pa rin

wala na si misis ay di sukat akalain

- gregoriovbituinjr.

06.15.2025

Dad, Happy Father's Day po in Heaven

DAD, HAPPY FATHER'S DAY PO IN HEAVEN

Dad, Happy Father's Day po in Heaven

Thanks po sa ginawa n'yo sa amin

noong kayo pa po'y nabubuhay

upang kami'y lumaking matibay

aming edukasyon ay tiniyak

at pinalaki kaming marangal

natuto sa mga pangaral mo

na tindigan ang aming prinsipyo

sa gulang mong walumpu't dalawa

nang sa ospital ay pumanaw ka

mahigit isang taon na ngayon

nang sa piling, mawala ka noon

maraming maraming salamat, Dad

at kami'y pinalaking matatag

ngayon, ginugunita ka namin

Dad, Happy Father's Day po in Heaven

- gregoriovbituinjr.

06.15.2025

* litrato mula sa google

Panimdim

PANIMDIM

kaysakit sa dibdib, di siya maiburol

pagkat di pa buo ang bayad sa ospital

sa ganito nilang sistema, ako'y tutol

dalawang araw sa morgue, ganyan katagal

sana ospital aming mapakiusapan

kamag-anak, kaibigan na'y nagpaikot

upang makaambag sa pagkakagastusan

habang nahaharap sa panibagong gusot

ang mga nangyayari'y talagang kaysaklap

ay, maninikluhod na ako sa kanila!

promissory note ay ginawa naming ganap

dalawampu't anim na doktor mapapirma

tila nakabitin pa rin kami sa ere

sana may paraang agad magawa kami

- gregoriovbituinjr.

06.13.2025 ng madaling araw

CLAYGO - Clean As You Go

CLAYGO - Clean As You Go

magandang panuntuan ang CLAYGO

na kahulugan ay Clean As You Go

una kong nakita sa kantina

ng ospital at nang mabisita

ang napuntahan kong opisina

ganito'y una kong naranasan

bilang obrero sa pagawaan

ilang dekada nang nakaraan

di man nasulat noon ang CLAYGO

disiplina namin ay ganito

waiter kasi noon ay di uso

at di dapat astang senyorito

mag-aayos ng pinagkainan

ay yaong kumain, ikaw mismo

hanggang ngayon, ito'y aking dala

kahit pa saan ako magpunta

di sa restoran, kundi sa erya

ng manggagawa't maralita pa

sa panuntunang ito'y salamat

na sana'y magamit din ng bawat

opisina upang walang kalat

ginamit mo, hugasan mo dapat

- gregoriovbituinjr.

06.10.2025

* litratong kuha ng makatang gala sa kantina ng St. Luke's Medical Center, QC, at sa opisina ng Philippine Movement for Climate Justice (PMCJ)

Ang payo ni Mang Nilo

ANG PAYO NI MANG NILO

minsan, sa komiks nagmumungkahi

ng ideyang iyong mapupuri

tulad kay Mang Nilo pag sinuri

ang komiks na Bugoy ng may ngiti

nang makabawas sa mga hikbi

pinaksa niya'y riding-in-tandem

na ginamit madalas sa krimen

dalawang tao, pawang salarin

isa, motor ay patatakbuhin

isa pa, target ay babarilin

payo ni Mang Nilo ay pakinggan

ibahin daw ang disenyo naman

ng motor, upuan ay iksian

malaki ang gulong sa hulihan

wala ring kaangkas sa likuran

disenyong pang-isahan talaga

na dinadaan lang sa patawa

subalit nagmumungkahi siya

sino ang makikinig sa kanya?

nang riding-in-tandem, mawala na

- gregoriovbituinjr.

06.10.2025

* komiks mula sa pahayagang Pang-Masa, Hunyo 10, 2025, p.7

Payò ng mga ninunò

PAYÒ NG MGA NINUNÒ

aral ng mga ninunò

sana'y atin pang mahangò

huwag hayaang maglahò

ang kanilang mga payò

- gregoriovbituinjr.

