Diskriminasyon (?) sa unang araw sa ospital

DISKRIMINASYON (?) SA UNANG ARAW SA OSPITAL

Abril 3, 2025 ng umaga nang isinugod namin si misis sa ospital. Hindi na niya maigalaw ang kanyang kanang braso, kamay, hita, binti hanggang paa.

Dinala siya sa Emergency Room. Nagkaroon na pala siya ng stroke, ayon sa mga doktor na tumingin sa kanya. Kaya pala, nasa likod ng kanilang jacket ay nakasulat ang Stroke Team.

Nandito rin kami sa ospital na ito ng 49 na araw noong Oktubre hanggang Disyembre 2024 dahil sa nakitang blood clot sa kanyang bituka. Makakalabas lang kami, ayon sa head ng billing section, pag nabayaran na namin ng buo ang hospital bill, at sa professional fees ng mga doktor ay kung papayag sila. Tumagal kami ng ilang araw pa sa ospital dahil upang mapapirmahan sa 14 doktor niya ang promissory note na magbabayad kami ng professional fee sa Enero 15, 2025, na nagawa naman. P2.1M sa hospital bill, at P900,000 sa professional fee ng mga doktor. Na P3M kung susumahin.

Bandang ikalima o ikaanim ng gabi ng Abril 3, dumating ang taga-inhouse billing ng ospital. Naroon si Mr. M. na head ng billing at si Ms. MA na staff doon. Sinabi nilang walang bakanteng kwarto, tulad ng sinabi ng taga-ER. Subalit kasunod noon ay sinabi niyang dahil walang kwarto, maaari kaming umalis at kumuha ng kwarto sa ibang ospital. Lohikal naman ang sinabi niya, kung hindi kami naospital doon noon.

Sa isip ko lang naman, sa isip ko lang: Noon kasing 49 days namin noong 2024, na-redtag na kami ng dalawang beses sa ospital, at nakalabas lang kami thru promissory note noong Disyembre 10, 2024.

Kaya marahil, naiisip ng mga ito, ito na naman ang dalawang ito na walang kadala-dala. Maraming utang at hindi makabayad sa tamang oras.

Marahil iyan ang nasa isip nila kaya nasabi nilang lumipat kami ng ospital dahil walang kwartong available. Hindi ba diskriminasyon iyan, o wasto lang ang sinabi nila upang hindi kami mahirapan sa pagbabayad?

Hindi lang ako ang kausap, bagamat sa akin nakatingin. Naroon din ang ka-officemate ni misis, at si misis mismo habang nakahiga. Pagkaalis ng mga taga-billing, napag-usapan namin ni misis iyon. Tanong niya, lilipat ba tayo? Na di ko agad nasagot.

Kung gagamitin ang emergency na sasakyan ng ospital tungo sa isang ospital, ayon sa taga-ER, P18,000.

Lumabas muna ako at naiwan ang ka-officemate ni misis na si R upang magbantay dahil isa lang ang pwedeng bantay sa ER.

Maya-maya, tinawag ako ni R na may kakausap sa akin. Si Dr. O na dating doktor ni misis, bakit hindi pa raw kami mag-decide na magpa-admit, maghintay lang ng kwarto. Dahil doktor iyon ni misis, sumang-ayon agad ako, at pumirma ng admission.

Maya-maya, dumating na rin ang kuyang panganay ni misis. Bandang ikasampu ng gabi ng Abril 3, nadala na si misis sa NeuroCritical Care Unit ng ospital. Di kami pwedeng magbantay at dadalaw na lang sa visiting hours.

04.28.2025

Pag di na ako nakatula

PAG DI NA AKO NAKATULA

sabi ko sa kanila, pag ako'y di na tumulâ

mag-alala na't baka may nangyari sa makatâ

baka ako'y naospital, patay na, o nawalâ

lalo't adhika ko, bawat araw may tulang kathâ

ngunit sino ba naman ang nagbabasa sa akin?

may pakialam ba sila sa tula ko't gawain?

madali lang naman nila akong balewalain

makatang laging tulala, na di dapat pansinin

nais ko lang sa manggagawa't bayan ay mag-ambag

ng kakayahan kong inaalay nang buong tatag

lalo na't bawat tula'y tulay sa pagpapahayag

upang bako-bakong daan ay tuluyang mapatag

maraming salamat sa lahat, maraming salamat

habang itinutula ko anumang madalumat

- gregoriovbituinjr.

