Gawaing pagsasalin

GAWAING PAGSASALIN

nang maiburol si ama 

noong nakaraang taon

may gawaing pagsasalin

ako noong tinatapos

nang ibinurol si misis

na namatay din sa sakit

may gawaing pagsasalin

ako ngayong tinatapos

nitong Marso'y inilunsad

ang aklat kong isinalin

ilang taong nakaraan

ay tatlong aklat pambata

magmula sa wikang Ingles

ay isasa-Filipino

maging tapat sa pagsalin

at maunawaan ito

pagsasalin ay trabaho

kong pinagkakakitaan

trabaho'y tuloy, panahon

man ng pagdadalamhati

may deadline, nais tapusin

kahit nasa burol man din

isang gawaing niyakap

ng buong puso't layunin

- gregoriovbituinjr.

06.17.2025

Kay Libay, mula sa Kamalaysayan

KAY LIBAY, MULA SA KAMALAYSAYAN

naging bahagi rin si Libay ng Kamalaysayan

o Kaisahan sa Kamalayan sa Kasaysayan

bilang treasurer habang ako'y sekretaryo naman

noon pa, bago pa kami ikasal nang tuluyan

ang namayapang ama'y historyador kaya siya

ay nag-training sa NCCA para sa historya

o kasaysayan ng sariling pamayanan nila

sa Mountain Province, isulat ang kanilang kultura

habang sa akin ay Katipunan at Bonifacio

ang mga sulating makasaysayan ng Supremo

mga akda ni Gat Andres at Emilio Jacinto

pati Kartilya ng Katipunan ay sinaulo

pinapangarap naming ang bayan ay may liberty

mula sa mga pagsasamantala't pang-aapi

ngunit wala na, wala na ang aming si Liberty

alay ay dasal "From Your Kamalaysayan Family"

- gregoriovbituinjr.

06.16.2025

* ang litrato ay kuha mula sa ibinigay ni kasamang Dado Sta. Ana kay Greg sa panahon ng pagdadalamhati

* NCCA - National Commission on Culture and the Arts

Dad, Happy Father's Day po in Heaven

DAD, HAPPY FATHER'S DAY PO IN HEAVEN

Dad, Happy Father's Day po in Heaven

Thanks po sa ginawa n'yo sa amin

noong kayo pa po'y nabubuhay

upang kami'y lumaking matibay

aming edukasyon ay tiniyak

at pinalaki kaming marangal

natuto sa mga pangaral mo

na tindigan ang aming prinsipyo

sa gulang mong walumpu't dalawa

nang sa ospital ay pumanaw ka

mahigit isang taon na ngayon

nang sa piling, mawala ka noon

maraming maraming salamat, Dad

at kami'y pinalaking matatag

ngayon, ginugunita ka namin

Dad, Happy Father's Day po in Heaven

- gregoriovbituinjr.

06.15.2025

* litrato mula sa google

Panimdim

PANIMDIM

kaysakit sa dibdib, di siya maiburol

pagkat di pa buo ang bayad sa ospital

sa ganito nilang sistema, ako'y tutol

dalawang araw sa morgue, ganyan katagal

sana ospital aming mapakiusapan

kamag-anak, kaibigan na'y nagpaikot

upang makaambag sa pagkakagastusan

habang nahaharap sa panibagong gusot

ang mga nangyayari'y talagang kaysaklap

ay, maninikluhod na ako sa kanila!

promissory note ay ginawa naming ganap

dalawampu't anim na doktor mapapirma

tila nakabitin pa rin kami sa ere

sana may paraang agad magawa kami

- gregoriovbituinjr.