06.10.2025

* lahok sa isang patimpalak sa dalit

Usapang keso

Usapang keso

Makasarap ba ang keso?

Sino kanyang binebeso?

Makamasa bang totoo?

O masa'y nagoyo nito?

O baka sara-sarado?

Kasintunog ng Senado?

Sinara ng hepe nito

Ang pinagbilhan ng keso?

O BugBog Man ay Sarado?

Pagkat natunaw ang keso?

Gayong may heart naman ito

Walang puso ba, ikamo?

Paumanhin sa tanong ko

Pagkat bansa'y nagugulo

Makasara daw sa pwesto

Makasarap na raw dito

Marahil duwag ang ulo

Pinuno pa naman ito

Urong bayag, O, bayan ko

Anong gagawin ng tao?

Ah, pababain sa pwesto

Ang di na lingkod ng tao

Na naging ganid sa keso

Este, suwapang sa pwesto

- gbj

06.07.2025

Libreng libing, sana libreng pagpapaospital din

LIBRENG LIBING, SANA LIBRENG PAGPAPAOSPITAL DIN

parang pampalubag loob na lang sa masa

sa ilalim ng kapitalistang sistema

iyang libreng libing para sa mahihirap

na aprub na raw sa Senado, anang ulat

kung kaya naman pala ang libreng libing

para sa mahihirap ay baka kaya rin

nilang magpasa ng batas na para naman

sa libreng paospital ng dukhang maysakit

kung dukha'y may libreng libing kapag namatay

sana dukhang maysakit ay libreng mabuhay

subalit sa ilalim ng lipunang ito

lahat pinagkakakitaan ng negosyo

pati na ang karapatan sa kalusugan

ay di na karapatan, dapat mong bayaran

at dapat pa'y kwalipikado kang mahirap

para sa Indigent Funeral Package nila

sino kayang mahirap ang kwalipikado?

yaong buto't balat na't payat na totoo?

yaon bang walang kayod, walang sinusweldo?

na sa barungbarong lang nakatira ito?

bagamat may batas na Cheaper Medicine Act

murang gamot imbes libreng gamot sa dukha

may Free Indigent Hospitalization Act ba?

libreng pagpapaospital na gagaling sila?

walang libre sa kapitalistang sistema

dapat sa karapatan mo sila'y kumita

dapat sa ganitong sistema'y palitan na

at maralita'y magrebolusyon talaga

- gregoriovbituinjr.

06.07.2025

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, Hunyo 3, 2025, pahina 2

Ibang pagkatao'y huwag hanapin sa akin

IBANG PAGKATAO'Y HUWAG HANAPIN SA AKIN

pag inisip mong maging negosyante ako

o ang maging kapitalista sa obrero 

o sa isang kumpanya ay maging C.E.O

ay baka ibang tao ang hinahanap mo

pag hiniling mong lagi akong nakabarong

o nakapolo, o mukhang disente roon

pumuti pa't kuminis ang balat ko ngayon

ay baka ibang tao ang hanap mong iyon

mapapalitan ko ba ang anyo't sarili

dahil iyon ang kanilang gusto't sinabi

baka ibang tao ang hanap nila dini

kung sino ako ay di ko maiwawaksi

tunay namang bawat isa'y dapat umunlad

subalit kapitalista'y di ko katulad

pag nagnegosyo ba'y tanda na ng pag-unlad?

habang karapata'y niyurakan nang lantad?

ibang tao'y huwag mong hanapin sa akin

di ko mababago ang katauhang angkin

kung ibang pagkatao'y aking gagayahin

aba'y di ako iyon ang dapat isipin

- gregoriovbituinjr.