04.28.2025

Walang pag-aari

WALANG PAG-AARI

pribadong pag-aari ang ugat ng kahirapan

at isa iyang katotohanang matutuklasan

pag pinag-aralan ang ekonomya at lipunan

katotohanang dapat tumagos sa sambayanan

subalit di iyan tinatanggap ng mga sakim

sa kapangyarihan at ng may budhing maiitim

tulad ng trapo't kapitalistang dulot ay lagim

kasamaan at kadilimang karima-rimarim

bago pa si Marx ay mayroon nang Marcus Aurelius

noong unang panahon ay batid na nilang lubos

pribadong pag-aari'y sanhi ng pambubusabos

at pagyurak ng dangal ng mga dukha't hikahos

halina't katotohanang ito'y ipalaganap

baguhin na ang sistema nang malutas ang hirap

magagawa kung patuloy tayong magsusumikap

upang ating kamtin ang ginhawang pinapangarap

- gregoriovbituinjr.

04.17.2025

Bata, batay, bantay

BATA, BATAY, BANTAY

bata pa ako'y napag-aralan

sinong bayani't kabayanihan

kung saan kanilang pinaglaban

ang paglaya mula sa dayuhan

batay sa kasaysayan ng lahi

na kayraming bayaning nasawi

na paglaya ng bayan ang mithi

kalayaang dapat ipagwagi

kaya bantayan natin ang bansa

laban sa mga tuso't kuhila

tiyaking madla'y maging malaya

laban sa anumang pagbabanta

patuloy ang pagpapakasakit

sa masang ang buhay ay winaglit

patuloy tayong magmalasakit

upang ginhawa'y ating makamit

- gregoriovbituinjr.

04.16.2025

Bastos na kandidato sia

BASTOS NA KANDIDATO SIA

may bastos na kandidato

na ngayon ay tumatakbo

na vlogger ang sinisisi

imbes na kanyang sarili

binastos ang solo parent

na nais na makasiping

tila para siyang praning

eh, abogado pa man din

parang may toyo sa utak

nang-aapi't nanghahamak

di batid ang Safe Space Act

dapat kasuhan ang tunggak

sino siya? Ian Sia?

iyan siya, bastos siya!

di dapat iboto Sia

ng mamamayan, ng masa

- gregoriovbituinjr.

04.15.2025

* litrato mula sa Philippine Star, Abril 14, 2025, p.C2

Pinainom si alaga

PINAINOM SI ALAGA

bago umalis sa tahanan

at tumungo sa pupuntahan

ay akin munang pinainom

si alagang uhaw na uhaw

at sabay din kaming kumain

sa akin ang tiyan ng isda

sa kanya ang ulo't iba pa

na ginagawa sa tuwina

sa bahay siya tumatambay

sa tahanan ay nagbabantay

laban sa dagang sasalakay

sadyang alaga siyang tunay

madalas ako'y may bitbit na

kay alaga kapag umuwi

sabay na kakain talaga

may bigay ako kahit munti

- gregoriovbituinjr.

04.11.2025

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://www.facebook.com/share/v/1BdeeK3Vr2/ 

Pag-ambag ng dugo

PAG-AMBAG NG DUGO

nasalinan siya ng dugo ng Oktubre

nang maospital si misis hanggang Disyembre

ngayong Abril, nasa ospital muli kami

muling sinalinan ng dugo si Liberty

di na niya maigalaw ang paa't kamay

nakailang bag na rin ng dugo si Libay

lalo't hemoglobin niya'y kaybabang tunay

kaya naisip ko ring dugo'y makapagbigay

nang minsang makita ko ang Philippine Red Cross

sa isang mall ay nag-ambag na akong lubos

dugo ko'y binigay para sa mga kapos

five hundred CC lang, di naman mauubos

ang dugo kong B na dumaloy sa katawan

na nais kong iambag para sa sinuman

isang bag man lang sa loob ng tatlong buwan

nang may maitulong sa nangangailangan

panata ko na ngayong dugo ko'y iambag

upang sa pasyente'y may dugong maidagdag

upang may kailangan nito'y mapanatag 

tulad ni misis na sana'y magpakatatag

- gregoriovbituinjr.