06.13.2025 ng madaling araw

CLAYGO - Clean As You Go

CLAYGO - Clean As You Go

magandang panuntuan ang CLAYGO

na kahulugan ay Clean As You Go

una kong nakita sa kantina

ng ospital at nang mabisita

ang napuntahan kong opisina

ganito'y una kong naranasan

bilang obrero sa pagawaan

ilang dekada nang nakaraan

di man nasulat noon ang CLAYGO

disiplina namin ay ganito

waiter kasi noon ay di uso

at di dapat astang senyorito

mag-aayos ng pinagkainan

ay yaong kumain, ikaw mismo

hanggang ngayon, ito'y aking dala

kahit pa saan ako magpunta

di sa restoran, kundi sa erya

ng manggagawa't maralita pa

sa panuntunang ito'y salamat

na sana'y magamit din ng bawat

opisina upang walang kalat

ginamit mo, hugasan mo dapat

- gregoriovbituinjr.

06.10.2025

* litratong kuha ng makatang gala sa kantina ng St. Luke's Medical Center, QC, at sa opisina ng Philippine Movement for Climate Justice (PMCJ)

Ang payo ni Mang Nilo

ANG PAYO NI MANG NILO

minsan, sa komiks nagmumungkahi

ng ideyang iyong mapupuri

tulad kay Mang Nilo pag sinuri

ang komiks na Bugoy ng may ngiti

nang makabawas sa mga hikbi

pinaksa niya'y riding-in-tandem

na ginamit madalas sa krimen

dalawang tao, pawang salarin

isa, motor ay patatakbuhin

isa pa, target ay babarilin

payo ni Mang Nilo ay pakinggan

ibahin daw ang disenyo naman

ng motor, upuan ay iksian

malaki ang gulong sa hulihan

wala ring kaangkas sa likuran

disenyong pang-isahan talaga

na dinadaan lang sa patawa

subalit nagmumungkahi siya

sino ang makikinig sa kanya?

nang riding-in-tandem, mawala na

- gregoriovbituinjr.

06.10.2025

* komiks mula sa pahayagang Pang-Masa, Hunyo 10, 2025, p.7

Payò ng mga ninunò

PAYÒ NG MGA NINUNÒ

aral ng mga ninunò

sana'y atin pang mahangò

huwag hayaang maglahò

ang kanilang mga payò

- gregoriovbituinjr.

06.10.2025

* lahok sa isang patimpalak sa dalit

Usapang keso

Usapang keso

Makasarap ba ang keso?

Sino kanyang binebeso?

Makamasa bang totoo?

O masa'y nagoyo nito?

O baka sara-sarado?

Kasintunog ng Senado?

Sinara ng hepe nito

Ang pinagbilhan ng keso?

O BugBog Man ay Sarado?

Pagkat natunaw ang keso?

Gayong may heart naman ito

Walang puso ba, ikamo?

Paumanhin sa tanong ko

Pagkat bansa'y nagugulo

Makasara daw sa pwesto

Makasarap na raw dito

Marahil duwag ang ulo

Pinuno pa naman ito

Urong bayag, O, bayan ko

Anong gagawin ng tao?

Ah, pababain sa pwesto

Ang di na lingkod ng tao

Na naging ganid sa keso

Este, suwapang sa pwesto

- gbj

06.07.2025

Libreng libing, sana libreng pagpapaospital din

LIBRENG LIBING, SANA LIBRENG PAGPAPAOSPITAL DIN

parang pampalubag loob na lang sa masa

sa ilalim ng kapitalistang sistema

iyang libreng libing para sa mahihirap

na aprub na raw sa Senado, anang ulat

kung kaya naman pala ang libreng libing

para sa mahihirap ay baka kaya rin

nilang magpasa ng batas na para naman

sa libreng paospital ng dukhang maysakit

kung dukha'y may libreng libing kapag namatay

sana dukhang maysakit ay libreng mabuhay

subalit sa ilalim ng lipunang ito

lahat pinagkakakitaan ng negosyo

pati na ang karapatan sa kalusugan

ay di na karapatan, dapat mong bayaran

at dapat pa'y kwalipikado kang mahirap

para sa Indigent Funeral Package nila

sino kayang mahirap ang kwalipikado?

yaong buto't balat na't payat na totoo?

yaon bang walang kayod, walang sinusweldo?

na sa barungbarong lang nakatira ito?

bagamat may batas na Cheaper Medicine Act

murang gamot imbes libreng gamot sa dukha

may Free Indigent Hospitalization Act ba?

libreng pagpapaospital na gagaling sila?

walang libre sa kapitalistang sistema

dapat sa karapatan mo sila'y kumita

dapat sa ganitong sistema'y palitan na

at maralita'y magrebolusyon talaga

- gregoriovbituinjr.