06.07.2025

* CEO - Chief Executive Officer

Katapatan

KATAPATAN

katapatan sa rebolusyon at pag-ibig

panata iyan ng makatang tumitindig

sa prinsipyong patas, sa dukha'y kapitbisig 

kahit pa siya'y isang tuka, sampung kahig

tapat ang makatâ sa larangang pinasok

rebolusyon man o pag-aasawa'y tumbok

makata'y tapat kahit kanyang ikalugmok

nakikipaghamok ma't laksa ang pagsubok

abang makata'y aayaw magsalawahan

sumandali nating hibik niya'y pakinggan:

"iyan na ang buhay ko hanggang kamatayan"

"makata'y kikilos ng buong katapatan"

ganyan natin tingnan ang buhay ng makatâ 

ganyan hahangaan ng nagbabasang madlâ

katapatan niyang di maipagkailâ

lalo't sa bandila't altar siya'y sumumpâ

- gregoriovbituinjr.

06.07.2025

* litratong kuha sa isang pagpupulong ng Philippines-Cuba Cultural and Friendship Association (PhilCuba) ilang taon na ang nakararaan

Ang payo ni Inay

ANG PAYO NI INAY

tanda ko pa ang sinabi ni Inay noon

huwag mong basta pahihiramin ng payong

ang taong kilala ka lang pag umuulan

bagay na di ko pa noon maunawaan

tulad ngayong tag-ulan o kaytinding sigwa

sa pagsaklolo, ako kaya'y nakahanda

aba'y dapat may sarili rin silang payong

mawawalan ako pag pinahiram iyon

subalit payo niya'y naunawaan ko

pag binaha ka, sinong tutulong sa iyo

katotong tunay man ay kayhirap mahanap

katotohanan itong marahil kaysaklap

payo rin niya'y matutong magpasalamat

munti man ang tulong sa problemang kaybigat

pag nabigyang lunas, ang puso mo'y palagay

tulungan din ang nangangailangang tunay

maraming salamat sa sinumang nag-ambag

ng tulong sa asawa kong nasa ospital

ang payong ninyo'y pinahiram sa tulad ko

na nasa unos ng buhay, kaytinding bagyo

salamat, payong na ito ay ibabalik

upang magamit ng sinumang humihibik 

ng tulong sa panahong kinakailangan

iyan ang pangako ng makatâ ng bayan

- gregoriovbituinjr.

06.06.2025

* litrato mula sa google

Nilay ng tibak na Spartan

NILAY NG TIBAK NA SPARTAN

kahit nadarama ang panghihina

ay malakas pa rin, di nanlalata

kunwari ay walang nararamdaman

kahit na nanghihina ang katawan

ano nga kaya ang nasasadiwa 

ng tibak na Spartan at makatâ 

di raw nanghihina, laging palaban

at mandirigma sa larangang tangan

subalit dapat din namang isipin

kaligtasan at kalusugan natin

mula ulo, katawan, hanggang paa

huwag ipagkaila ang nadama

pag ulo'y masakit o nahihilo

sa isang tabi'y uupo lang ako

nagpapahinga, iinom ng gamot

upang lumakas, upang di manlambot

pagkat di dapat makita ng madla

na tulad kong tibak ay nanghihina

agad nang gagamutin ang sarili

kaya sa iba'y di na nagsasabi 

sakaling mata'y bigla lang pumikit

mamamatay akong di mababatid

subalit tula ko'y di mamamatay

balang araw, babasahin ding tunay

- gregoriovbituinjr.

06.06.2025

Dalawang aklat ng glosari

DALAWANG AKLAT NG GLOSARI

dinaluhan ko minsan sa UP

ang isang forum sa pagsasalin

doon ay akin namang nabili

ang dalawang aklat ng glosari

muling nabuhay yaong mithiin

kong mag-ambag sa sariling wika

mga librong ito'y babasahin

upang kaalama'y palaguin

iambag sa pagkwento't pagtula

ang mga salita kong nalaman

lumawak ang kabatira't diwa

sa glosari ng mga salita

na hinggil sa pagpaplanong urban

at rehiyonal, sa paggawa ng

damit, kaygandang maunawaan

ng tulad kong makata ng bayan

- gregoriovbituinjr.