04.09.2025

* kinatha sa Araw ng Kagitingan, Abril 9, 2025

* litratong kuha noong Marso 6, 2025

Bastos na pulitiko, huwag iboto

BASTOS NA PULITIKO, HUWAG IBOTO

bastos na pulitiko 

na walang pagkatao

huwag SIA iboto

di dapat ipanalo

ang tulad niyang bastos

sa etika ay kapos

ay dapat kinakalos

nang di tularang lubos

tila ba puso'y halang

sapagkat walang galang

nasa puso't isipan

ay pawang kalaswaan

ang mga trapong ulol

na ugali'y masahol

ay dapat pinupukol

ng bato ng pagtutol

ang tulad niya'y praning 

na mababa ang tingin

sa mga solo parent

abogadong libugin

akala'y macho siya

ay wala palang kwenta

ang pagkatao niya

lalo't bastos talaga

- gregoriovbituinjr.

04.09.2025

* sinulat sa Araw ng Kagitingan, Abril 9, 2025

* editoryal mula sa Bulgar, Abril 8, 2025. p.3

Tangi kong asam

TANGI KONG ASAM

tinitigan kita nang matagal

habang nakaratay sa ospital

hanggang ngayon ay natitigagal

loob ko'y di mapanatag, mahal

nakatitig sa iyong paghimbing

inaasam ko't tangi kong hiling

ay ang iyong agarang paggaling

upang kita'y muling makapiling

hinawakan ko ang iyong kamay

di mahigpit kundi malumanay

narito lang ako't nakabantay

bagamat di pa rin mapalagay

sana'y mapakinggan yaring samo

na muli ay magkasama tayo

hiling ko'y gumaling kang totoo

at mabigyang lunas ang sakit mo

- gregoriovbituinjr.

04.07.2025

Dalawang aklat na pumapaksa sa kalusugan

DALAWANG AKLAT NA PUMAPAKSA SA KALUSUGAN

Maikling sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr.

Pagkagaling ko sa ospital kanina nang dinalaw ko si misis na nakaratay sa banig ng karamdaman, ako'y lumisan doon bandang tanghaliang tapat.

Mula sa ospital ay sumakay na ako ng dyip puntang Gateway sa Cubao. Naglakad hanggang makarating sa Book Sale sa gilid ng Fiesta Carnival. Pumasok ako doon at agad na bumungad sa akin ang aklat na "40 Days of Hope for Healthcare Heroes" ni Amy K. Sorrells, BSN, RN. Ang RN ay registered nurse.

Naintriga ako sa mga salitang "Healthcare Heroes" lalo na't nasa ospital si misis na pinangangalagaan ng mga doktor at nars.

Isa pang aklat ang nakatawag pansin sa akin dahil sa nakasulat na A. Molotkov Poems, at agad isinama ko sa binili dahil bilang makata, nais kong basahin ang mga tula ng di ko kilalang awtor. Pag-uwi ko na sa bahay, saka ko na napansin ang pamagat, "Future Symptoms". Batid kong ang salitang symptoms ay may kaugnayan sa health o kalusugan.

Sa blurb nga sa likod ng aklat na ito ay nakasulat: In this stirring collection of poetry, A. Molotkov considers a country on the brink of collapse, plagued by virus and violence, haunted by history, asking of himself - and us - "How do I move / with my love / caught in concrete... How do I sing with all / this past / in my lungs?" Muli, tinukoy sa blurb ang dalawang salita: virus at lungs, na tumutukoy sa kalusugan at paghinga ng tao.