06.07.2025

* ulat mula sa pahayagang Bulgar, Hunyo 3, 2025, pahina 2

Ibang pagkatao'y huwag hanapin sa akin

IBANG PAGKATAO'Y HUWAG HANAPIN SA AKIN

pag inisip mong maging negosyante ako

o ang maging kapitalista sa obrero 

o sa isang kumpanya ay maging C.E.O

ay baka ibang tao ang hinahanap mo

pag hiniling mong lagi akong nakabarong

o nakapolo, o mukhang disente roon

pumuti pa't kuminis ang balat ko ngayon

ay baka ibang tao ang hanap mong iyon

mapapalitan ko ba ang anyo't sarili

dahil iyon ang kanilang gusto't sinabi

baka ibang tao ang hanap nila dini

kung sino ako ay di ko maiwawaksi

tunay namang bawat isa'y dapat umunlad

subalit kapitalista'y di ko katulad

pag nagnegosyo ba'y tanda na ng pag-unlad?

habang karapata'y niyurakan nang lantad?

ibang tao'y huwag mong hanapin sa akin

di ko mababago ang katauhang angkin

kung ibang pagkatao'y aking gagayahin

aba'y di ako iyon ang dapat isipin

- gregoriovbituinjr.

06.07.2025

* CEO - Chief Executive Officer

Katapatan

KATAPATAN

katapatan sa rebolusyon at pag-ibig

panata iyan ng makatang tumitindig

sa prinsipyong patas, sa dukha'y kapitbisig 

kahit pa siya'y isang tuka, sampung kahig

tapat ang makatâ sa larangang pinasok

rebolusyon man o pag-aasawa'y tumbok

makata'y tapat kahit kanyang ikalugmok

nakikipaghamok ma't laksa ang pagsubok

abang makata'y aayaw magsalawahan

sumandali nating hibik niya'y pakinggan:

"iyan na ang buhay ko hanggang kamatayan"

"makata'y kikilos ng buong katapatan"

ganyan natin tingnan ang buhay ng makatâ 

ganyan hahangaan ng nagbabasang madlâ

katapatan niyang di maipagkailâ

lalo't sa bandila't altar siya'y sumumpâ

- gregoriovbituinjr.

06.07.2025

* litratong kuha sa isang pagpupulong ng Philippines-Cuba Cultural and Friendship Association (PhilCuba) ilang taon na ang nakararaan

Ang payo ni Inay

ANG PAYO NI INAY

tanda ko pa ang sinabi ni Inay noon

huwag mong basta pahihiramin ng payong

ang taong kilala ka lang pag umuulan

bagay na di ko pa noon maunawaan

tulad ngayong tag-ulan o kaytinding sigwa

sa pagsaklolo, ako kaya'y nakahanda

aba'y dapat may sarili rin silang payong

mawawalan ako pag pinahiram iyon

subalit payo niya'y naunawaan ko

pag binaha ka, sinong tutulong sa iyo

katotong tunay man ay kayhirap mahanap

katotohanan itong marahil kaysaklap

payo rin niya'y matutong magpasalamat

munti man ang tulong sa problemang kaybigat

pag nabigyang lunas, ang puso mo'y palagay

tulungan din ang nangangailangang tunay

maraming salamat sa sinumang nag-ambag

ng tulong sa asawa kong nasa ospital

ang payong ninyo'y pinahiram sa tulad ko

na nasa unos ng buhay, kaytinding bagyo

salamat, payong na ito ay ibabalik

upang magamit ng sinumang humihibik 

ng tulong sa panahong kinakailangan

iyan ang pangako ng makatâ ng bayan

- gregoriovbituinjr.