06.06.2025

* nabili ang 2 aklat sa forum ng Kasalin Network, sa Gimenez Gallery, UP Diliman, Mayo 27, 2025

Wika't adhika

WIKA'T ADHIKA

aking adhika

bilang makatâ 

sariling wika'y

isulong pa nga

sa kwento, tula,

dagli't pabula

lumang salita

bagong kataga

ang tagubilin

ay paunlarin

ating gamitin

ang wikang atin

sa bawat kathâ

sa bawat likhâ

sa bawat akdâ

bilang makatâ 

banal na layon

para sa nasyon

pag-unlad niyon 

yakap ko't misyon 

- gregoriovbituinjr.

06.04.2025

* ang sanligan o background ay mula sa pahayagang Bulgar, Hunyo 4, 2025, pahina 9

Puwing at langgam

PUWING AT LANGGAM

kasabihan ng ating ninuno:

maliit lang ang nakapupuwing

sa atin ay mahalagang payo

upang di tayo api-apihin

kikilos din tayong parang langgam

gaya'y masipag na manggagawa

kakagatin yaong mapang-uyam

hanggang mata nila'y magsiluha

pag mga aktibistang Spartan

tulad ko'y sama-samang kikilos

ay babaguhin itong lipunan

wawakasan ang pambubusabos

maliit man ang tingin sa atin

kung kikilos tayong sama-sama

parang langgam nating kakagatin

at pupuwingan iyang burgesya

- gregoriovbituinjr.

06.04.2025

* litratong kuha ng makatang gala

Ang pesbuk bilang diary

ANG PESBUK BILANG DIARY

talaarawan o diary na

itong pesbuk ng nasasaisip

dito na nilalagay ang kathang

sanaysay, kwento't tulang naliriip

anumang balita ang nasagap

anumang nangyari sa paligid

anumang paksa ng mahihirap 

o anumang isyu ang nabatid

nababasa ng tanan ang tulang

galing sa puso't may tugma't sukat

kwento't sanaysay para sa madlang

pinaglilingkura't sinusulat

paumanhin po sa mambabasa

kung personal ang laman ng pesbuk

ako nama'y makatâ ng masa

na binabahagi'y ang naarok

pagkat personal ko'y pulitikal

bilang tibak, makatang Spartan

pagkat pulitika ko'y personal 

buhay ay para sa sambayanan 

- gregoriovbituinjr.

06.03.2025

Ang Kawasaki at ang pinasukan kong PECCO

ANG KAWASAKI AT ANG PINASUKAN KONG PECCO

Mahigpit akong nakikiisa sa mga manggagawa ng Kawasaki United Labor Union (KULU) na nakawelga ngayon na ipinaglalaban ang kanilang mga karapatan! Taaskamaong pagpupugay sa inyo! Uring manggagawa, hukbong mapagpalaya!

Malapit sa akin ang mga manggagawa ng Kawasaki dahil tatlong taon din akong pumapasok sa gate ng Kawasaki nang nagtatrabaho pa ako. Nasa loob kasi ng compound ng Kawasaki ang aming pabrika, o nasa loob ang right of way patungong trabaho.

Naging manggagawa ako ng tatlong taon bilang machine operator sa Metal Press Department ng Precision Engineered Components Corporation (PECCO) sa Alabang, Muntinlupa noong Pebrero 1989 hanggang Pebrero 1992. Kagagaling ko lang ng training ng anim na buwan sa isang pabrika sa Japan, Hulyo 1988 - Enero 1989. Tinawagan ako ng kumpanya upang magtrabaho sa PECCO at nag-umpisang magtrabaho roon. Edad 20 ako noon.