Ang "40 Days of Hope for Healthcare Heroes", may sukat na 5" x 7", at naglalaman ng 176 pahina (12 ang naka-Roman numeral), ay nagkakahalaga ng P130 habang ang "Future Symptoms: A. Molotkov Poems", may sukat na 6" x 9", at naglalaman ng 118 pahina, ay nagkakahalaga naman ng P70. Kaya bale P200 silang dalawa.

Marahil nga'y di ko bibilhin ang dalawang libro kung malakas si misis at wala sa ospital. Subalit nahikayat akong bilhin dahil sa kanyang kalagayan, at dahil na rin sa paksa hinggil sa kalusugan. Batid kong marami akong matututunan sa mga aklat na ito.

Nais ko silang basahin dahil sa isa na namang yugto sa buhay naming mag-asawa ang bumalik uli kami sa ospital. At ang mga librong ito'y tila ba nagbibigay sa akin ng pag-asa. Lalo na't noong panahon ng pandemya, maraming bayaning frontliners na dapat saluduhan.

pumapaksa nga sa kalusugan

ang dalawa kong nabiling aklat

na tagos sa puso ko't isipan

na talagang makapagmumulat

noong panahon pa ng pandemya

ang naririto nga'y pinapaksa

nars at doktor, bayani talaga

kinatha pa'y sanaysay at tula

bumulaga nga agad sa akin

sa Book Sale yaong nasabing libro

kaya di nag-atubiling bilhin

dagdag kaalaman pang totoo

"40 Days of Hope for Healthcare Heroes"

at "Future Symptoms: A. Molotkov Poems"

tiyak na maraming makakatas

pag binasa ko sa libreng oras

04.06.2025

Walang iwanan, O, aking sinta

WALANG IWANAN, O, AKING SINTA

ilang ulit na tayong naharap

sa anong tinding dagok ng palad

subalit tayo'y nagsusumikap

na pagsasama pa'y mapaunlad

sa altar noon tayo'y sumumpa

na walang iwanan, sa kabila

ng mga suliranin at sigwa

kasama sa hirap at ginhawa

tulad ngayon, nasa ospital ka

ginagawa ko ang lahat, sinta

ako ma'y naluluhang talaga

sa nangyayari sa iyo, sinta

di kita iiwan ang pangako

buong-buo ang aking pagsuyo

ang pag-ibig ko'y di maglalaho

sa problemang ito'y di susuko

sa pagsubok sana'y makalampas

sinta ko, ikaw ay magpalakas

mabibigyan ka ng tamang lunas

suliraning ito'y malulutas

- gregoriovbituinjr.

04.06.2025

Ang aklat para sa akin

ANG AKLAT PARA SA AKIN

pagbili ng libro'y nakahiligan
sa bookstore o mga book festival man
tungkol sa kasaysayan, pahayagan,
tula, kwento, sanaysay, panitikan

dahil ako'y makata, manunulat
ng mga tula't kwentong mapangmulat
na pampanitikan ang binubuklat
sari-saring akda'y binubulatlat

may dyaryong Taliba ng Maralita
kung saan kwento ko'y nalalathala
mga pahayag ng samahan, tula
na nais kong maisalibro din nga

balak kong makagawa ng nobela
hinggil sa pakikibaka ng masa
wawakasan ang bulok na sistema
wawakasan ang pagsasamantala

pangarap kong maisaaklat iyon
isa iyan sa dakila kong layon
na burgesya'y sa lupa maibaon
lipunang asam ay itayo ngayon

- gregoriovbituinjr.
04.05.2025

Istrok

ISTROK

di na niya maigalaw ang kanang braso

di rin maigalaw ang kanang hita't binti

pinagpahinga muna hanggang mag-umaga

nang di pa maigalaw, nagpaospital na

may bleeding sa pagitan ng artery at vein

sa utak, kung dati, may blood clot sa bituka

na inoperahan upang dugo'y lumabnaw

ngayon, may blood clot namang namuo sa utak

pitumpung porsyento raw ang nakaliligtas

sa istrok na nangyari sa asawang sinta

nawa, ang nangyari'y malusutan ni misis

aktibistang Spartan ay ito ang nais

naluluha na lamang ang makatang ito

tulala sa kawalan, isip ay paano

makaligtas si misis sa nangyaring ito

nawa'y gumaling pa si misis, aking samo

- gregoriovbituinjr.