06.06.2025

* litrato mula sa google

Nilay ng tibak na Spartan

NILAY NG TIBAK NA SPARTAN

kahit nadarama ang panghihina

ay malakas pa rin, di nanlalata

kunwari ay walang nararamdaman

kahit na nanghihina ang katawan

ano nga kaya ang nasasadiwa 

ng tibak na Spartan at makatâ 

di raw nanghihina, laging palaban

at mandirigma sa larangang tangan

subalit dapat din namang isipin

kaligtasan at kalusugan natin

mula ulo, katawan, hanggang paa

huwag ipagkaila ang nadama

pag ulo'y masakit o nahihilo

sa isang tabi'y uupo lang ako

nagpapahinga, iinom ng gamot

upang lumakas, upang di manlambot

pagkat di dapat makita ng madla

na tulad kong tibak ay nanghihina

agad nang gagamutin ang sarili

kaya sa iba'y di na nagsasabi 

sakaling mata'y bigla lang pumikit

mamamatay akong di mababatid

subalit tula ko'y di mamamatay

balang araw, babasahin ding tunay

- gregoriovbituinjr.

06.06.2025

Dalawang aklat ng glosari

DALAWANG AKLAT NG GLOSARI

dinaluhan ko minsan sa UP

ang isang forum sa pagsasalin

doon ay akin namang nabili

ang dalawang aklat ng glosari

muling nabuhay yaong mithiin

kong mag-ambag sa sariling wika

mga librong ito'y babasahin

upang kaalama'y palaguin

iambag sa pagkwento't pagtula

ang mga salita kong nalaman

lumawak ang kabatira't diwa

sa glosari ng mga salita

na hinggil sa pagpaplanong urban

at rehiyonal, sa paggawa ng

damit, kaygandang maunawaan

ng tulad kong makata ng bayan

- gregoriovbituinjr.

06.06.2025

* nabili ang 2 aklat sa forum ng Kasalin Network, sa Gimenez Gallery, UP Diliman, Mayo 27, 2025

Wika't adhika

WIKA'T ADHIKA

aking adhika

bilang makatâ 

sariling wika'y

isulong pa nga

sa kwento, tula,

dagli't pabula

lumang salita

bagong kataga

ang tagubilin

ay paunlarin

ating gamitin

ang wikang atin

sa bawat kathâ

sa bawat likhâ

sa bawat akdâ

bilang makatâ 

banal na layon

para sa nasyon

pag-unlad niyon 

yakap ko't misyon 

- gregoriovbituinjr.

06.04.2025

* ang sanligan o background ay mula sa pahayagang Bulgar, Hunyo 4, 2025, pahina 9

Puwing at langgam

PUWING AT LANGGAM

kasabihan ng ating ninuno:

maliit lang ang nakapupuwing

sa atin ay mahalagang payo

upang di tayo api-apihin

kikilos din tayong parang langgam

gaya'y masipag na manggagawa

kakagatin yaong mapang-uyam

hanggang mata nila'y magsiluha

pag mga aktibistang Spartan

tulad ko'y sama-samang kikilos

ay babaguhin itong lipunan

wawakasan ang pambubusabos

maliit man ang tingin sa atin

kung kikilos tayong sama-sama

parang langgam nating kakagatin

at pupuwingan iyang burgesya

- gregoriovbituinjr.

06.04.2025

* litratong kuha ng makatang gala

Ang pesbuk bilang diary

ANG PESBUK BILANG DIARY

talaarawan o diary na

itong pesbuk ng nasasaisip

dito na nilalagay ang kathang

sanaysay, kwento't tulang naliriip

anumang balita ang nasagap

anumang nangyari sa paligid

anumang paksa ng mahihirap 

o anumang isyu ang nabatid

nababasa ng tanan ang tulang

galing sa puso't may tugma't sukat

kwento't sanaysay para sa madlang

pinaglilingkura't sinusulat

paumanhin po sa mambabasa

kung personal ang laman ng pesbuk

ako nama'y makatâ ng masa

na binabahagi'y ang naarok

pagkat personal ko'y pulitikal

bilang tibak, makatang Spartan

pagkat pulitika ko'y personal 

buhay ay para sa sambayanan 

- gregoriovbituinjr.