Bibiyahe ako mula Sampaloc, Maynila, at sasakay ng Pasay Rotonda, at mula roon ay magdi-dyip biyaheng Alabang - Kaliwa. Mula sa dyip ay sa harap ng Kawasaki ako bababa papunta sa aming pabrika kaya hindi iba sa akin ang Kawasaki. Nag-resign ako matapos ang tatlong taon upang mag-aral sa kolehiyo. At sa unibersidad ko na natagpuan ang landas na akin ngayong tinatahak bilang aktibistang Spartan.

Kaya marubdob ang aking pakikiisa sa laban ng mga manggagawa ng Kawasaki bagamat hindi pa ako nakakapunta sa kanilang welga dahil sa pagbabantay kay misis sa ospital dahil siya'y na-stroke. 

Matapos ang anim na buwan ay naging regular na manggagawa ako sa PECCO, 1989, sa taon nang maipasa ang Herrera Law, na dahilan kaya lumaganap ang sistemang kontraktwalisasyon.

Nabatid ko kalaunan na napalitan na ang pangalang PECCO, kaya wala na ang PECCO ngayon.

Mabuhay ang mga manggagawa ng Kawasaki! Mabuhay ang uring manggagawa!

- gregoriovbituinjr.

06.01.2025

* litrato mula sa kawing na: https://www.facebook.com/LukeEspirituPH 

Anag-ag at dapat walang gitling sa ika

ANAG-AG AT DAPAT WALANG GITLING SA IKA

ako'y natigilan sa "Malabong liwanag"

tanong yaon sa Tatlumpu't isa Pahalang

sa krosword nitong Pilipino Star Ngayon

pagkat may tatlong sagot na simula ay "A":

salitang ANINAW, ANINAG, at ANAG-AG

at ANAG-AG ang lumabas na tamang sagot

subalit sa Dalawampu Pahalang naman

bakit may gitling sa "ika-sampung bahagi"

aba'y nakasanayan na ang gayong mali

habang walang matang sa mali'y nagsusuri

bilang makatâ kaya iyon pinapansin

ang "ika" ay isang panlaping kinakabit

sa salitang ugat kaya idinidikit

ito ng walang gitling, at sa balarila

kung numero na saka lalagyan ng gitling

ang wasto ay ikasampu, di ika-sampu

pag numero, ika-10, di ika10

dapat matuto sa paggamit nitong gitling

lalo sa panlaping" ika", tandaan natin

ang mali punahin, ang wasto pairalin

- gregoriovbituinjr.

06.01.2025

* palaisipan mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Mayo 31, 2025, pahina 11

Pahimakas kay Ka Freddie Aguilar

PAHIMAKAS KAY KA FREDDIE AGUILAR

bata pa lang ako nang marinig ko't mapanood

na nanalo sa internasyunal ang kanyang ANAK

sa Student Canteen yata iyon nang mapakinggan

nang premyadong pyesa'y inawit ni Freddie Aguilar

nineteen eighty eight noong ako'y magtungo sa Japan

bilang iskolar, on-the-job training, anim na buwan

pinadalhan ako ng cassette tape ng aking ama

ng mga kanta ng Boyfriends at ni Freddie Aguilar

nang pinatugtog ko sa pabrikang pinaglingkuran

ay gustong-gusto ng mga Hapon na manggagawa

ang melodiya o himig ng ANAK na narinig

at proud ako bilang Pinoy doon, nakakikilig

nang maglaon, nadagdagan ang liriko ng Anak

inspirasyon itong sa aking pagkatha'y nagtulak

kaya ako'y kanyang tagapakinig na masugid

bukod sa Anak, kayrami niyang kaygandang awit

dapat gawaran ng National Artist si Ka Freddie

ngunit noong nabubuhay pa'y di iyon nangyari

sa puso ng marami, siya na'y national artist

mga awit niya'y maipagmamalaking labis

paalam, Ka Freddie, taaskamaong pagpupugay

mga awit mo'y mananatili, di mamamatay 

sa tulad kong makata ay inspirasyon kang tunay

maraming salamat sa mga awit mong kayhusay

- gregoriovbituinjr.

05.29.2025

* litrato mula sa google