04.04.2025

* litratong kuha ng makatang gala sa isang ospital

Paglalakbay sa bingit

PAGLALAKBAY SA BINGIT

lumulutang yaring diwa

sa langit ng pang-unawa

ang nasa dambana'y tula

ang nasa dibdib ay luha

nilalakbay bawat bingit

ng kahapong di maukit

mga planong inuugit

sa puso'y inilalapit

ang tula'y nakabubusog

sa diwa kong nayuyugyog

ngunit nagkalasog-lasog

nang ilang ulit nauntog

wala man sa toreng garing

sa pagkatha'y buong giting

na ang madla'y ginigising

sa mahabang pagkahimbing

- gregoriovbituinjr.

04.02.2025

* kinatha sa ika-237 kaarawan ng makatang Francisco Balagtas

Ngayong Araw ni Balagtas, nais kong magpasalamat

NGAYONG ARAW NI BALAGTAS, NAIS KONG MAGPASALAMAT

ngayong Araw ni Balagtas, / nais kong magpasalamat

sa lahat ng mga tulong / sa oras ng kalituhan

nang maospital si misis / sa matinding karamdaman

pinaaabot ko'y taos / sa pusong pasasalamat

hindi ko man matularan / ang idolo kong makata

subalit para sa akin, / bawat kathang tula'y tulay

tungo sa pakikibakang / sa tuwina'y naninilay

lalo't isyu't paksa iyon / ng manggagawa't dalita

di pa mabuti si misis / bagamat pumapasok na

sa trabaho bilang social / worker sa kanilang opis

subalit ayon sa doktor, / rare case ang kaso ni misis

kaya pag-uwi ako'y nars, / at di pabaya sa kanya

kwarenta'y nwebeng araw nga / kami noon sa ospital

may tumulong, may inutang, / may isinanlang titulo

presyong tatlong milyong piso'y / di ko alam papaano

unti-unting babayaran, / presyong nakatitigagal

sa dalawang NGO nga'y / sinubukan kong mag-aplay

subalit di pa matanggap / ang tibak na laging kapos

ngayong Araw ni Balagtas, / pasasalamat ko'y taos

sa mga pusong dakila / sa tinulong nilang tunay

- gregoriovbituinjr.

04.02.2025

Ang uod ay isang paruparo

ANG UOD AY ISANG PARUPARO

And just what the caterpillar thought her life was over, she began to fly. ~ Chuang Tzu

kaygandang talinghaga'y nabatid

na magandang payo sa sinumang

nahihirapan at nabubulid

sa dusang tila di makayanan

sino kaya ang nagsabi niyon

ng talinghagang tagos sa puso

si Chuang Tzu nang unang panahon

at isa sa Taoismo'y nagtayo

akala ng uod mamamatay

siya paglabas sa nakabalot

sa katawan, at nang magkamalay

ay naging paruparo ang uod

nakalipad na patungong langit

sa mga kampupot bumababa

noon ay laging minamaliit

ngayon kayganda, kamangha-mangha

tulad din ng ating suliranin

na animo'y di na malulutas

may buhay pa palang haharapin

tungo sa isang magandang bukas

- gregoriovbituinjr.

04.01.2025

* larawan mula sa google

Noli Me "Tangina"

NOLI ME "TANGINA"

si Rizal daw ang idolo ng ama

na hilig magtungayaw o magmura

inakda raw ay Noli Me "Tangina"

komiks na patama, kunwari'y kwela

sa biro, ako na lang ay natawa

iba rin talaga si Al Pedroche

na sinulat ay iba't ibang siste

nasa diwa'y gagawan ng diskarte

lalo't pasasaringan ay salbahe

isusulat anuman ang mangyari

meron bang El "Filibustanginamo"

sunod sa Noli Me "Tangina" nito

kawawa naman ang akda ni Lolo 

Pepe dahil sa biruang ganito

- gregoriovbituinjr.

04.01.2025

* tula batay sa komiks sa unang pahina ng Pilipino Star Ngayon, Marso 31, 2025