06.03.2025

Ang Kawasaki at ang pinasukan kong PECCO

ANG KAWASAKI AT ANG PINASUKAN KONG PECCO

Mahigpit akong nakikiisa sa mga manggagawa ng Kawasaki United Labor Union (KULU) na nakawelga ngayon na ipinaglalaban ang kanilang mga karapatan! Taaskamaong pagpupugay sa inyo! Uring manggagawa, hukbong mapagpalaya!

Malapit sa akin ang mga manggagawa ng Kawasaki dahil tatlong taon din akong pumapasok sa gate ng Kawasaki nang nagtatrabaho pa ako. Nasa loob kasi ng compound ng Kawasaki ang aming pabrika, o nasa loob ang right of way patungong trabaho.

Naging manggagawa ako ng tatlong taon bilang machine operator sa Metal Press Department ng Precision Engineered Components Corporation (PECCO) sa Alabang, Muntinlupa noong Pebrero 1989 hanggang Pebrero 1992. Kagagaling ko lang ng training ng anim na buwan sa isang pabrika sa Japan, Hulyo 1988 - Enero 1989. Tinawagan ako ng kumpanya upang magtrabaho sa PECCO at nag-umpisang magtrabaho roon. Edad 20 ako noon.

Bibiyahe ako mula Sampaloc, Maynila, at sasakay ng Pasay Rotonda, at mula roon ay magdi-dyip biyaheng Alabang - Kaliwa. Mula sa dyip ay sa harap ng Kawasaki ako bababa papunta sa aming pabrika kaya hindi iba sa akin ang Kawasaki. Nag-resign ako matapos ang tatlong taon upang mag-aral sa kolehiyo. At sa unibersidad ko na natagpuan ang landas na akin ngayong tinatahak bilang aktibistang Spartan.

Kaya marubdob ang aking pakikiisa sa laban ng mga manggagawa ng Kawasaki bagamat hindi pa ako nakakapunta sa kanilang welga dahil sa pagbabantay kay misis sa ospital dahil siya'y na-stroke. 

Matapos ang anim na buwan ay naging regular na manggagawa ako sa PECCO, 1989, sa taon nang maipasa ang Herrera Law, na dahilan kaya lumaganap ang sistemang kontraktwalisasyon.

Nabatid ko kalaunan na napalitan na ang pangalang PECCO, kaya wala na ang PECCO ngayon.

Mabuhay ang mga manggagawa ng Kawasaki! Mabuhay ang uring manggagawa!

- gregoriovbituinjr.

06.01.2025

* litrato mula sa kawing na: https://www.facebook.com/LukeEspirituPH 

Anag-ag at dapat walang gitling sa ika

ANAG-AG AT DAPAT WALANG GITLING SA IKA

ako'y natigilan sa "Malabong liwanag"

tanong yaon sa Tatlumpu't isa Pahalang

sa krosword nitong Pilipino Star Ngayon

pagkat may tatlong sagot na simula ay "A":

salitang ANINAW, ANINAG, at ANAG-AG

at ANAG-AG ang lumabas na tamang sagot

subalit sa Dalawampu Pahalang naman

bakit may gitling sa "ika-sampung bahagi"

aba'y nakasanayan na ang gayong mali

habang walang matang sa mali'y nagsusuri

bilang makatâ kaya iyon pinapansin

ang "ika" ay isang panlaping kinakabit

sa salitang ugat kaya idinidikit

ito ng walang gitling, at sa balarila

kung numero na saka lalagyan ng gitling

ang wasto ay ikasampu, di ika-sampu

pag numero, ika-10, di ika10

dapat matuto sa paggamit nitong gitling

lalo sa panlaping" ika", tandaan natin

ang mali punahin, ang wasto pairalin

- gregoriovbituinjr.

06.01.2025

* palaisipan mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Mayo 31, 2025, pahina 11